Svjetski dan zdravlja obilježava se danas, a ove godine posvećen je bezbjednosti hrane.
Doktor Snežana Barjaktarović-Labović iz NVO Centar za ekologiju i afirmaciju zdravlja, kazala je da se Svjetski dan zdravlja obilježava pod sloganom Od njive do trpeze – zdravstveno bezbjedna hrana”.
Ona je ukazala da je bezbjednost hrane oblast javnog zdravlja, čiji je cilj zaštita stanovništva od rizika trovanja hranom i hranom izazvanih akutnih ili hroničnih bolesti.
“Nebezbjedna hrana može dovesti do niza zdravstvenih problema: dijareje, virusnih bolesti (prvi ebola slučajevi bili su uzrokovani kontaminiranim mesom), reproduktivnih i razvojnih problema, malignih bolesti”, kazala je Barjaktarović-Labović agenciji MINA.
Ona je navela da su ciljevi ovogodišnje kampanje povodom obilježavanja Svjetskog dana zdravlja unapređenje znanja o značaju zdravstvene bezbjednosti hrane za zdravlje ljudi, jačanje kapaciteta javnog zdravlja i prevencije nastanka bolesti koje se prenose hranom i unaprjeđenje multisektorske saradnje i programskih aktivnosti u toj oblasti.
Svjetska zdravstvena organizacija dala je pet ključnih pravila za zdravstveno bezbjednu hranu, od kojih je prvi da obavezno održavanje higijene.
To, pojansila je Barjaktarović-Labović, podrazumijeva obavezno pranje ruku nakon upotrebe toaleta, kao i prije i više puta tokom pripreme hrane, održavanje čistih radnih površina, pribora i posuđa i zaštititu hrana od insekata, glodara i drugih životinja.
Ona je upozorila da patogeni mikroorganizmi koji se nalaze na rukama, krpama za brisanje, sunđerima, priboru za jelo, daskama za sječenje i drugim radnim površinama lako mogu da se prenesu na hranu, što povećava rizik od pojave bolesti koje se prenose putem hrane.
Jedan od ključnih pravila za zdravstveno bezbednu hranu je i odvajanje svježeg i kuvanog.
Barjaktarović-Labović ukazala je da je neophodno odvojeno pripremati sirovo meso, ribu i morske plodove od drugih namirnica.
“Odvojeno pripremajte sirove od termički obrađenih namirnica. Temeljno perite pribor (noževe, daske) prilikom prelaska sa jedne na drugu vrstu namirnica, a sirove i termičko obrađene namirnice čuvajte u posebnim, dobro zatvorenim posudama”, rekla je ona.
Govoreći o kuvanju hrane, Barjaktarović-Labović rekla je da je to potrebno raditi temeljno, posebno u obradi mesa, živine, jaja, ribe i morskih plodova.
“Pustite da čorba ili supa proključa. Uvjerite se da su sokovi iz termički obrađenog mesa ili živine bistri, a nikako ružičasti. Temeljno podgrejte termički obrađenu hranu”, dodala je ona.
Barjaktarović-Labović podsjetila je da pravilna termička obrada namirnica može da uništi gotovo sve patogene mikroorganizme.
“Brojna istraživanja su dokazala da kuvanje na temperaturi iznad 70 stepeni Celzijusovih uništava bakterije u roku od 30 sekundi, čak i pri visokoj koncentraciji mikroorganizama, čineći hranu bezbjednom za upotrebu. Posebnu pažnju prilikom termičke obrade zahtijevaju mljeveno meso, veliki komadi mesa i živinsko meso”, ukazala je ona.
Barjaktarović-Labović je rekla da je jedan od ključnih pravila za zdravstveno bezbednu hranu i njeno čuvanje na bezbjednim temperaturama.
“Ne ostavljajte kuvanu hranu na sobnoj temperaturi duže od dva sata. Sve sirove i termički obrađene namirnice koje se brzo kvare čuvajte u frižideru (na temperaturi do pet stepeni Celzijusovih). Termički obrađenu hranu do serviranja držite na visokim temperaturama (iznad 60 stepeni Celzijusovih)”, navela je ona.
Prema njegovim riječima, Barjaktarović-Labović kazao je da zamrznute namirnice treba otapati na temperaturi frižidera.
“Opasna temperaturna zona je temperatura između pet i 60 stepeni Celzijusovih, jer se u ovom temperaturnom okviru mikroorganizmi jako brzo razmnožavaju. Hlađenje ili zamrzavanje hrane ne ubija mikroorganizme, ali ograničava njihov rast. S druge strane, već na temperaturi od 50 stepeni Celzijusovih, većina mikroorganizama se ne razmnožava”, dodala je ona.
Za bezbjendost hrane potrebno je upotrebljavati higijenski ispravnu vodu i svježe namirnice, koristiti ispravnu vodu za piće ili pripremu hrane.
“Birajte svježe i neoštećene namirnice. Upotrebljavajte dugotrajne namirnice (pasterizovano mleko, dugotrajne mesne prerađevine). Voće i povrće dobro operite pod mlazom vode prije čišćenja ili konzumiranja, i obratite pažnju na rok trajanja namirnica”, rekla je Barjaktarović-Labović.
Bonus video:
