Predsjednik Crne Gore Jakov Milatović, shodno članu 94 Ustava Crne Gore, vratio je Skupštini na ponovno odlučivanje Zakon o izmjeni i dopunama Zakona o privrednim društvima, Zakon o izmjenama i dopunama Zakona o finansiranju lokalne samouprave, kao i Zakon o izmjenama i dopunama Zakona o elektronskim komunikacijama.
Milatović je, u obrazloženju odluke o vraćanju Skupštini na ponovno odlučivanje Zakona o izmjeni i dopunama Zakona o privrednim društvima, naveo da je propisivanje retroaktivne primjene pojedinih rješenja sadržanih u navedenom Zakonu u suprotnosti sa ustavnom zabranom povratnog dejstva zakona i drugih propisa, ustanovljenom članom 147 Ustava.
Članom 3 usvojenog Zakona, u važeći tekst Zakona o privrednim društvima uvodi se novi član 330b kojim se propisuje da će se „postupci sazivanja i održavanja skupštine akcionara koji su započeti prije stupanja na snagu ovog zakona, okončati po ovom zakonu, osim ako su rokovi za održavanje skupštine kraći od rokova iz člana 151a ovog zakona.“
"Imajući u vidu da u postupku donošenja predmetnog Zakona nije utvrđen javni interes, u pogledu mogućnosti da pojedine njegove odredbe imaju povratno dejstvo, saglasno Ustavu Crne Gore i Poslovniku Skupštine Crne Gore, Predsjednik smatra da je neophodno da Skupština Crne Gore još jednom sagleda osnovanost rješenja kojim se omogućava retroaktivna primjena donesenog Zakona", navodi u saopštenju Kancelarija za odnose s javnošću Predsjednika Crne Gore.
Navodeći razloge ponovnog vraćanja Skupštini na odlučivanje Zakona o izmjenama i dopunama Zakona o finansiranju lokalne samouprave, Milatović je naveo da su usvojenim zakonom, pored ostalog, ustupljeni prihodi opština, po osnovu dijela prihoda od poreza na dohodak fizičkih lica prema mjestu prebivališta lica koje ostvaruje dohodak, smanjeni za opštine primorskog i središnjeg regiona sa dosadašnjih 50 na 40 odsto.
Navedeno zakonsko rješenje, kako je dodao, sadrži nedostatke i njegovom primjenom u praksi bi se ostvarili negativni efekti po razvoj lokalnih samouprava primorskog i središnjeg regiona, posebno imajući u vidu da su budžeti tih lokalnih samouprava usvojeni u skladu sa važećim Zakonom. Milatović takođe smatra da se usvojenim Zakonom dovode u neravnopravan položaj lokalne samouprave primorskog i središnjeg regiona, "a posebno nerazvijene lokalne samouprave koje pripadaju ovim regionima među kojima ima i onih koje se već dugi niz godina nalaze u kategoriji razvijenosti ispod crnogorskog prosjeka".
"Izmjene Zakona na ovaj način, bez jasnih kriterijuma kada je u pitanju stepen razvijenosti, dovele bi do paradoksalne situacije da pojedine nerazvijene opštine iz Primorskog i Središnjeg regiona, koje primaju novac iz Egalizacionog fonda, ostaju bez dijela ustupljenih prihoda, koji se usmjeravaju na nerazvijene opštine iz Sjeverne regije", navodi se u saopštenju.
Usvojenim izmjenama, dodaje se, uvodi se novi institut finansijskog ujednačavanja opština, pored postojećeg Egalizacionog fonda, koji daje diskreciono pravo Ministarstvu finansija da raspolaže sredstvima bez utvrđenih zakonskih kriterijuma i utvrđene procedure raspodjele.
"Važno je istaći i da se, uvažavajući princip solidarnosti i činjenicu da razvijene opštine imaju veću ekonomsku sposobnost da doprinose društveno-ekonomskom razvoju Crne Gore, smanjivanje razvojnog jaza ne može postići tako što se usporava rast razvijenih opština, ali i onih nerazvijenih, u Središnjem i Primorskom regionu, što se nesumnjivo čini smanjenjem ustupljenih prihoda", piše u saopštenju.
Milatović je, u odluci o vraćanju parlamentu na ponovno odlučivanje Zakona o izmjenama i dopunama Zakona o elektronskim komunikacijama, naveo da rješenja sadržana u usvojenom Zakonu, pored ostalog, podrazumijevaju drugačiji način nadzora i kontrole kada je u pitanju Agencija za elektronske komunikacije i poštansku djelatnost, gdje ključnu nadzornu ulogu, koju po važećem zakonodavstvu u odnosu na Agenciju vrši Skupština, a prema usvojenom rješenju vršiće Vlada.
Dodao je da je od izuzetne važnosti da procedura izmjene Zakona o elektronskim komunikacijama podrazumijeva postojanje pozitivnog mišljenja Evropske komisije u odnosu na rješenja koja se predlažu, a tiču se, prije svega, nezavisnosti rada Agencije za elektronske komunikacije i poštansku djelatnost.
Napomenuo je da je u proteklom periodu Evropska komisija isticala da se pitanje nezavisnosti Agencije, kao regulatora, tretira kao jedno od najznačajnijih aspekata u kontekstu mjerila za zatvaranje pregovaračkog poglavlja 10.
Podsjetio je da su predmetne zakonske izmjene već jednom, u aprilu 2023., bile dio skupštinske procedure prethodnog saziva parlamenta, kada su takođe razmatrane bez prethodno obavljenog procesa javne rasprave.
Milatović smatra da ostaje otvoreno pitanje usaglašenosti usvojenog Zakona sa EU zakonodavstvom. "Shodno navedenom, Predsjednik Crne Gore smatra da je potrebno da se Skupština Crne Gore dodatno odredi prema razlozima za izmjenu postojećih zakonskih rješenja", navodi se u saopštenju.
Milatović je 30. decembra 2023. donio Ukaze o proglašenju 14 od 17 zakona koje je Skupština usvojila neposredno prije kraja 2023. godine.
Milatović mora potpisati zakone ako opet budu usvojeni
Ako vraćeni zakoni ponovo budu usvojeni, šef države će, prema Ustavu, biti u obavezi da ih potpiše.
Skupština je od januara do marta u vanrednom zasjedanju, što znači da će, ako bude odlučeno da se u tom periodu opet glasa, morati da bude zakazana vanredna sjednica.
Nju, prema Poslovniku parlamenta, mogu zakazati predsjednik Crne Gore, Vlada ili najmanje trećina ukupnog broja poslanika (27 od 81 parlamentarca). Imajući u vidu da podnosilac zahtjeva za sjednicu može za njen dnevni red predložiti samo akte čiji je autor, to znači da u ovom slučaju vanredna zasjedanja mogu tražiti Vlada i poslanici, jer su oni predlagali vraćene zakone.
Po Poslovniku, podnosilac zahtjeva za vanrednu sjednicu određuje dan njenog održavanja i dnevni red sjednice. On ne može zahtijevati sazivanje Skupštine u roku kraćem od 15 dana od dana upućivanja tog zahtjeva.
Bonus video:
