Zeleni krovovi Budve

Šteta je već učinjena - izgradnjom postojećih i novih solitera koji tek trebaju da poklope naš grad, samo će se nastaviti uništavanje zelenih površina, koje možemo prebrojati na prstima jedne ruke. Konstrukcije od betona i čelika će tu ostati zauvijek (na mjestima gdje su nekad mirisale mediteranske biljke) bacajući sjenku na rijetko drveće koje još nije posječeno zbog novih solitera. Izgubljene zelene površine više nikad ne možemo vratiti, ali hektari potencijalnih zelenih površina leze iznad naših glava. Betonizacijom, Budva se udaljila od prirode, a gradovi su prihvatljiviji za život što je u njima više vegetacije i to na raznim mjestima. Devastacija životne sredine koja je nastala urbanizacijom Budve, može bi se makar malo popraviti kada bismo stvorili simbiozu ekologije i arhitekture i to na krovovima solitera, hotela, stambenih objekata…

Zeleni krovovi su privilegija stanovništva sa razvijenom ekološkom sviješću i kulturom njegovanja zelenih površina, što, naravno, nije slučaj i kod nas. Zeleni krovovi pravljeni su se još u antičkom dobu, Njemačcka je 60-ih godina započela razvoj programa modernih zelenih krovova, dok danas mnogi gradovi podstiču njihovu izgradnju. U SAD smanjenjem poreza i drugim podsticajnim mjerama pomažu građevinske kompanije da grade ovakve krovove, a u nekim mjestima Njemačke, Austrije i Švajcarske postoji zakonska obaveza postavljanja zelenih krovova. I u Budvi, po ugledu na ove zemlje, treba uvesti poreske olakšice ili neku vrstu obaveze da svaki investitor prilikom izgradnje objekta, napravi ove krovove i da na taj način oplemeni naš grad zelenim površinama, kojih je u Budvi svakim danom sve manje.

Arhitekte i urbanisti širom svijeta projektuju zelene krovove i to ne samo zbog njihove ljepote, jer je to za njih od sekundarne važnosti, nego iz praktičnih razloga: vrše uštedu energije, snizavaju temperaturu građevine tokom ljeta, apsorbuju kišu, redukuju odlivanje vode i smanjuju buku. Postavljanje ovih krovova može da košta i do tri puta više od obicnih, ali su na duži rok jeftiniji zbog mnogobrojnih prednosti. Postoje intenzivni zeleni krovovi koji izgledaju kao parkovi i sastoje se od drveća, grmlja, trava i ekstezivni koji su jeftini, a sastoje se od biljaka koje su otporne na sunce, vjetar, sušu i ne treba im održavanje.

Glavne prednosti zelenih krovova u odnosu na konvencionalne su:

1. Tokom ljeta temperature na asfaltnim krovovima mogu biti do 65 stepeni, tako da su gradovi topliji od područja koje ih okružuje. Mješavina zemljane podloge i vegetacije ima ulogu izolatora i tako smanjuju do 20% troškove hlađenja prostorija u građevinama na kojima se nalaze. 2. Kad kiša pada na obični krov, ona se neapsorbovana i nefiltrirana sliva u atmosfersku kanalizaciju. Zeleni krov apsorbuje vodu, filtrira je, dio zadržava i to drastično moze da smanji rizik od izlivanja kanalizacije (što bi djelimično riješilo problem plavljenja ulica u Budvi) i produžava vijek gradskog odvodnog sistema. 3. Zeleni krovovi smanjuju buku, tako što vegetacija može da izoluje zvuk odbijajući i apsorbujući zvučne talase, a znamo da je tokom ljetne sezone buka veliki problem u Budvi. 4. Redukuju štetne materije koje negativno uticu na zdravlje ljudi, prije svega ugljen dioksid i ultraljubičasto zračenje.

Ako mislimo da usvajamo evropske standarde održivog razvoja, moramo hitno početi sa donošenjem novih planova i zakona u urbanizmu, kako bismo zaštitili naš grad od daljeg uništavanja zelenih površina. Pravljenjem zelenih krovova, bar malo bismo se odužili prirodi za devastaciju zelenog pojasa, a Budva bi tako postala po nečemu boljem prepoznatljiva i atraktivna. Privukla bi nove investitore i turiste, ali i kupce za ove ozelenjene građevine, a život u našem gradu bi postao ugodniji i ljepši.

( Milorad Lopičić )