Odlazak Mihajla Miša Blama, istinskog i neumornog propovjednika džeza

Jedan od najznačajnijih džezera na ex-yu prostoru, legendarni beogradski džez muzičar Miša Blam rođen je 1947. u staroj dorćolskoj jevrejskoj porodici, sa više generacija muzičara.

Njegov otac Rafael bio je osnivač džez orkestra „Studentski Miki džez”, a djed Markus David bio je među osnivačima Radio Beograda. Pohađao je srednju muzičku školu „Stanković”, a potom i Muzičku akademiju u Beogradu i u Belgiji.

Ugradio je u zakonski sistem Srbije Džez odsjek na nivou srednje škole, pomagao „Nišvil”, bio je autor više knjiga o džezu, učestvovao na brojnim domaćim i stranim festivalima, ostavio iza sebe značajne snimke sa muzičkim velikanima domaće i inostrane scene.

Bolest ga je spriječila da obilježi pet uspješnih decenija na sceni, a planirao je da tim povodom u 2014/15 nastupi sa „Big bendom” u Kolarcu, snimi trostruki ce-de - jedan sa „Big bendom”, potom sa domaćim muzičarima i treći sa strancima. Planirao je monografiju o džezu na našim prostorima.

Tokom višedecenijske karijere nastupao je i snimao sa mnogim svjetskim velikanima, a snimio je sa drugim muzičarima više od 40 albuma. Bio je jedini kontrabasista sa Balkana koji je snimio tri solističke ploče džez muzike: “Miša Blam i oni koji vole Funky”, “Sećanja”, “Good Old YU Days”.

Nastupao je širom svijeta (SSSR, Rusija, Kuba, Izrael, Evropska unija, SAD, Dominikanska Republika, Kanada, Australija, Irak...) i na velikom broju značajnih džez festivala u Holandiji, Italiji, Belgiji, Čehoslovačkoj, Turskoj, Rumuniji, Mađarskoj, Bugarskoj, Rusiji, Izraelu, Njemačkoj, Albaniji i svim džez festivalima na prostoru bivše Jugoslavije.

Krajem 60-ih godina svirao je u Beogradskoj filharmoniji (maestro Živojin Zdravković) i položio audiciju za Berlinski radio orkestar. Bio je i član Akademskog kamernog orkestra pod upravom prof. Dušana Skovrana i član Simfonijskog orkestra Doma JNA, pod upravom maestra Franca Klinara. Sredinom 70-ih postao je član Velikog narodnog orkestra RTV Beograd, a od 1978. do 1989. bio je član Velikog džez orkestra (Big Band) RTB-a.

Početkom 90-ih postao je član i Nacionalnog simfonijskog orkestra Dominikanske Republike - Santo Domingo, a zatim je radio i živio u Izraelu, gdje je sarađivao sa Jidish Teatrom iz Tel Aviva, kao i nizom značajnih izraelskih orkestara i muzičara.

Na osnovu uredbe Vlade Srbije od 7. decembra 2007. godine dobitnik je posebnog priznanja za vrhunski doprinos nacionalnoj kulturi u Republici Srbiji

Miša Blam se decenijama bavio i istorijatom beogradskog i džeza u Srbiji.

Između ostalog, autor je knjiga “Jazz u Srbiji: 1927-1944” i “Miles Davis - biografija, intervju, diskografija", kao i izložbe “60 godina beogradskog džeza: 1927 - 1987”.

Bio je i osnivač i finansijer jedinog specijalizovanog mjesečnika na Balkanu za praćenje džez muzike “Jazž Tribune”, te autor serijala “Jazz oko ponoći” na TV Politika. Takođe, bio je direktor i autor džez festivala “Summertime Jazz & Blues & World Music festival 1991”.

Komponovao je i muziku za nekoliko predstava: “Sablja Dimiskija” (Aleksandar Popović, diplomska predstava Lenke Udovički), “Imitacija života” (Mirjana Bobić Mojsilović), “Muke sa slobodom” (Vida Ognjenović), “Hamlet u Mrduši Donjoj” (Željko Orešković), “Vesele žene Vindzorske” (Jirži Mencl)....

Miša Blam je od 2002. do 2004. bio direktor Muzičke produkcije RTS-a, a 2004. postao je član EBU Jazz Producer’s Directory.

Bio je član Udruženja džez muzičara Srbije, Udruženja estradnih umetnika Srbije, JIM (Jazzmusikerinitiative Munchen), kao i izraelskog društva kamerne muzike.

Bio je prijatelj sa mnogim crnogorskim džezerima - a podgorički ljubitelji ove muzike sigurno pamte njegov nastup u Karveru iz 2009. godine

Dobitnik je Estradne nagrade Srbije, Estradne nagrade Jugoslavije i Zlatnog mikrofona Radio Beograda (bio je najmlađi dobitnik ovog najvećeg radijskog priznanja), Nagrade za životno djelo (koje dodjeljuje Nišvil džez festival), a na osnovu glasanja muzičkih kritičara i urednika radio i TV stanica u Srbiji, osvojio je prvo mjesto kao kontrabasista na prvoj YU Jazz listi za 1996. godinu.

Na osnovu uredbe Vlade Srbije od 7. decembra 2007. godine dobitnik je posebnog priznanja za vrhunski doprinos nacionalnoj kulturi u Republici Srbiji.

Inicijativu za osnivanje prvog Muzeja džeza u Evropi pokrenuo je 2013. godine postavkom u Kući kralja Petra u okviru desete Noći muzeja.

Po sopstvenim riječima četiri decenije se, pored svega drugog, bavio istraživanjem i prikupljanjem dokumenata, fotografija, bibliografskih i diskografskih jedinica, postera, plakata, iz raznih zemalja, vezanih za prošlost džeza u Srba, i postupno je stvorio nezamjenjivu i jedinstvenu kolekciju.

Na pitanje po čemu je džez drugačiji i po čemu su džezeri autentični odgovarao je: "Džez je, po svom nastanku, najmlađi muzički oblik. Za nepunih 150 godina postojanja, po ugledu na svoju stariju sestru - klasiku, izgradio je mnogo stilova, uticao na svjetsku kulturu, rodio veliki broj antologijskih ličnosti, obilježio, zajedno sa filmom, 20. vijek. Eto, utoliko je različit od drugih muzičkih kultura. Samim tim i njegovi poštovaoci."

Bio je prijatelj sa mnogim crnogorskim džezerima - a podgorički ljubitelji ove muzike sigurno pamte njegov nastup u Karveru iz 2009. godine - sa Nikolom Mimom Mitrovićem - koji je nedugo nakon toga poginuo - i sa Šulem Jovovićem. Na istom mjestu Miša Blam je 2012. promovisao svoju knjigu o džezu.

U jednom nedavnom intervjuu, na pitanje novinarke Glorije - Kakav biste epitaf voljeli? - džez majtor je odgovorio: “Razmišljao sam o tome, ali sam do sada došao samo do čitulja.

Ovlastiću svog advokata da da čitulje kad budem umro, i sve će morati da budu potpisane ženskim imenima, i to iz raznih zemalja. Žanet, Margarita, Elke, Džejn, imena iz cijelog svijeta koja žale što sam otišao s ove planete. A sve to ne bih li još malo napakostio onima što su bili pakosni prema meni.”

I bez takvih čitulja, sigurno da je vijest o smrti Miše Blama rastužila brojne ljubitelje džeza na svim meridijanima.

( Vijesti online )