Egipat: Prvi dan referenduma o novom ustavu, pala i prva žrtva
Mnogi političari i analitičari ocjenjuju referendum koji počinje danas kao test popularnosti načelnika generalštaba egipatske vojske Abdela Fataha al-Sisija.
U sukobima između snaga bezbjednosti i pristalica svrgnutog predsednika Egipta Mohameda Morsija, tokom prvog dana održavanja referenduma o novom egipatskom ustavu, poginula je jedna osoba, saopštili su bezbjednosni zvaničicni.
Mahmud Sajed Gaja (25) poginuo je tokom protesta održanih protiv održavanja referenduma u blizini biračkog mjesta u provinciji Bani Suef, južno od Kaira, prenio je Rojters.
U Egiptu su jutros otvorena biračka mjesta čime je počeo dvodnevni referendum o novom ustavu.
Ispred suda u Kairu jutros je odjeknula snažna eksplozija, nekoliko sati pred početak dvodnevnog referenduma o novom ustavu u Egiptu, izjavio je zvaničnik iz Ministarstva unutrašnjih poslova.
Eksplozija, u kojoj nije bilo povrijeđenih ni žrtava, osim manje materijalne štete na zgradi suda, posljednja je u nizu napada od svrgavanja bivšeg predsjednika Mohameda Morsija u julu, preneo je AFP.
Mnogi političari i analitičari ocjenjuju referendum koji počinje danas kao test popularnosti načelnika generalštaba egipatske vojske Abdela Fataha al-Sisija koji je zainteresovan za predsjedničku funkciju poslije svrgavanja Morsija.
Prelazna vlada je donijela odluku o održavanju referenduma kao prvi od nekoliko plebiscita kojima, kako je najavila, treba da bude ponovo ustanovljen izborni sistem do kraja godine.
Novi ustav, ukoliko ga podrže građani na referendumu, zamijeniće ustavni akt koji je svrgnuti predsjednik Morsi potpisao prije nešto više od godinu dana, prethodno odobrenom na referendumu.
Zgrada suda nakon eksplozije (foto: Reuters)
Najviši pravni akt egipatske države će biti očišćen od islamističkog jezika, a ono što je mnogo važnije - biće ojačane državne institucije koje su se suprotstavljale Morsijevom režimu - vojska, policija i sudstvo.
Ustavom će biti pružena jača podrška ultraortodoksnoj islamističkoj partiji Nur, koja je podržala Morsijevo skidanje sa vlasti, zatim zvaničnom islamskom establišmentu Al-Azhar - religioznoj osnovi sunita, ali i hrišćanskoj Koptskoj crkvi, čije odnose sa vlašću u Morsijevo vreme su obeležile tenzije.
Nacrt ustava je dobio nešto pohvala i zbog veće zaštite ljudskih prava, čak i ako se ima u vidu da se vlasti obračunavaju sa neistomišljenicima i putem novog zakona o ograničavanju protesta, koji je Zapad nedavno kritikovao.
Takođe se novim ustavom predviđa kažnjavanje diskriminacije, štiti jednakost polova i garantuje veći broj sloboda i ljudskih prava.
Sisi, koji će pratiti izlaznost i procenat birača koji će glasati za ustav, vjerovatno je najpopularniji lider u zemlji posle svrgavanja Morsija 3. jula prošle godine, ali islamistički sljedbenici smatraju generala odgovornim za puč protiv prvog demokratski izabranog i civilnog predsjednika države.
Sedam mjeseci poslije Morsijevog pada, zemlja je i dalje žestoko podijeljena na njegove islamističke pristalice i milione ljudi koji su izašli na ulice da traže njegovu ostavku.
Od tada je više od 1.000 ljudi, uglavnom islamista, izgubilo život u uličnim sukobima, a hiljade Morsijevih pristalica su uhapšene, ali islamisti i dalje skoro svakodnevno izlaze na ulice zahtijevajući njegov povratak na vlast.
Ekstremisti su intenzivirali kampanju na Sinajskom poluostrvu i drugim djelovima Egipta, pa je u bombaškim napadima i pucnjavama poginuo veliki broj vojnika i policajaca.
Vlada i sam Sisi pozvali su Egipćane da izađu na referendum u što većem broju, strahujući da bi mnogi birači zbog straha od nasilja mogli ostati kod kuće.
Sisi je obećao bezbjednošt birača, a kako je objavljeno, više od 200.000 birača, obezbećivaće ne samo oko 30.000 biračkih mesta, već i aerodrome i saobraćajnice koje vode ka velikim gradovima.
Sisi je potvrdio da ima ambicije da bude predsjednik Egipta, ali je istakao da mu je potrebna "podrška građana" da bi se kandidovao.
Zvaničnik blizak Sisiju izjavio je za AFP da bi veliki odziv birača i usvajanje ustava bio "pokazatelj" da li birači žele da Sisi bude predsjednik.
Analitičari kažu da se vlada, čiji je legitimitet i dalje sporan, nada da će na referendumu dobiti pečat legitimiteta.
Američki ministar odbrane Čak Hejgel telefonirao je juče generalu Sisiju, kome je preneo da je izuzetno važno da referendum bude organizovan na transparentan način.
Galerija
( Tanjug )