Da li Angelu Merkel zaista može čuditi špijuniranje NSA?

Kada je Angela Merkel odrastala u Istočnoj Njemačkoj, prisjećala se kako bi se njeni roditelji unervozili kad god je predugo pričala preko telefona. „Prekidaj vezu! Štazi prisluškuje i to se sve snima“, upozoravala ju je majka, navedeno je u njenoj biografiji.

Međutim, negdje između svog djetinjstva iza Gvozdene zavjese i dolaska na mjesto kancelarke ujedinjene Njemačke, Merkelova je očito izgubila strah od prisluškivanja, istakao je Rojters.

Njen protest, koji je izrazila u telefonskom razgovoru sa predsjednikom Barakom Obamom zbog prisluškivanja njenog mobilnog telefona od strane američke Nacionalne bezbjednosne agencije (NSA), ne zvuči baš iskreno onima koji su upozoravali na sveprisutno prisluškivanje SAD.

Kritičari smatraju da je Merkel ili naivna ili glumi iznenađenost pred domaćom publikom.

„Gospođu Merkel prisluškuju od tinejdžerskih dana“, kazao je Frederik Forsajt, bivši dopisnik Rojtersa iz Istočnog Berlina. „Jedina stvar koja me čudi u vezi sa cijelom famom je što to čudi narod“.

Forsajt je kazao da i sama Njemačka obavještajna služba (BND) ulaže velika sredstva u prisluškivanje

„Svako ko je svjestan šta se dešava posljednjih 30 godina pretpostavio bi da sve elektronske komunikacije neko prisluškuje“, prokomentarisao je za Rojters.

Forsajt je kazao da i sama Njemačka obavještajna služba (BND) ulaže velika sredstva u prisluškivanje.

„Na šta kojeg vraga ona misli da se troši toliki novac? Je li oni nemaju pojma šta se u svijetu dešava?“

Kao djevojku u Istočnoj Njemačkoj tokom 1970-ih, samu Merkelovu kontaktirao je jedan agent Štazija koji je pokušao da je regrutuje kada se prijavljivala za posao na univerzitetu. Ona ga je odbila rekavši da to nije za nju, ispričala je kasnije njemačkoj televiziji.

Sposobnosti široke Štazijeve mreže od koristi su i u Merkelinoj Njemačkoj. Bivši štazijevi kriptografi sada sarađuju sa njemačkom vladom, objavio je prošlog mjeseca nedjeljnik „Špigl“.

Gnjev javnosti ujedinio je Njemce u odbrani Merkel iako bi njen stav prije mogao biti predstava za domaću javnost nego istinska ljutnja, naročito s obzirom da je objavila da je zvala Obamu baš kad je „Špigl“ trebalo da objavi priču.

„Merkel se pretvara da je iznenađena“, ocijenio je Kristijan Lamert, politikolog sa Slobodnog univerziteta u Berlinu. „Pitanje privatnosti je značajno u Njemačkoj i ona to mora da radi, inače bi imala problem sa kredibilitetom.“

Mihael Deš, ekspert za međunarodnu bezbjednost sa Univerziteta Notr dam, smatra da Merkel, koja često koristi neobezbjeđeni mobilni telefon za koji su je stručnjaci za bezbjednost upozorili da bi ga mogli prisluškivati i obični hakeri, nije iskrena.

„Otkrića da Sjedinjene Države ne špijuniraju samo neprijatelje, nego i bliske saveznike kao što je Njemačka potvrđuju stari kliše da velike sile nemaju stalne saveznike, nego samo stalne interese“, kazao je Deš.

Za pojedine njemačke visoke zvaničnike se podrazumijeva da se njihovi telefonski razgovori i i-mejlovi prate. „Kada si član vlade, moraš da pretpostavljaš da se to dešava – sa svih strana“, kazao je za magazin „Cicero“ njemački vicekancelar Filip Resler.

Kolumnista Hajo Šumaher iz berlinskog „Morgenposta“ smatra da je „jedini problem to što su Amerikanci uhvaćeni“.

Galerija

( Danka Vraneš Redžić )