Pornografija demokratije

Događaj prošle nedjelje nedvosmisleno je bio forum održan u Velikom amfiteatru na Sorboni, koji su priredili Radio France-Culture i Nouvel Observateur pod nazivom: Pogled filozofije na proteklu godinu.

Badiu je pozdravljen ovacijama i frenetičnim aplauzom stotina slušalaca u Velikom amfiteatru

Na seriji okruglih stolova tretirane su sljedeće teme:

Da li je brak veza koja oslobađa?

Ima li života poslije ekonomije?

Kraj svijeta, kraj jednog svijeta?

Da li industrija spasava svijet?

Da li politika može da ne bude razočaravajuća?

Nekoliko slika sadašnjeg vremena.

Na tim okruglim stolovima učestvovala su najveća francuska imena iz srodnih oblasti, kao što su Danijel Koen, Alen Reno, Emanuel Tod... Taj veoma bogati dan posvećen filozofiji zaključio je poznati filozof Alen Badiu sa temom - “Nekoliko slika sadašnjeg vremena”.

Badiu je pozdravljen ovacijama i frenetičnim aplauzom stotina slušalaca u Velikom amfiteatru. Ovdje prenosimo samo vrlo mali dio toga izlaganje koji je objavljen u posljednjem Nouvel Observateuru.

Alen Badiu je filozof, romansijer i dramaturg. Jedan od najvažćnijih mislilaca na početku dvadeset prvog vijeka. Objavio je veoma značajna djela kao što su “Biće i Događaj”, “Komunistička hipoteza”, “Pohvala ljubavi”, “Antisemitizam svuda”. “Danas u Francuskoj”...

U izlaganju naslovljenom "Pornografija demokratije", Badiu kaže:

Centralni problem za onog ko želi da se spasi od moći Moći, jeste da se oslobodi lanaca kojima je vezan za slike

"U svom fantastičnom komadu „Balkon“ Žan Žene suprotstavlja vladavinu slika sa realnim revoltom. Polazi od javne kuće (bordela), zatvorenog mjesta potpuno posvećenog fantazmima. Žene savršeno vidi da ono što potvrđuje skrivenu svirepost savremene moći, jeste umnožavanje bestidnosti (opscenosti) slika.

Napolju, međutim, grmi radnička pobuna, kao što i danas grmi, izvan zapadnjačkog bordela, kod rudara Južne Afrike, u hiljadama radničkih pobuna u Kini, ali i u „arapskom proljeću“ na samom njegovom rođenju. Ali takođe i u prenoćištima u koja se trpaju, kod nas, radnici koji su došli iz Afrike.

Veliko i važno pitanje „Balkona“, koje se postavlja neizvjesnoj pobuni, je sljedeće: da li se može politička emancipacija odvratiti (osloboditi, izbjeći) od slika? Teškoća je u tome što gola moć, koja se krije iza suptilne plastičnosti i zavodljive opscenosti slika demokratskog i trgovačkog svijeta, sama ona nema slike, ona je gola realnost, i same Države, koja, daleko od toga da se trudi da nas oslobodi slika, garantuje njihovu snagu (silu).

Lik Ženeovog komada koji pokazuje na sceni tu snagu slike bez slike je, sasvim normalno, šef policije. On je amblem gole moći, jer je odbačen od slika. Niko ne želi šefa policije, naspram nekog velikog sportiste, televizijskog voditelja emisije, profesionalnog dobrotvora, demokratskog političara iz vrhova Države, top modela ili milijardera show-businessa, koji su, oni, profiteri (korisnici) bordela slika.

Jedina opasna i radikalna kritika je politička kritika demokratije u činu

Centralni problem za onog ko želi da se spasi od moći Moći, jeste da se oslobodi lanaca kojima je vezan za slike, i da zna ko je prefekt policije njegovih najintimnijih ubjeđenja.

Koja je subjektivna pobuda našeg pristanka na svijet takav kakav jeste? Otkako je ideja o revoluciji nestala, naš svijet je samo ponavljanje sile, pod obostrano prihvaćenim i pornografskim slikama trgovačke demokratije.

Moj optimizam je da jedna snažna, organizovana i popularna misao koja bi se usprotivila tom ponovnom počinjanju, mogla bi da prekine ciklus povratka koji nas je doveo do takve situacije – neograničene dominacije liberalnog kapitalizma – sličnog onom iz četrdesetih godina XIX vijeka.

Uništiti našeg unutašnjeg prefekta policije – naš pristanak na tvornicu slika zapadnjačkog bordela – nema za aktivni centar kritiku kapitalizma. Oni koji se zadovoljavaju kritikom ekonomije, stalno predlažu uređeni, podesni, ekološki, ne pornografski kapitalizam, i uvijek sa više demokratije. Ništa neće izaći iz te himere.

Kako da nađemo snagu da pobjegnemo iz savremene proizvodnje slika i da postanemo komunisti jednog novog svijeta?

Jedina opasna i radikalna kritika je politička kritika demokratije u činu. Zato što je u našim zemljama amblem vremena sadašnjeg, njen fetiš, demokratija. Sve dok ne budemo smogli snage da na visokom nivou učinimo kreativnu kritiku demokratije, stagniraćemo u finansijskom bordelu slika. Bićemo sluge para koji čine, u Ženeovom komadu, gazdarica bordela i šef policije: par potrošačkih (jestivih) slika i gola vlast (moć).

Za kojom vrstom slika - raz-slika – (image – désimaginante – izmišljena riječ za ovu priliku, negacija prve riječi) imamo potrebu mi koji se trudimo da održimo otvorena vrata kroz koja se bježi iz Platonove pećine, iz demokratske vladavine slika bez smisla? Kako da nađemo snagu da pobjegnemo iz savremene proizvodnje slika i da postanemo komunisti jednog novog svijeta?

Kako kaže u „Balkonu“ jedan od pobunjenika: “Kako da se približimo Slobodi, Narodu, Vrlini, i kako da ih volimo, ako ih uznosimo (veličamo)? Ili ih učinimo nedodirljivim? Treba ih ostaviti u njihovoj živoj realnosti. Spremajmo poeme i slike, ne da se njima ushićujemo, nego da ih nerviramo.“

Spremajmo, dakle, te poeme i te slike koje ne ispunjavaju nijednu našu potčinjenu želju. Spremajmo poetsku golotinju sadašnjeg vremena", zaključuje Alen Badiu.

Otpor je uslov za mišljenje

Alen Badiu, francuski filozof, matematičar, romansijer i dramski pisac, rođen 1937. godine, šef je katedre na Ecole Normale Superieure, kao i profesor po pozivu na najuglednijim svjetskim univerzitetima, dugo je na sebe skretao pažnju kao neomarksista tvrdnjom da je „komunizam... jedina raspoloživa ideja u ljudskoj povijesti“.

Analitičar demokratije, filozof koji poručuje da „ne učestvovati u otporu znači ne misliti“, a otporom se zadobija novi vid emancipacije u odnosu na „kapitalo-parlamentarizam“. Alen Badiu je tek početkom XXI vijeka proglašen jednim od najvećih mislilaca našega vremena i najznačajnijim živim francuskih filozofom.

( Branka Bogavac )