DRI: Država plaća prostorije SNP-a, NOVE, PzP-a i BS

Zakonom o finansiranju političkih partija treba utvrditi sve vidove njihovog finansiranja, a nadležni organ treba na jedinstven način da reguliše pitanja obezbjeđivanja prostora za obavljanje djelatnosti partija, kako na državnom tako i na lokalnom nivou, smatraju u Državnoj revizorskoj instituciji (DRI). Ta institucija je danas objavila konačan izvještaj o reviziji godišnjeg finansijskog izvještaja parlamentarnih političkih partija za prošlu godinu, sa ocjenama, zaključcima i preporukama. Revizijom su obuhvaćeni godišnji finansijski izvještaji 11 političkih partija i dvije nevladine organizacije koje čine Albansku koaliciju Perspektiva, a koje se finansiraju iz Budžeta Crne Gore. Revizijom je utvrđeno da političke partije ne vode poslovne knjige na jedinstven način, i da prihode, rashode, imovinu i obaveze iskazuju po različitim računovodstvenim načelima. DRI je preporučila da Ministarstvo finansija, u cilju obezbjeđivanja jednobraznosti računovodstvenih evidencija, treba do kraja fiskalne godine da donese akt kojim će urediti način vođenja poslovnih knjiga političkih partija i utvrditi načela za iskazivanje njihovih prihoda, rashoda, imovine i obaveza i izvora sredstava.

Država finansira zakup poslovnih prostora

Utvrđeno je i da država, preko Uprave za imovinu, finansira zakup poslovnih prostora za potrebe centrala Socijalističke narodne partije (SNP), Nove srpske demokratije (NOVA), Pokreta za promjene (PzP) i Bošnjačke stranke (BS), i da je bez naknade ustupila na korišćenje državnu imovinu Demokratskoj partiji socijalista (DPS) i Socijaldemokratskoj partiji (SDP) za obavljanje njihove djelatnosti. „Potrebno je da se Zakonom o finansiranju političkih partija utvrde svi vidovi finansiranja partija, i da nadležni organ, na jedinstven način, reguliše pitanje obezbjeđivanja prostora za obavljanje djelatnosti političkih partija, kako na državnom, tako i na lokalnom nivou“, smatraju u DRI.

Revizijom je utvrđeno da najveći dio partija nije u potpunosti uspostavio efikasan sistem internih kontrola. Potrebno je, preporučuje DRI, da subjekti revizije efikasnim sistemom unutrašnjih kontrola osiguraju zakonito, ekonomično i uspješno upravljanje novcem i drugom imovinom, i povećaju odgovornost osoba uključenih u raspolaganje novcem i drugom imovinom. Utvrđeno je i da su sve partije gotovinski iz blagajne isplaćivale znatne iznose po osnovu troškova reprezentacije, zarada i naknada, goriva, telefona, održavanja opreme i tome slično. "Kao i da su pravdanje dijela troškova isplaćenih iz blagajne, koji se odnose na reprezentaciju, gorivo, telefone i održavanje opreme, određene partije vršile na osnovu nevjerodostojne finansijske dokumentacije, odnosno bez fiskalnih računa", kaže se u Izvještaju DRI. To su, kako se navodi, radile DPS, BS, SNP, NOVA, Demokratska unija Albanaca, Demokratski savez i FORCA.

Precizno urediti pitanje pozajmica

DRI preporučuje da subjekti revizije treba da smanje gotovinske isplate iz blagajne, i da troškove pravdaju na osnovu vjerodostojne finansijske dokumentacije. Revizijom je utvrđeno da se prihodi od lokalnih samouprava, osim na glavni račun partije, uplaćuju i na žiro-račune opštinskih odbora, zbog čega su iz DRI preporučili da je, u cilju poboljšanja fiskalne discipline i efikasnijeg upravljanja novcem, potrebno da se prihodi koje subjekti revizije ostvaruju po svim osnovima, uplaćuju na njihov glavni račun. Utvrđeno je i da su SNP i NOVA kreditirale fizička lica putem pozajmica, kao i da su članovi partija na isti način kreditirali svoje partije. Takođe je utvrđeno da pojedine stranke, od novca za finansiranje redovnog rada parlamentarnih partija, plaćaju troškove izbornih kampanja.

Iz DRI preporučuju da bi Zakonom o finansiranju političkih partija trebalo precizno urediti pitanje pozajmica koje pojedine partije koriste kao vid kreditiranja

Iz DRI preporučuju da bi Zakonom o finansiranju političkih partija trebalo precizno urediti pitanje pozajmica koje pojedine partije koriste kao vid kreditiranja. Revizijom je utvrđeno i da, od ukupno ostvarenih prihoda kontrolisanih partija, više od 90 odsto čine prihodi iz držanog i budžeta lokalne samouprave. U DRI smatraju da treba razmotriti mogućnost da se partije koje se finansiraju iz budžetskih sredstava, uvrste u obveznike primjene Zakona o javnim nabavkama. Utvrđeno je i da je partijama u prošloj godini, osim Zakonom odobrenih 3,16 miliona EUR budžetskog novca za finansiranje redovnog rada, odobreno i 247,18 hiljada iz Budžeta Skupštine Crne Gore, za finansiranje bruto zarada zaposlenih u poslaničkim klubovima. DRI je utvrdila da NOVA i BS nijesu u potpunosti namjenski koristile taj novac, jer poreze i doprinose nijesu obračunavale na predviđenu obračunsku osnovicu. „Skupština Crne Gore treba da vrši prenos sredstava za finansiranje rada poslaničkih klubova na žiro-račun partija na način da ne dolazi do prekoračenja zakonom utvrđenog limita od 0,5 odsto iznosa tekućeg budžeta, utvrđenog Zakonom o finansiranju političkih partija“, smatraju u DRI.

Stoga, kako navode, zaposlene u poslaničkim klubovima treba finansirati na teret sredstava odobrenih za redovno finansiranje partija, ili da Skupština preuzme obavezu prema zaposlenim u poslaničkim klubovima, tako što će im direktno isplaćivati zarade.

3,16 miliona iz budžeta

Iz budžeta Crne Gore za redovni rad parlamentarnih partija u prošloj godini odobreno je oko 3,16 miliona EUR. U Izvještaju DRI navodi se da je Demokratska partija socijalista (DPS), prošle godine ostvarila prihode oko 1,8 miliona EUR. Prihodi te stranke iz državnog budžeta iznosili su oko 1,2 miliona EUR, iz budžeta lokalnih samouprava 326,5 hiljada, od priloga 68,6 hiljada, članarina skoro 100 hiljada, a zakupnine 26,4 hiljade EUR. Prihodi od kamata bili su oko 4,7 hiljada EUR, a ostali poslovni prihodi 350 EUR. Rashodi DPS-a prošle godine iznosili su 1,7 miliona EUR. Za nabavku sredstava potrošeno je 229,7 hiljada EUR, za zarada, naknade zarada i ostale lične rashode 904 hiljade. Ostali poslovni rashodi iznosili su 558,5 hiljada EUR.

U Izvještaju DRI navodi se da je Socijaldemokratska partija prošle godine ostvarila prihod od oko 540 hiljada EUR

Nova srpska demokratija je prošle godine ostvarila prihode od oko 517,9 hiljada EUR, dok su te stranke iznosili oko 339,5 hiljada EUR. Pokret za promjene (PZP) je prošle godine ostvario prihode od oko 330,2 hiljade EUR. PZP je iz budžeta Crne Gore prihodovala oko 215,4 hiljade EUR, iz budžeta lokalnih samouprava oko 114,4 hiljade EUR. Ostali poslovni prihodi iznosili su 400 EUR , a prihodi od kamata 54 EUR. PZP je prošle godine ostvario rashode od oko 206,1 hiljadu EUR. Rashodi na zazarade, naknade zarada i drugih ličnih rashoda iznosili su oko 111,9 hiljada EUR. Troškovi amortizacije i rezervisanja iznosili su oko 30 hiljada EUR. Ostali poslovni rashodi iznosili su oko 54,9 hiljada EUR a finansijski 9,1 hiljadu EUR.

( Mina )