"Konte Zanović" u CNP-u: Velika lekcija o prevarama

„Čovjek je rođen da bude prevaren“, kaže se u predstavi “ Konte Zanović”, rediteljke Radmile Vojvodić, koja je premijerno izvedena u Podgorici, na Velikoj sceni crnogorskog nacionalnog teatra, 1. novembra, na Dan pozorišta.

Predstava je rađena po motivima drame Vladimira Sekulića „Stefan Zanović“ koja prikazuje fragmente jednog dijela života Kontea (Stefana) Zanovića. Stefan Zanović je živio u XVIII vijeku u Budvi, a u istoriji bio poznat kao avanturista, prevarant, filozof, pjesnik i zavodnik. Donžuanovski tipovi poput Stefana Zanovića, uvijek su uzbuđivali umjetnike. Takvim istorijskim modelima vrijeme dodijeli mnogo više od onoga što možda oni jesu zaista bili.

Drvo je materijal pogodan za obradu, a za obradu su pogodni i strani partneri, prijatelji, bogate žene, svoje žene, žene prijatelja, društvo, država - vidi se u “ Konte Zanoviću”

Radmila Vojvodić je prvi put “Zanovića” postavila 1995. godine na Grad teatru, a ovo je njegova revitalizacija u godinama koje neodoljivo podsjećaju na '90. Na predavanju u Podgorici, poznati albanski pisac Ismail Kadare je prije nekoliko dana kazao da čovjek nije odnedavno loš, već zlo u ljudima postoji oduvijek. Tako je u prirodi čovjeka da prevari ili se osjeti prevarenim.

Razmišljajući o pitanju zašto uopšte idemo u pozoriše, pogotovo kada govorimo domaćem teatru, nameće se odgovor da je to zato što želimo da budemo prevareni. Kompleks manje vrijednosti, mazohizam, glupost i sve to. Predstava “ Konte Zanović” nas uči velikoj lekciji o prevari. I to na mnogo načina... Stefana Zanovića u komadu igra Dragan Mićanović, čija glumačka vještina uspijeva da nas uvjeri (ili prevari) da su Konte Zanović i Don Žuan, ipak dva različita lika i pored ogromnih analogija.

Ono što je slično u Mićanovićevoj igri u oba slučaja, uzimajući u obzir da je “Don Žuan” aktuelna predstava u produkciji CNP-a, je šarm, jasan fokus na glumačku radnju, raskošna zanatska aparatura za građenje lika, što ovog čovjeka čini jednim od trenutno najboljih glumaca na regionalnoj pozorišnoj sceni.

Mićanović, Simo Trebješanin i Branimir Popović izdvajaju se u ovoj predstavi slično kao u “Don Žuanu”. Ovaj donžuanovski trojac drži igru aktivnom i pokreće ostatak ansambla koji čine Dubravka Drakić, Brano Vuković, Zoran Vujović, Bojana Knežević, Žaklina Oštir, Dušan Kovačević, Jovan Krivokapić i Nada Vukčević.

Vrijeme u kojem se osjeća potreba za komedijom, nije lagodno vrijeme

Scenografiju je uradio Miodrag Tabački, kotimografiju Angelina Atlagić, a kompozitor muzike je Ljupčo Konstantinov. Scenografiju predstavljaju velike drvene kutije koje simbolizuju vrata i prozore u svijet ili Evropu kojoj idemo. Ili ne idemo.

Isto tako i kockarske stolove, pregovaračke i političke stolove, krevete za blud i krevete za odmor. Drvo je materijal pogodan za obradu, a za obradu su pogodni i strani partneri, prijatelji, bogate žene, svoje žene, žene prijatelja, društvo, država - vidi se u “ Konte Zanoviću”. Predstava sadrži zanimljive muzičke dionice, sirove zvuke instrumenata, glumci pjevaju neke bizarne pjesme - djelovi iz drame “Didona” koja se pripisuje Stefanu Zanoviću, te tako rediteljka koketira i sa mjuziklom. U predstavi “Konte Zanović” se nazire impuls političkog teatra, ali od kad je Breht raskrstio sa Aristotelom, pravila ovakvog pozorišta su nedvosmislena...

Misteriozna planeta će udariti u Zemlju i prestaće patnja... Komično rješenje, zar ne?

Interesantno je i to kako je publika reagovala na podgoričkoj premijeri “Zanovića”. Čini se da se ljudi sve više smiju i nagrađuju glumce aplauzom isključivo kada je nešto smiješno, što implicira da možda fali komedija na domaćem repertoaru. “Konte Zanović” nije komedija, ali nema ni mnogo tuge u njoj, osim one zbog povratka kući ili zbog obezvrjeđivanja porijekla. Vrijeme u kojem se osjeća potreba za komedijom, nije lagodno vrijeme. A naše vrijeme jeste depresivno, beznadežno i nehumano do očaja. Lars fon Trir je recimo razrješenje naše patnje ponudio u svom novom filmu “Melancholia”.

Misteriozna planeta će udariti u Zemlju i prestaće patnja... Komično rješenje, zar ne? U svakom slučaju, komedije podrazumijevaju i angažovane forme, estetiku pobune, hrabre i radikalne poteze. To su i pozorišta pametne i atraktivne igre, otvorena za kritiku i jasne stavove. Uvijek je dobro preispitati vlastite stavove, a pozorište postoji upravo zbog preispitivanja.

( Dragana Tripković )