Daleko je Dubai

Dubai je najveći grad nama vrlo naklonjenih i prijateljskih Ujedinjenih Arapskih Emirata, a ujedno je i prijestonica istoimenog emirata, jednog od sedam koji čine UAE. U Dubaiju će 1. oktobra tekuće godine - ako se opet ne desi nešto nepredviđeno - biti otvorena Međunarodna izložba Expo 2021. To znači da će Dubai od 1. oktobra do 31. marta 2022. godine - što je cijelih 182 dana - biti centar svijeta.

Ne rekoh vam da je Vlada Crne Gore - slava joj i milost - koncem marta mjeseca tekuće godine otkazala učešće CG na EXPO 2021. Uložio sam natčovječanske napore da iskopam odluku Vlade koja se odnosi na otkazivanje crnogorskog prisustva na EXPO 2021 - ali nijesam uspio - što ne znači, molim vas, da tekst te odluke - uz pripadajuće joj obrazloženje - nije obnarodovan. Moguće je da se (još) ne snalazim na adresi gov.me - na restrukturiranoj i redizajniranoj Internet stranici Vlade CG.

Kako bilo, opozicija je bila užasnuta, u najmanju ruku, odlukom Vlade da preskoči EXPO 2021. Optužbe su pljuštale sa svih strana, a opšta ocjena tog poteza Vlade bi se mogla svesti na jednu riječ - skandalozno.

“Ovako neozbiljan odnos prema globalnom događaju”, insistirao je poslanik Nikola Rakočević, “može biti objašnjen samo beznadežnim neznanjem ili lošom namjerom - da se državi napravi šteta i prepusti tržište drugim državama”.

Opozicija je svoje negodovanje temeljila, između ostaloga, i na činjenici da se gospodin Đorđe Radulović, ministar vanjskih poslova, koncem decembra (prošle godine) susreo sa njenom ekselencijom Nabilom Abdelaziz Naser Said Alšamsi, ambasadorkom Ujedinjenih Arapskih Emirata u Crnoj Gori - kojom prilikom je razmotrena i ideja o saradnji između dvije države - odnosno o organizovanju mješovite ekonomske komisije, koja bi se, konkretno, bavila “sagledavanjem” pojedinih među obećavajućim zajedničkim projektima. Zaključeno je, u duhu iste ideje, da bi EXPO 2021 mogla biti dobra prilika za promociju Crne Gore - majke naše - kao “bezbjedne turističke i investicione destinacije”.

Vlada je na koncu ipak podlegla odijumu. Nekih mjesec dana nakon otkazivanja učešća CG na EXPO 2021, Vlada je na 21. sjednici održanoj 22. aprila usvojila Informaciju o učešću Crne Gore na Expo 2021 Dubai - što će reći da je odlučeno da se nastavi sa realizacijom projekta predstavljanja Crne Gore na svjetskoj izložbi. Princ Nikola Petrović Njegoš je, sa svoje strane, prihvatio ulogu generalnog komesara crnogorske postavke - umjesto Dušanke Jeknić, bivše ambasadorke Crne Gore u UAE.

U pomenutoj Informaciji stoji da je crnogorsko prisustvu na Expo 2021 shvaćeno kao platforma za međunarodnu promociju, jer je prethodno “prepoznat” potencijal Expo 2021 - odnosno šansa da se CG predstavi “globalnom auditorijumu kao ekonomski stabilna i atraktivna investiciona destinacija”.

I još veli da je Organizacioni odbor Expo 2021 uvažio činjenicu da postoje stanoviti finansijski problemi i poteškoće sa kojima se (inače ekonomski vrlo stabilna) Crna Gora suočava u potonje vrijeme - i da je, u to ime, ponudio pomoć timu koji stoji iza priprema crnogorskog učešća na izložbi po pitanju iznalaženja načina da se smanje izdaci. Priča je, ukratko, sa 2.299.593,45 eura - što je suma koju je bivša Vlada prvobitno planirala - svedena na 1.192.041 eura - što će reći da su planirani izdaci prepolovljeni - što je za svaku pohvalu.

U zaključku Vlade, po pitanju pomenute Informacije, stoji, između ostaloga, da je Vlada zadužila Ministarstvo ekonomskog razvoja da koordinira aktivnosti koje će rezultirati predstavljanjem CG na EXPO 2021, te da je na čelo Organizacionog odbora za učešće CG na EXPO 2021 - umjesto smijenjenog Milutina Simovića, bivšeg potpredsjenika Vlade - postavljen niko drugi do li Jakov Milatović, aktuelni ministar ekonomskog razvoja.

Podsjetiću vas da je Ugovor o učešću CG na Expo 2021 potpisan 1. jula davne 2018. godine. Ugovor je u ime CG potpisala pomenuta gospođa Jeknić, a u ime EXPO 2021 niko drugi do Nadžib Muhamed Al Ali (Najeeb Mohammed Al-Ali), izvršni direktor EXPO 2021. Podsjetiću vas i da je 15. oktobra iste godine - od strane Ministarstva vanjskih poslova CG/ Generalnog direktorata za ekonomsku i kulturnu diplomatiju - raspisan Međunarodni konkurs za idejno rješenje postavke izložbe u Nacionalnom paviljonu Crne Gore na Svjetskoj izložbi EXPO 2020 u Dubaiju - te da je 18. decembra uvažena Konkursna komisija (jedan od članova komisije je bio Sveto Gavrov Popović - Es Dži Pi - dekan AF u to vrijeme) potpisala tzv. Završni izvještaj - gdje lijepo piše da se prva nagrada - u iznosu 10.000 eura - dodjeljuje radu pod šifrom 211307 - iza kojega stoje, redom: Anja Trtić, Ivana Barišić, Katarina Bulatović, Tijana Todorović, Dejan Batrićević - i naravno, fanfare molim: Matija Vuković - zvani Buraz/Sinovac - u to vrijeme najsvjetlija zvijezda (emerging star) na nebu crnogorske arhitekturice mlade - mnogo mlade, mnogo slatke.

Na stranu činjenica da je zvanična tema naše postavke na EXPO 2020 bila - Blessed by Nature (Blagosloveno od prirode) - što je, ujedno, i komercijalni naziv australijske linije proizvoda za njegu tijela - Blessed by Nature.

“Utonite”, veli, “u bogatu kulturnu istoriju Crne Gore, istražite njenu budućnost koju pokreće održivost i divite se njenoj divljoj ljepoti./ Paviljon Crne Gore će ponuditi posjetiocima uvid u multi-religijsko kulturno nasljeđe zemlje, njene nacionalne parkove, vodne resurse i raznolike ekosisteme, a usput će je proslavljati (celebrating it) i kao otvorenu i sigurnu investicionu destinaciju”.

Odgovor na pitanje: da li nova ekipa planira da zadrži originalni naslov - ili će se opredjeliti za novi? - nijesam uspio da pronađem. Na oficijelnoj Internet stranici EXPO 2021 još uvijek stoji: Montenegro - blessed by nature. Stoji i ime - Matija Vuković. Na Internet stranici privrednog subjekta massiv.me (“Massiv. Architecture and Design” DOO, Podgorica), iza kojega stoje Buraz/Sinovac i gospođa Dotična - nema freških informacija. Vi mi recite ima li potrebe da pišem sitnu knjigu Jakovu Milatoviću, ministru - po pitanju segmenta crnogorskog prisustva na EXPO 2021 koji se odnosi na dizajn postavke? Ili da damo još malo vremena Milatovićevoj ekipi da sama izađe u javnost sa detaljima?

A što se tiče crnogorskog nastupa na XVII. Međunarodnoj izložbi arhitekture - Bijenale u Veneciji 2021 - o tome u narednom, ili u nekom od narednih brojeva.

( Borislav Vukićević )