I prenosna mreža po mjeri investitora
MANS ukazuje CGES ulaganja planira na osnovu objekata čija je gradnja neizvjesna, kao što su HE na Morači
Nacrt plana razvoja prenosne mreže Crne Gore 2019 - 2028. Crnogorskog elektroprenosnog sistema (CGES) je nepotpun i u znatnoj mjeri proizvoljan dokument, jer razvoj prenosne mreže dobrim dijelom zasniva na izgradnji objekata za proizvodnju struje čija je izgradnja neizvjesna, smatraju u MANS-u.
U primjedbama na Nacrt plana, koje je MANS dostavio Regulatornoj agenciji za energetiku (RAE), navedeno je da je nejasno na osnovu čega se projektuje kao gotova stvar gašenje postojećeg Prvog bloka i izgradnja Drugog bloka Termoelektrane Pljevlja.
Iz MANS-a podsjećaju da to ne korenspondira sa planovima Elektroprivrede, koja je početkom 2018. pokrenula izbor izvođača radova za ekološku sanaciju postojećeg bloka, a krajem 2017. je raskinula ugovor o izgradnji drugog bloka TE sa kompanijom Škoda Praha.
“Takođe, kada je riječ o izgradnji četiri HE na Morači autori dokumenta nijesu ponudili informacije o izvjesnosti tog projekta”, navela je koordinatorka Istraživačkog centra MANS-a Ines Mrdović.
Smatra zabrinjavajućim što se razvoj prenosne mreže u narednom petogodišnjem periodu dominantno veže za izgradnju objekata proizvodnje električne energije ili turističke projekte, od kojih je većina privatnih investitora, dok je sa druge strane ukupno stanje prenosne mreže nezavidno i ona je dobrim dijelom zastarjela.
U dokumentu se, kako je kazala, naglašava da je potrebno smanjiti gubitke u prenosnoj mreži, koji dolaze do izražaja pri angažovanju HE Perućica preko 200 MW, kao i slabim opterećenjem 400 i 220 kV prenosne mreže. Problem je i pouzdanije napajanje primorskog dijela.
“U periodu od 2018. do 2022. godine CGES projektuje investicije od oko 112 miliona eura, od čega će 79,8 miliona eura, ili 70 odsto biti investirano u razvoj prenosne mreže, koja je potrebna za realizaciju niza privatnih projekata. Tako je za nekoliko projekata vezanih za podmorsku interkonekciju Italije i Crne Gore planirano 37,8 miliona eura”, kazala je Mrdovićeva.
Dodaje da je za razvoj prenosne mreže za priključenje privatnog turističkog naselja Luštica projektovano 21,9 miliona eura, iako autori nigdje ne navode njegove posebne opštedruštvene koristi. Mrdovićeva ukazuje da je za trafostanicu Brezna opredijeljeno oko 6 miliona eura, dva koja treba da omoguće dvostrano napajanje Žabljaka, ali dominantno priključenje VE Krnovo i novih malih ili većih HE.
Slično je i, kako dodaje, sa planovima za dalekovode Virpazar - Ulcinj i Vilusi - Herceg Novi, trafostanicom na Žabljaku...
Mrdovićeva smatra neprihvatljivim da autori ne pominju koliko će tako velike investicije uticati na cijenu energije koju plaćaju krajnji potrošači. Kaže i da je upitna prognoza potrošnje energije do 2028. i nejasno je zašto se za KAP projektuje potrošnja od 84 MW ako se prethodno konstatuje da je ona prethodnih godina na nivou 63 MW.
( Biljana Matijašević )