„Dan i noć” Sretena Milatovića na Cetinju

Izložba radova vajara Sretena Milatovića pod nazivom “Dan i noć”, biće otvorena večeras u Crnogorskoj galeriji umjetnosti (CGU) “Miodrag Dado Đurić” na Cetinju u 19 časova.

Postavka predstavlja prvi presjek dosadašnjeg Milatovićevog stvaralaštva, aktivnog skoro 35 godina i obuhvata radove nastale krajem devedesetih godina prošlog vijeka, nekoliko podnih instalacija, skulpture i recentne slike-objekte. Izložba, koju organizuje Narodni muzej Crne Gore, biće dostupna za posjete do 28. marta 2025. godine.

Kustoskinja izložbe istoričarka umjetnosti Mirjana Dabović Pejović, zapisala je da je Milatović svoju prvu samostalnu izložbu imao kao student 1990. godine u sarajevskoj galeriji “Zvono”, kada je izložio oko 10 radova manjih formata “Bez naziva”, izvedenih u kombinovanom materijalu.

“I već tada nagovještava da je u pitanju jedinstven izraz koji će savremenu crnogorsku skulpturu približiti istinskim dometima majstora internacionalnog ranga. Ubrzo potom uslijediće i učešće na regionalnim izložbama na kojima se potvrđuje njegova autentična pojava, sasvim u saglasju sa tendencijama koje nagovješćuju generacije mladih autora sklonih minimalističkom izrazu. Više od 30 godina kasnije, teza o izuzetnosti i posebnosti njegovog vajarskog rukopisa potvrdila se kroz brojne studiozno profilisane samostalne izložbe”, ističe Dabović Pejović.

Iako prisutna od samih početaka, dodaje ona, vremenom se postepeno oblikovala ideja o umjetnikovoj vezi sa iskonskim elementima prirode iz njegovog neposrednog okruženja.

“Još od najranijih radova jasno se prepoznaju odlike redukovane znakovnosti, pročišćenost likovnog vokabulara i odbacivanje svega suvišnog... Do detalja ‘izbrušen’ likovni izraz može biti shvaćen kao produkt autorove hermetične prirode i sofisticirane fokusiranosti na potenciranje suštine stvari, besprekornost realizacije, a iznad svega sa vanrednim osjećajem i poznavanjem svojstava materijala koje koristi. Kada se sagleda izlagačka karijera duga skoro tri i po decenije, već samo letimičnim uvidom postaje jasno da su sve njene etape odraz jednog složenog procesa sazrijevanja i ličnih promjena koje donosi život. Bez velike želje za pažnjom i publicitetom, daleko od reflektora i publike, jednako je uzdržan, promišljen i na riječima koliko je probirljiv pri odabiru idealnog sredstva za uobličavanje određenog koncepta”, navodi Dabović Pejović.

Njegova djela, konstatuje istoričarka umjetnosti, nadilaze vremenski okvir i postaju univerzalna.

“Ona emituju plemenitu energiju i uzvišenu monumentalnost koja svojom aurom obuhvata i posmatrača, kao izraz ‘delikatnog govora jedne kontrolisane osjećajnosti’”, piše ona, naglašavajući i “dobro pogođen” odabir materijala pripitomljenih da otjelove određenu misao, a u skladu sa tim su i boje...

“Drvo, glina, mermer, kamen različitih karakteristika, pijesak različite granulacije, kameni obluci, olovo... sve to je pažljivo odabrano i međusobno usklađeno, gradeći jasno zaokruženu kompoziciju višeslojnog značenja. Saobrazno svedenosti oblika i kolorit je ograničen na svega nekoliko osnovnih boja, uglavnom svojstvenih izvornoj boji materijala iz prirode - crnu, bijelu, terakotu, sivu, sa po nekim, rijetkim, izrazitim (crvenim) akcentom”, primijetila je ona.

Dodaje i da svi radovi Sretena Milatovića zahtijevaju da se pred njima zastane, zagleda u sebe i zađe u dubinu sopstvenih misli osluškujući pulsiranje duše. Na to, smatra Dabović Pejović, upućuju i naslovi: “Put”, “Tragovi”, “Znakovi”, “Lice”, “Vrijeme”, “Pečat”, “Brazda”...

Sreten Milatović je rođen 1966. godine u Nikšiću. Diplomirao je na Akademiji likovnih umjetnosti, odsjek kiparstvo, u Sarajevu 1992. godine u klasi profesora Alije Kučukalića. Magistrirao je 2007. na Fakultetu likovnih umjetnosti na Cetinju. Od 1993. do 2010. bio je stručni saradnik na FLU Cetinje. Od 2009. do 2015. radi kao docent, od 2016. kao vanredni profesor a od 2020. kao redovni profesor na Katedri za vajarstvo, prostornu skulpturu, sitnu plastiku i medaljarstvo na ALU Trebinje.

( Jelena Kontić )