Štira brine "strano miješanje": Četiri amandmana na izvještaj Odbora za spoljne poslove Evropskog parlamenta

Odbor za spoljne poslove Evropskog parlamenta (EP), usvojio je u ponedjeljak izvještaj za 2024. godinu u kome, između ostalog, pozdravlja napredak koji je Crna Gora postigla u ispunjavanju privremenih mjerila za pregovaračka poglavlja 23 i 24, te ohrabruje zemlju da nastavi da napreduje i brzo sprovodi reforme na putu ka EU.

Na izvještaj koji je sačinio predsjednik Odbora, njemački evroposlanik Dejvid Mekalister, podnijeta su četiri amandmana u vezi sa dijelom u kome se pozdravlja napredak Podgorice. Među njima je i amandman hrvatskog evroparlamentarca Davora Iva Štira (Hrvatska demokratska zajednica), koji je naveo da je zabirnut zbog “stranog miješanja, porasta antizapadne retorike i podjela u Crnoj Gori”, kao i “kontroverznih zakonskih predloga o državljanstvu i stranim agentima”.

Štir se, s još četiri evroposlanika iz Hrvatske, krajem septembra prošle godine obratio i tadašnjem visokom predstavniku EU za vanjsku politiku Žozepu Borelju, navodeći da bi ukoliko dođe do promjena Zakona o crnogorskom državljanstvu, “Crnogorci mogli postati manjina u svojoj državi”.

Šef parlamenta i jedan od lidera koalicije “Za budućnost Crne Gore” Andrija Mandić, poručivao je u više navrata da treba uvesti dvojno državljanstvo sa Srbijom.

S druge strane, opozicija od kraja prošle godine traži od vlasti da s njima potpiše sporazum kojim bi se garantovalo da izmjene Ustava i Zakona o crnogorskom državljanstvu neće biti usvojene bez “apsolutnog konsenzusa”.

Kad je riječ o “zakonu o stranim agentima”, usvajanje tog propisa takođe zagovara Mandićev savez, ali je ta ideja naišla na oštru osudu opozicionih partija i civilnog sektora.

Amandman na izvještaj EP podnijeli su i francuski evroposlanici Žordan Bardela, Pjer-Romen Tione, Matju Vale i italijanski evroparlamentarac Roberto Vanaći. Oni su naveli da pozivaju EU da okonča proces proširenja ako njime ne može da upravlja.

Bugarski predstavnik u EP Andrej Kovačev, naveo je u amandamu da “osuđuje pokušaje Rusije i susjednih zemalja da iskoriste etničke tenzije u Crnoj Gori kako bi podstakle sukobe i podijelile zajednice”.

“Notirati upotrebu Srpske pravoslavne crkve kao instrumenta spoljnog uticaja i osuditi njeno miješanje u tom kontekstu”, piše u amandmanu.

U amandmanu koji su predložili evroposlanici Sven Mikser, Lucija Anundziata¸ Nikola Cinagreti, Tis Rojten, Alesandra Moreti, Đorđo Gori, Tobijas Kremer i Janis Manijatis, piše, između ostalog, da žale “zbog činjenice da su visoke političke tenzije i polarizacija u Crnoj Gori usporile napredak u reformama povezanim s EU”, te da naglašavaju “važnost toga da nova vlada bude sposobna i posvećena sprovođenju reformi povezanih s EU i očuvanju Crne Gore na strateškom putu ka EU...”

Sjednica EP na kojoj bi trebalo da se raspravlja o usvajanju izvještaja, zakazana je za 10. mart.

( Balša Rudović )