Acu Đukanoviću kobajagi umanjili dug
U finansijskim iskazima EPCG potraživanje od Prve banke palo sa šest na 1,5 miliona Iz EPCG pojašnjavaju da su zbog novih računovodstvenih standarda morali umanjiti potraživanje po osnovu subordinisane pozajmice iz 2010. godine, ali da ne odustaju od naplate cijelog iznosa
Potraživanje državne energetske kompanije Elektroprivrede Crne Gore (EPCG) od Prve banke umanjeno je za 1,5 miliona eura, zbog mogućeg rizika naplata.
To se navodi u finansijskom izvještaju EPCG za 2024. godinu, i podsjeća da ukupan dug banke u vlasništvu Aca Đukanovića iznosi šest miliona eura, po osnovu subordiniranog kredita.
Iz EPCG su “Vijestima” kazali da su zbog novih međunarodnih standarda o finansijskom izvještavanju (MSFI) morali da knjigovodstveno umanje potraživanje od Prve banke nakon 15 godina od kada su im dali novac, ali da to ne znači da odustaju od naplate cijelokupnog duga.
DPS uprava, pred smjenu, produžila rok otplate
EPCG je 2010. godine Prvoj banci, kada je imala problem s likvidnošću, odobrila subordinisani kredit od 10 miliona eura. Kroz više aneksa, kredit je smanjen na šest miliona, tako što je za taj iznos EPCG dobila akcije bez prava glasa u banci brata bivšeg šefa države i DPS-a Mila Đukanovića. Posljednji aneks potpisala je bivša uprava EPCG, koju je predvodio DPS, posljednjih dana pred smjenu u martu 2021. godine, kojim je naplata potraživanja odložena za još sedam godina, do 1. aprila 2028.
Subordinisani kredit banke računaju pri izračunavanju adekvatnosti kapitala i drugih bitnih parametara za rad, a njihovo povlačenje prije roka može da odobri samo Centralna banka i to jedino ako to ne bi ugrozilo tu banku.
EPCG je u januaru 2022. godine uputila zahtjev Prvoj banci da pokrene proceduru povlačenja subordinisanog kredita, jer je državnoj energetskoj kompaniji novac bio potreban za najavljene investicione projekte. Međutim, Centralna banka je u maju te godine zabranila Prvoj banci da vrati novac EPCG jer banka “više ne bi ispunjavala minimalne regulatorne zahtjeve za kapitalom”, odnosno bez subordiniranog kredita Prva banke ne bi ispunjavala uslove da radi...
U međuvremenu je EPCG morala da pozajmljuje novac od komercijalnih banaka, pa i od Prve banke, da bi finansirala investicione projekte, ali će svoj novac iz Đukanovićeve banke morati da čeka još tri godine.
EPCG: Neće biti otpisa, banka plaća kamatu
“Dug Prve banke Crne Gore (PBCG) i dalje iznosi 6.000.000 eura, a taj iznos će EPCG naplatiti od PBCG po isteku roka definisanog posljednjim aneksom. Vrijednost je knjigovodstveno umanjena usljed primjene novih međunarodnih standarda finansijskog izvještavanja, koji su na snazi od 01.01.2024. godine, a koji, između ostalog, podrazumijevaju knjigovodstveno umanjenje vrijednosti finansijskih plasmana koji se duže vrijeme nalaze u evidenciji pravnih lica. Ova ispravka vrijednosti ni na koji način ne predstavlja otpis niti isknjižavanje dijela sredstava - EPCG i dalje potražuje iznos od 6.000.000 eura po ovom osnovu od PBCG, a umanjenje je izvršeno u svrhu konzervativnog finansijskog izvještavanja, u skladu sa MSFI”, naveli su iz EPCG u odgovoru na pitanja “Vijesti” zbog čega je umanjena knjigovodstvena vrijednost potraživanja.
EPCG ima pravo na kamatu na subordinirani kredit koji je odobrila Prvoj banci, i ona je na početku iznosila 7,5 odsto, a kasnijim aneksima je smanjena na 7,25, pa na 6,28 odsto koliko iznosi i sada.
Iz državne kompanije navode da im Prva banka redovno plaća obaveze po tom osnovu.
“Preostali dug biće naplaćen u redovnoj proceduri, vodeći računa o interesu EPCG kao povjerioca i akcionara banke, a u skladu sa ugovorom potpisanim sa Bankom i relevantnim zakonskim odredbama. Važno je istaći da Prva banka redovno izmiruje obaveze po ovom ugovoru. Ukupan naplaćeni prihod od kamata na subordinisani dug, od dana potpisivanja ugovora do 30.04.2025. godine, iznosi više od sedam miliona eura”.
Žugić nije dozvolio epcg da povuče svoj novac
Iz CBCG su “Vijestima” u septembru 2022. godine pojasnili zbog čega ne dozvoljavaju da Prva banka vrati novac EPCG:
“Prva banka se 20. aprila 2022. godine obratila CBCG sa zahtjevom za smanjenje instrumenata dopunskog kapitala, odnosno subordinisanog duga koji Banka ima prema akcionaru koji ima kvalifikovano učešće u Banci - Elektroprivredi. Na osnovu analize dostavljene dokumentacije, Centralna banka je, u skladu s regulativom, ocijenila da nisu ispunjeni zakonski uslovi za povlačenje subordinisanog duga i dana 13. 5. 2022. godine je donijela rješenje o odbijanju zahtjeva”, saopšteno je iz CBCG na čijem je čelu tada bio guverner Radoje Žugić.
Naveli su i da bi moralo biti ispunjeno više ragulatornih zahtjeva da bi EPCG mogla povući novac iz Prve banke:
“Na osnovu dokumentacije koja je od strane Banke dostavljena uz zahtjev za smanjenje instrumenata dopunskog kapitala, Centralna banka je izvršila analizu uticaja povlačenja subordinisanog duga na kapital Banke i zaključila da u slučaju njegovog povlačenja, Banka ne bi ispunjavala minimalne regulatorne zahtjeve za kapitalom”.
Iz Prve banke su u septembru prošle godine, u dijelu polemike sa predsjednikom odbora direktora EPCG, saopštili da ničim nisu doveli u pitanje povjerenje EPCG u tu banku, kao i da će državna kompanija za cijeli period subordinisanog kredita po osnovu kamata prihodovati 8,1 milion eura.
Zadužuju se i kod Prve banke dok čekaju svoje pare
Dok čeka svoj novac EPCG je proteklih godina uzela više kredita za investicije od domaćih komercijalnih banake, državnog Investicionorazvojnog fonda i evropskih banaka. Obaveze po osnovu do sada povučenog novca iz tih kredite iznose 95 miliona eura.
Prošle godine je EPCG pokrenula ili nastavila velike investicione projekte zbog čega je u samo toj godini ugovorila kredite u vrijednosti od 109 miliona eura, od čega je do kraja godine povučen samo manji dio.
Tako je prošle godine u julu i sa Prvom bankom, od koje ne može da naplati svojih šest miliona eura, zaključen kredit o pozajmici od četiri miliona eura, koji je namijenjen za etapno finasiranje projekta “Solari 5000+70MW”.
“Na dan 31. decembar 2024. godine stanje duga po kreditu iznosi 4.000.000. eura. Kredit ima fiksnu kamatnu stopu od 4,30% na godišnjem nivou a krajnji rok otplate je jul 2031. godine. Kao sredstvo obezbjeđenja redovnog izmirenja obaveze prema kreditoru dato je 14 mjenica i 14 mjeničnih ovlašćenja”, navedeno je u finansijskom izvještaju kompanija za 2024. godinu.
Za projekat “Solari” EPCG je lani uzela i kredite od po 10 miliona eura od IRF-a, Crnogorske komercijalne i od NLB banke.
Od CKB lani je pozajmljeno i 25 miliona eura za završetak ekološke rekonstrukcije Termoelektrane u Pljevljima, kao i od Erste banke 10 miliona za izgradnju vjetroelektrane Gvozd.
Prošle godine je i od njemačke investicione banke KfW pozajmljeno 40 miliona eura za projekat sanacije i proširenja kapaciteta agregata u Hidroelektrani Perućica.
( Marija Mirjačić, Goran Kapor )