Miris kokaina u centru Brisela

Najviši evropski zvaničnik zadužen za praćenje ilegalnih droga upozorio je pred kraj svog mandata da stalni porast trgovine kokainom i drugim stimulansima proizvodi više nasilja nego ikada ranije u srcu najbezbjednijih društava svijeta.

Aleksis Gosdel, belgijski stručnjak za javno zdravlje koji vodi Agenciju Evropske unije za droge od januara 2016, svjedočio je kako se ova pojava širi kontinentom i preliva i u njegovu domovinu. Većina zapljena droga preusmjerena je sa južnih obala Evrope na sjeverne luke, a kako je Antverpen postao glavna ulazna tačka za kokain i krek, širenje nasilja bandi izazvalo je oružane obračune čak i u blizini sjedišta evropskih institucija.

To je, kako je rekao za Asošiejtid pres putem video konferencije iz Lisabona, gdje se nalazi sjedište agencije, simbol rizika s kojim se kontinent u cjelini suočava.

“Za ljude koji žive u Briselu, to je prvi put u istoriji zemlje... da imate scene oružanih sukoba u centru Brisela”, rekao je Gosdel. “I to se dešava dva kilometra od zgrade Evropskog parlamenta, u gradu koji su ljudi smatrali prilično bezbjednim”.

On je ukazao na globalizaciju narkobandi, na primjer, grupe sa zapadnog Balkana uhapšene u zemljama Anda u Južnoj Americi. Takođe je istakao novu pojavu da bande koriste društvene mreže za regrutaciju mladih iz rizičnih grupa, od kojih su neki nedavno stigli u Evropu kao neregistrovani migranti.

“Još nas nije jasno koji su su osnovni uzroci ove promjene ponašanja kod mladih tinejdžera ili adolescenata koji pribjegavaju ultranasilnom ponašanju, a da prethodno nisu imali delinkventnu prošlost”, rekao je. “I neki od njih ne oklijevaju da se slikaju ili snime to što rade i podijele na društvenim mrežama”.

Prijetnja javnom zdravlju

Godišnji izvještaj agencije EU za droge, objavljen juče, pokazao je da je 2023. bila sedma uzastopna godina rekorda u zapljenama kokaina u Evropi - sa ukupno 419 tona koje su zaplijenili zvaničnici. Belgija je prednjačila sa 123 tone, zatim Španija (118 tona) i Holandija (59 tona), a te tri zemlje sa velikim lukama činile su 72 odsto ukupne količine zaplijenjene droge.

Izvještaj, koji obuhvata Evropsku uniju, Norvešku i Tursku, izdvojio je najveću špansku zapljenu ikada - 13 tona kokaina sakrivenih u pošiljci banana iz Ekvadora, kao primjer kako karteli koriste standardne brodske rute.

Osim što je upozorio donosioce odluka u 27 prijestonica EU da se pripreme za još više nasilja, Gosdel je podigao uzbunu i zbog nadolazeće prijetnje po javno zdravlje. Dok se zavisnost i predoziranje opioidima mogu liječiti, to nije slučaj sa stimulansima.

Njihova sve češća upotreba “ukazuje na to da ćemo za četiri do pet godina vjerovatno biti suočeni s porastom potrebe za liječenjem, a trenutno nemamo nijedan standardni farmakološki tretman na raspolaganju”, rekao je.

“Ne postoji nikakav čudesan lijek koji bi mogao da ih stabilizuje, da prekine zavisnost i da im zaista pomogne da se odvoje od ovog izuzetno snažnog oblika zavisnosti. Zato je vrijeme za ulaganja”.

AP navodi da je Evropa i dalje vodeći proizvođač i izvoznik ekstazija. Sistem ranog upozoravanja agencije, koji prati pojavu novih sintetičkih droga, identifikovao je 1.000 novih supstanci tokom 27 godina svog postojanja. Gosdel je rekao da ga ne bi iznenadilo da je više od polovine od ukupnog broja otkriveno u posljednjoj deceniji. Taj period je, prema njegovim riječima, označio početak “potpuno drugačijeg svijeta”.

“Droge su svuda, uključujući one koje proizvodimo u Evropi. Sve može da se koristi kao droga”, rekao je.

Ne ignorišite problem

Gosdel insistira da, iako bi donosioci odluka trebalo da se suoče sa problemom nasilja povezanog sa drogama, oni moraju nastaviti da brinu o korisnicima umjesto da ih zatvaraju ili odbacuju, kao što neki kritičari tvrde da čini američki “rat protiv droge”. Evropski pristup je postavio osnovu za javnozdravstveni odgovor koji ima za cilj da pomogne korisnicima da prevaziđu zavisnost.

“U Evropi smo naučili, i iz onoga što se dešava van Evrope, da objava rata ljudima koji koriste droge nije rješenje”, poručio je.

( A.Š. )