Na tender EPCG za modernizaciju HE "Perućica" stigle dvije ponude iz EU: Novi agregat u radu 2027.?

Na tender za odabir izvođača radova na fabrikaciji, isporuci, montaži i puštanju u rad agregata A8 hidroelektrane “Perućica” pristigle su dvije ponude renomiranih evropskih ponuđača - zajedničk konzorcijuma “Voith Hydro GmbH & Co KG” (Austrija), Končar (Zagreb) i Elnos (Beograd), i kompanije “Litostroj Power” iz Ljubljane.

To su zvanično kazali “Vijestima” iz Elektroprivrede Crne Gore (EPCG), navodeći da je rok za dostavljanje ponuda istekao 12. juna ove godine.

U državnoj energetskoj kompaniji za jesen najavljuju potpisivanje ugovora sa izvođačem radova, a puštanje agregata u rad planirano je za 2027.

Ugradnjom agregata A8, instalisana snaga HE “Perućica” povećaće se sa trenutnih 307 MW na 365,5 MW, a samim tim obezbjeđuje se i bolja raspoloživost proizvodnog kapaciteta, odnosno pogonska spremnost elektrane tokom cijele godine.

Planirano je da investicija donese dodatnih 50 GWh godišnje u elektroenergetski sistem. Projekat će se finansirati iz kredita koji je državna energetska kompanija obezbijedila kod Njemačke razvojne banke (KFW).

Ugradnja osmog agregata u HE Perućica je jedna od aktivnosti u procesu ozelenjavanja proizvodnog portfolija EPCG, odnosno dekarbonizacije elektroenergetskog sektora.

“Tenderski postupak se sprovodi u skladu sa procedurama nabavke Njemačke razvojne banke (KfW). Kako je riječ o jednostepenom postupku sa tri koverte, evaluacija se sprovodi u fazama: prvo se ocjenjuju kvalifikacioni dokumenti, zatim se tehnička ponuda razmatra isključivo za ponuđače koji ispune kvalifikacione uslove, dok se finansijske ponude otvaraju tek nakon tehničke evaluacije. U ovom postupku, odnos pondera između tehničkog i finansijskog dijela ponude je 50:50. Završetak evaluacije, dobijanje saglasnosti od strane banke i potpisivanje ugovora očekuju se tokom jeseni”, pojasnili su iz državne energetske kompanije.

Radovi na ugradnji agregata A8 biće, navode iz kompanije, pažljivo usklađeni s radom postojeće hidroelektrane, kako ne bi značajno uticali na njen redovan pogon.

“Prema trenutnim projekcijama, puštanje agregata u rad planirano je za 2027. godinu. Ipak, konačni rok može zavisiti od više faktora, uključujući situaciju na međunarodnom tržištu i globalne uticaje na dinamiku isporuke opreme. U ovom trenutku, očekuje se potpisivanje izvođačkog ugovora tokom jeseni, a projekat ulazi u završnu fazu pripreme s izraženim optimizmom da će biti realizovan u predviđenim rokovima. Posebnu zahvalnost dugujemo timu KfW banke, predvođenom Pablom Obradorom Alvarezom, čiji je angažman bio ključan za obezbjeđivanje podrške Evropske komisije ovom projektu”, naveli su iz EPCG.

EPCG i KFW potpisali su 6. septembra 2024. godine ugovor o kreditu u iznosu od 40 miliona eura za ugradnju agregata A8, u okviru Projekta rekonstrukcije i dogradnje HE Perućica - Faza III.

“Sredstva su dostupna za sve potrebe projekta, u skladu sa procedurama i uslovima definisanim Ugovorom. Kredit je obezbijeđen putem novog finansijskog instrumenta, koji je rezultat saradnje Evropske komisije i KfW-a – EFSD+ garancije (European Fund for Sustainable Development Plus). Ova garancija predstavlja inovaciju čak i u regionalnom kontekstu. EFSD+ je uspostavljen 2021. godine u okviru Instrumenta EU za razvoj i međunarodnu saradnju (NDICI – Globalna Evropa), s ciljem podrške održivom razvoju i ekonomskom rastu u partnerskim zemljama. Kao dio ove inicijative, EU i KfW su pokrenuli “Program podrške tržišno orijentisanoj zelenoj transformaciji u regionima WB6”, koji je osmišljen da olakša zelenu tranziciju javnih i privatnih energetskih preduzeća u šest zemalja Zapadnog Balkana, uključujući i Crnu Goru. Program obuhvata i finansijsku i tehničku podršku za investicije u obnovljive izvore energije i modernizaciju mrežne infrastrukture”, objasnili su iz EPCG.

Kako je pojašnjeno, pored kredita EPCG će u okviru projekta dobiti i tehničku podršku kako bi se dodatno osnažila zelena i tržišno orijentisana transformacija preduzeća.

“Na osnovu Sporazuma o doprinosu, potpisanog 28. novembra 2024. godine između Evropske unije, koju predstavlja Evropska komisija, i KfW-a, a uz uvažavanje obaveze poštovanja ljudskih prava, važećeg zakonodavstva iz oblasti zaštite životne sredine, multilateralnih ekoloških sporazuma i međunarodno usaglašenih standarda rada - EPCG i KfW su zaključili Ugovor o dodjeli granta za konsultantske usluge u cilju podrške tržišno orijentisanoj zelenoj transformaciji EPCG, u ukupnom iznosu od 1.500.000 eura. Ugovor o dodjeli granta potpisan je 13. juna 2025. godine”, kazal isu iz EPCG.

Iz državne kompanije su kazali da će osmi agregat imati nominalnu snagu od 58,5 MW, čime će ukupna instalisana snaga HE Perućica porasti sa 307 MW na 365,5 MW.

“Istovremeno, maksimalni protok kroz elektranu povećaće se sa 68 m³/s na 80,75 m³/s. Očekivana godišnja proizvodnja, nakon optimizacije sistema, iznosiće do 50 GWh. Uzimajući u obzir projektovani pad i protok, predviđena je ugradnja dvostruke Pelton turbine, tehnički usklađene sa postojećim agregatima A6 i A7. Obim radova na rekonstrukciji i modernizaciji HE Perućica u okviru ugradnje agregata A8 obuhvata projektovanje, nabavku i ugradnju elektro-mašinske opreme (uključujući turbinu, generator, sistem pobude, zaštitu, visokonaponsku opremu i drugo), kao i izvođenje građevinskih radova na dovodnom i odvodnom sistemu. Dovodni sistem elektrane, mašinska hala i 110 kV razvodno postrojenje prvobitno su izgrađeni u skladu s planom završne faze izgradnje HE Perućica, koji je predviđao ugradnju dodatnog osmog agregata, pored već postojećih sedam. Budući agregat A8 biće priključen na treći cjevovod zajedno sa agregatima A6 i A7. Ovaj cjevovod je projektovan za ukupni protok od 3 x 12,75 m³/s, odnosno za istovremeni rad svih triju agregata - A6, A7 i planiranog A8 - pri pojedinačnom protoku od 12,75 m³/s”, rekli su iz EPCG.

“Voith” radio rekonstrukciju agregata A5, A6 i A7

Rok otplate kredita koji je EPCG potpisala sa KfW-om je 15 godina, s uključenim grejs periodom od pet godina.

Ovo je posljednji od tri kredita koji je KfW obezbijedila za modernizaciju HE “Perućice”, a ulaganja u sklopu zajedničkih aranžmana za ovo postrojenje, uključujući ovaj ugovor, premašuju 83 miliona eura.

Projektnom rekonstrukcijom i modernizacijom HE “Perućica” - Faza II zaključenim sa renomiranom kompanijom “Voith Austrija”, obuhvaćena je rekonstrukcija i modernizacija agregata A5, A6 i A7, ali i djelimična rekonstrukcija i modernizacija agregata A1 do A4 kao i kućnih agregata.

( Marija Mirjačić )