Laureati i ove naše tradicije

Duni vjetre s visoke planine,

skini ahlem s Debarske džamije...

Izvorna grupa Sprečanski Biseri, Duni vjetre s visoke planine (Jugodisk, Beograd, 1983.)

Veljo Stanišić - jedan od dvojice laureata ovogodišnje Trinaestojulske nagrade - od tzv. umjetničkih tradicija priznaje samo pjesničku tradiciju i “ovu našu”, veli, “koja se razvila poslije Drugoga svjetskoga rata” - što bi se imalo odnositi na tradiciju naše poslijeratne likovne umjetnosti - sve ostale umjetničke tradicije laureat Stanišić, biće, drži po strani.

Po strani i to što je Gradska RTV Podgorica sklonila sa YouTube emisiju “Dnevni puls na Gradskoj” koja je emitovana 7. jula - a koju su svojim prisustvom i mudrorijekom uveličali laureati ovogodišnje Trinaestojulske nagrade - gospoda Vuković, pjesnik, predstavnik pjesničke tradicije, i pomenuti Stanišić, predstavnik “ove naše” tradicije.

Ne znam može li se pomenuta emisija pogledati na televizijskim servisima (Telemach, Telekom Crna Gora) u ovom trenutku - neću provjeravati - samo ću konstatovati da nije uobičajeno, čak ni u ovim našim uslovima, da se emisija u kojoj su gostovala dva laureata najvišeg godišnjeg državnog priznanja skida sa najveće platforme za dijeljenje video sadržaja - čime se onemogućava budućim naraštajima da se napajaju na samom izvoru “ove naše” tradicije - u najopštijem smislu.

A kad je Dragan Koprivica, prošlogodišnji laureat Trinaestojulske nagrade za životno djelo, uzeo da nabraja u emisiji “Načisto” emitovanoj 11. jula - U kulturi, veli Koprivica, imamo: književnost, pozorište, film, balet, slikarstvo, vajarstvo itd. itd. - nema, dakle, arhitekture - arhitekturu je Koprivica preskočio - arhitektura je pod itd. itd. - i sad (se) mi mlade arhitektice i mladi arhitekti pitamo ko bi trebalo da se počeše...

I neka što se gospoda Stanišić i Koprivica maćehinski odnose prema arhitekturi - nego to čini i - fanfare molim: Nenad Vujadinović (Neša Dekan) - koji je sklonio predmete Teorija arhitekture I i Teorija arhitekture II - jedina dva arhitektonska predmeta - sa liste obaveznih predmeta na Fakultetu umjetnosti Univerziteta Donja Gorica.

U svjetlu netom iznijetih činjenica, čudi me, u najmanju ruku - da se na listi pretendenata na jednu od ovogodišnjih Trinaestojulskih nagrada našao i Neimar svjetskoga renomea - Bjelopoljski Le Corbusier - prof. dr Rifat Alihodžić, dipl. ing. arh.

Nije šala - sazvana je čak i XIV vanredna sjednica Skupštine Strukovne komore arhitektica mladih - mnogo mladih, mnogo slatkih - i jednako mladih i jednako slatkih arhitekata mladih - i to 9. juna tekuće godine - ne bi li se razmotrila inicijativa, citiram, “Islamske zajednice u Crnoj Gori - Medžlisa islamske zajednice Podgorica - za predlog autorskog tima koji je izradio projekat objekta Hadrovića džamije na Draču, u Podgorici” - na čelu kojega je bio niko drugi do li, fanfare molim: Rifat Alihodžić - Neimar svjetskoga renomea - Bjelopoljski Le Corbusier - “za dodjelu Trinaestojulske nagrade iz oblasti arhitektonskog stvaralaštva”.

Skupština SKA, ako nijeste znali, broji 20 članica i članova - što mladih, što ne toliko mladih - uključujući Rifata Alihodžića i Igbalu Šabović Kerović, urednicu Pogleda, časopisa IKCG - i nezaobilaznu Milicu Vujošević, koja izvrsno vlada tehnikama stavljanja noge u svaka vrata u koja se može staviti noga - i teško da je iko iz te vesele ekipe ikada javno rekao ili napisao par redaka o nekom novom momentu u ovom našem prostoru - tako da je gotovo sasvim izvjesno da se pitanje podrške Rifatu i Hadrovića džamiji svelo na ono: sviđa mi se/ne sviđa mi se - i shodno tome - podržavam/ne podržavam inicijativu - teško da je tu bilo nekakvih (stručnih) analiza i obrazloženja - a nekmoli da se tu poveo nekakav (stručni) dijalog...

Da su mene pitali, rekao bih da Hadrovića džamija, na prvi pogled, posjeduje stanovite arhitektonske kvalitete - ostvareni su pristojni rezultati po pitanju odnosa nove džamije (na mjestu stare) sa neposrednim okruženjem - ili s kontekstom - što bi rekli ovi što su upućeniji u problematiku od mene - pogotovo ako prilazite Hadrovića džamiji iz Kučke ulice - sa te strane se dobro otvara vizura - svaka čast majstore - a dodao bih, kao poznavalac Rifatovog opusa - da Hadrovića džamija zauzima posebno mjesto u njegovom opusu - i posebno bih naglasio da bi se to imalo odnositi na činjenicu da ovoga puta Rifat očigledno nije bio u prilici da “opusti ruku” - što bi rekli teniseri - izostala su ta tipično-rifatovska pretjerivanja - blago dekonstruktivističke naravi, u pravilu, ako dozvoljavate.

Nijesam bio sasvim siguran, moram vam priznati, ni oko balansa po liniji eksterijer-interijer - ali mi je po tom pitanju pomogla izvanredna serija fotografija Hadrovića džamije na Google Maps - iza kojih stoji Džemo Redžematović - koji definitivno ima oko - a vidi se, sasvim jasno, da je Redžematoviću Hadrovića džamija itekako prirasla srcu - pa se, u to ime, potrudio da je prikaže u najboljem mogućem svjetlu.

Plus za Hadrovića džamiju!

Veliki plus za Džema Redžematovića!

Drugo je pitanje da li se ekipa sa Arhitektonskog fakulteta Univerziteta Crne Gore našla u prilici da razmatra inicijativu Islamske zajednice u Crnoj Gori - Medžlisa islamske zajednice Podgorica - lijepo bi bilo da jeste - ako znamo da je doprinos Rifata Alihodžića institucionalnoj izobrazbi arhitektica mladih - mnogo mladih, mnogo slatkih - i jednako mladih i jednako slatkih arhitekata mladih - nemjerljiv i nesaglediv.

Pitanje je i zašto Veljko Radulović, siva eminencija VI crnogorskog Salona arhitekture, nije insistirao da se i Hadrovića džamija nađe među objektima koji su ovjenčani priznanjima VI Salona - uz uslov, naravno, da je ekipa koja stoji iza Hadrovića džamije prijavila objekat na Salon - ne bih bio iznenađen kada bi se ispostavilo da nije - čekamo, je li, katalog VI Salona u PDF formatu, pa da provjerimo i to...

I još se pitamo da li će se, ubuduće, svaka inicijativa za dodjelu Trinaestojulske nagrade za vrhunsko arhitektonsko ostvarenje - razmatrati na vanrednoj sjednici Skupštine Strukovne komore arhitektica mladih - mnogo mladih, mnogo slatkih - i jednako mladih i jednako slatkih arhitekata mladih - ili da preduslov ipak bude da je autor vrhunskog arhitektonskog ostvarenja koje nesumnjivo zavrijeđuje barem kandidaturu za Trinaestojulsku nagradu - ako ne i samo nagradu, je li - ujedno i član Skupštine SKA...

Više je pitanja bez znaka pitanja na kraju, nego odgovora...

Opet, zašto bismo lomili glave - kad su tu laureati Trinaestojulske nagrade - gospoda Bećir Vuković i Veljo Stanišić - a tu je i Rifat Alihodžići, kandidat za Trinaestojulsku nagradu - uzdanica ove naše tradicije - imamo, dakle, ta tri musketara - kojima je palo u zadatak da nam nagovijeste ta bolja i srećnija vremena koja su nesumnjivo pred nama...

( Borislav Vukićević )