„Šahedi“ probijaju odbranu Ukrajine rekordnim tempom

Taktika ruskih napada dronovima u rojevima sve više slabi ukrajinsku odbranu, a zvanični podaci pokazuju da su u posljednjim mjesecima ciljevi pogađani trostruko češće nego uobičajeno.

To je objavio “Fajnenšl tajms” (FT), navodeći da masovni napadi “šahed” dronovima, koji su iranskog dizajna, a sada se proizvode u Rusiji, očigledno nadjačavaju oslabljenu ukrajinsku protivvazdušnu odbranu, pri čemu je učestalost pogodaka dostigla najviši nivo od početka ruske invazije.

Podaci ukrajinskih vazduhoplovnih snaga pokazuju da je između aprila i juna u prosjeku oko 15 odsto dronova uspjelo da probije odbranu, u poređenju sa svega pet odsto u prethodna tri mjeseca.

Obim ruskih napada ove godine naglo je porastao, a u snažnom napadu u noći između nedjelje i ponedjeljka, prema navodima ukrajinskog vazduhoplovstva, korišćeno je 426 napadačkih dronova tipa “šahid”, prenio je FT.

Uspjeh dronova u posljednjim mjesecima pokazuje kako brojnost i niska cijena mogu nadvladati čak i sofisticirane, slojevite sisteme protivvazdušne odbrane, i ukazuje na sposobnost Moskve da brzo prilagođava borbene tehnike kako bi iscrpila ukrajinske resurse, navodi britanski list.

Među ruskim taktičkim inovacijama koje su znatno povećale efikasnost sporoletećih “šahed” dronova nalaze se i modifikacije koje im omogućavaju da lete brže i izvan dometa mitraljeza montiranih na kamionima, koje Ukrajina uobičajeno koristi za njihovo obaranje, piše FT.

“Problem nije u tome što se ukrajinska protivvazdušna odbrana pogoršava. Naprotiv, ono što sada vidimo jeste da nove taktike napada u rojevima, kao i činjenica da dronovi lete na većim visinama, čine te napade efikasnijima”, rekao je Jasir Atalan iz Centra za strateške i međunarodne studije (CSIS), koji je prikupio i analizirao ukrajinsku bazu podataka o ruskim vazdušnim napadima.

Rusija je svoju domaću verziju prilagođenih “šahed” dronova nazvala Geran, odnosno geranijum, u skladu sa sovjetskom praksom da se oružju daju imena po cvijeću. Prema ocjenama analitičara, Geran-3, varijanta s turbo motorom koja u obrušavanju može dostići brzinu do 800 kilometara na sat, korišćena je u napadima na Kijev tokom proteklih nedjelja.

Povećana domaća proizvodnja “šaheda” omogućila je Rusiji da rojevima preplavi ukrajinsku protivvazdušnu odbranu. Tokom rekordnog udara 9. jula, ruske snage su lansirale 728 “šahed” dronova i mamaca, kao i sedam krstarećih raketa “iskander” i šest balističkih raketa “kinžal” lansiranih iz vazduha.

“Povećanje samog obima lansiranja preopterećuje odbrambene sisteme, što povećava broj pogodaka”, dodao je Atalan.

Ukrajinska odbrana od “šaheda” trenutno obuhvata elektronsko ratovanje za ometanje GPS navođenja, mitraljeze i protivavionske topove, uključujući napredni Oerlikon Skynex, protivvazdušni top visokih performansi koji proizvodi njemački “Rajnmetal”.

Tokom noći između nedjelje i ponedjeljka oko 5,4 odsto od više od 400 ruskih dronova pogodilo je ciljeve, što je bolji učinak od prosjeka iz posljednjih mjeseci.

FT navodi da su neprekidni noćni napadi očigledno osmišljeni da oslabe volju Ukrajine za borbom i primoraju Kijev na ustupke kako bi se rat okončao. Dodaje da se ruski krstareći i balistički projektili miješaju sa “šahedima” u okviru strategije dodatnog zbunjivanja protivvazdušne odbrane. Dok se uspješnost pogodaka kod sofisticiranijih raketa nije promijenila, napadi se odvijaju u kontekstu neizvjesnosti oko američke isporuke presretača protivraketnog sistema “patriot”.

“Kapacitet je trenutno jedno od najhitnijih i najvažnijih pitanja u oblasti protivraketne odbrane”, rekao je Tom Karako iz CSIS-a. “Za (patriot) presretače vlada ogromna potražnja. Red je dug i mnogi će morati da čekaju.”

Neprekidni noćni napadi su očigledno osmišljeni da oslabe volju Ukrajine za borbom i primoraju Kijev na ustupke kako bi se rat okončao

Predsjednik Volodimir Zelenski izjavio je 10. jula da Ukrajina “već obara desetine šaheda” u svakom ruskom napadu, koristeći domaće dronove presretače. Početkom ovog mjeseca najavio je i dogovor sa Erikom Šmitom, izvršnim direktorom američke kompanije Swift Beat, o zajedničkoj proizvodnji stotina hiljada dronova za Ukrajinu, uključujući presretačke modele.

Zelenski je prošle sedmice rekao da ukrajinske snage protivvazdušne odbrane “postižu dobre rezultate” uz pomoć novih dronova presretača, te da “se posebno dobro pokazuju, jer su oborene stotine rusko-iranskih šaheda” tokom jedne sedmice.

“Svaki sastanak s partnerima ove sedmice bio je posvećen proširivanju ove tehnologije”, dodao je Zelenski.

Oleksandr Matvijenko, stručnjak za dronove pri Counteroffensive Pro, ukrajinskom biltenu posvećenom odbrambenim tehnologijama, rekao je da bi novi dronovi za presrijetanje “šaheda”, da bi bili efikasni, morali dostići visinu od šest kilometara i brzinu od 200 kilometara na čas.

Ovi presretački dronovi, kako piše FT, bili bi efikasniji u odbrani od masovnih napada, koji inače mogu preopteretiti ukrajinske mobilne timove naoružane mitraljezima i taktikom protivvazdušne odbrane iz Drugog svjetskog rata.

“Umjesto da rasporede 500 dronova širom zemlje, kao ranije, ruske snage sada ciljaju jedan ili dva grada istovremeno”, rekao je Matvijenko.

Endru Tarner, izvršni direktor kompanije Saibre Capital i bivši maršal Kraljevskog ratnog vazduhoplovstva, rekao je da je razvoj ukrajinske odbrane od dronova i raketa tipičan primjer stalnog nadmetanja između inovacija u oblasti vazdušnog ratovanja.

“To je stalni dvoboj i proces evolucije između mjera, protivmjera i protiv-protivmjera”, rekao je. “U Ukrajini se ta vrsta eskalacije dešava na svakih 14 dana, što znači da se sve odvija ogromnom brzinom.”

( A.Š. )