Proklamacija STEGA-e povodom 229 godina od usvajanja istorijske Stege
Stega nije u potpunosti zaživila kao pravni akt njen ključni značaj sadržan je u odluci da se ostvari jedinstvo crnogorskih i brdskih plemena u zajedničkoj borbi za slobodu i nezavisnost i kao takva predstavlja osnov izgradnje i snaženja crnogorske države
Na današnji dan 1796. godine Zbor crnogorskih glavara na čelu sa vladikom Petrom I usvojio je pravni zakonodavni akt Crnogoraca, u pravnoj istoriji poznat kao Stega.
Donošenje ovog pravnog akta (zakona), koji je brojao samo šest članova, kako je saopšteno iz STEGA-e uslijedilo je nakon bitke kod Martinića, a prethodio je bici na Krusima, kojima su zaustavljena nastojanja skadarskih vezira da vojnički pokore Crnu Goru.
"Crnogorska plemena su ovim vojničkim pobjedama uspostavili nacionalno i vojno jedinstvo i započet je proces stvaranja nezavisne države i njeno širenja van okvira četiri 'nepokorne i vazda slobodne' nahije. 'Stega' je ozvaničila državotvornu misao Crnogoraca predvođenih dinastijom Petrović Njegoš - jedinstvo u borbi protiv Otomanskog carstva, u cilju sticanja pune državne nezavisnosti koja će biti ostvarena na Berlinskom kongresu 1878. godine. Ovaj zakonski tekst kasnije je integrisan u Zakonik Petra I iz 1798. (dopunjen 1803), koji predstavlja prvi novovjekovni zakonik Crnogoraca, a ujedno je i prvi državotvorni program, koji jasno ukazuje na sazrijevanje političke svijesti crnogorskih plemenena", saopšteno je.
Dodaju da uprkos tome što Stega nije u potpunosti zaživila kao pravni akt njen ključni značaj sadržan je u odluci da se ostvari jedinstvo crnogorskih i brdskih plemena u zajedničkoj borbi za slobodu i nezavisnost i kao takva predstavlja osnov izgradnje i snaženja crnogorske države.
"Prizivajući presvjatoe imja Gospoda Boga vsedržitelja u pomoć i našu, drug drugu, pleme plemenu, nahija nahiji tvrdu i čistu vjeru i riječ od česti i poštenja dadosmo da se izdati i prevariti među sobom nećemo", jedna je od ključnih poruka Stege.
Inspirisani istorijskom Stegom iz 1796. godine 65 crnogorskih akademika, profesora, advokata, privrednika i istaknutih intelektalaca aprila 2024. godine potpisalo je Deklaraciju o Strategiji za evropsku i građansku Crnu Goru, sa kojom je započeta misija nove STEGA-e kao neformalne građanske inicijative sa ciljem izgradnje Crne Gore kao zajednice evropskog, građanskog i prosvijećenog društava i prve buduće 28-me članice EU.
"Stoga, STEGA poručuje da kao što je Crna Gora imala snagu i jedinstvo da se prije 229 godina integriše u borbi za opstanak i državni identitet, tako danas ova generacija crnogorskih građana ima volju, znanje i moć da se izvuče ispod šinjela etnofederalizma, kleronacionalizma, primitivizma i stranačke uskogrudosti i ujedinjena u ostvarenju evropskog cilja Crnu Goru učini boljom i pravednijom i mjestom poželjnim za život svih njenih građana", saopšteno je.
( Vijesti online )