“Vatrogasce šaljemo u smrt”

Požari koji su podmetnuti ili izazvani grmljavinom, a rasplamsani toplotnim talasom i jakim vjetrom, nastavili su juče da bjesne širom južne Evrope, spaljujući kuće, farme i fabrike i primoravajući hiljade mještana i turista na evakuaciju.

Požari su do sada u 2025. godini zahvatili skoro 440.000 hektara u eurozoni, što je dvostruko više od prosjeka za isti period godine od 2006, prema podacima Zajedničkog istraživačkog centra Evropske komisije (EU Science Hub).

Plamen i gust dim nadvili su se nad fabrikom cementa zahvaćenom požarom koji je, prolazeći kroz maslinjake i šume, poremetio i željeznički saobraćaj na periferiji grčkog grada Patra, na sjeveru Peloponeza, zapadno od Atine.

“Kako izgleda? Izgleda kao sudnji dan. Neka bog pomogne ljudima ovdje”, rekao je Rojtersu Jorgos Karvanis, dobrovoljac koji je iz Atine došao u Patru da pruži pomoć.

Vlasti su u utorak naredile evakuaciju grada sa oko 7.700 stanovnika u blizini Patre, a juče su izdale nova upozorenja, savjetujući mještanima dva obližnja sela da napuste svoje domove.

Zamislite industrijsku zgradu bez detektora dima, bez sistema prskalica, bez protivpožarnih vrata i bez izlaza za evakuaciju - vatrogasci bi jednostavno odbili da uđu, ali u našem okruženju očekujemo da to rade

Na grčkim ostrvima Hios, na istoku, i Kefalonija, na zapadu, oba popularna među turistima, vlasti su naložile ljudima da se sklone na sigurno dok su se požari širili.

U Španiji je 35-godišnji vatrogasac volonter preminuo od teških opekotina, a nekoliko osoba je hospitalizovano, dok je državna meteorološka agencija AEMET upozorila da je gotovo cijela zemlja u ekstremnom ili veoma visokom riziku od požara.

Muškarac koji je stradao pokušavao je da napravi protivpožarne pojaseve u blizini grada Nogarehas, u centralnoj oblasti Kastilja i Leon, kada ga je zahvatio plamen.

On je šesta osoba koja je ove godine poginula u šumskim požarima u Španiji. Među ostalim žrtvama su i dva vatrogasca u Taragoni i Avili, saopštili su iz hitnih službi.

Rad u nepripremljenim predjelima dovodi živote vatrogasaca u opasnost, rekao je Aleksander Held, stručnjak za upravljanje požarima u Evropskom institutu za šume.

Vlasti moraju uložiti veći napor da predvide i spriječe šumske požare stvaranjem zaštitnih pojaseva i uklanjanjem zapaljive vegetacije, kazao je.

“Zamislite industrijsku zgradu bez detektora dima, bez sistema prskalica, bez protivpožarnih vrata i bez izlaza za evakuaciju - vatrogasci bi jednostavno odbili da uđu, ali u našem okruženju očekujemo da to rade”, rekao je Held.

Ulaganje milijardu eura godišnje u upravljanje šumama moglo bi da spasi 9,9 miliona hektara - površinu veličine Portugala - i 99 milijardi eura potrošenih na gašenje požara i radove na obnovi nakon toga, prema navodima Grinpisa. Ta organizacija je procijenila da troškovi požara u Španiji do sada iznose 615 miliona eura.

Španska ministarka za zaštitu životne sredine Sara Agesen izjavila je da se zbog žestine požara sumnja da su mnoge namjerno izazvali piromani.

U utorak je uhapšen vatrogasac zbog požara koji su izbili prije dvije sedmice u oblasti Avila, sjeverno od Madrida, dok je policija kasno u utorak saopštila da istražuje 63-godišnju ženu zbog navodnog podmetanja niza požara u oblasti Muksija u Galiciji u avgustu.

Prema procjeni Grinpisa, ulaganje milijardu eura godišnje u upravljanje šumama moglo bi da spasi 9,9 miliona hektara i 99 milijardi eura potrošenih na gašenje požara i na obnovu

Policija je takođe identifikovala osumnjičenog za kojeg se vjeruje da je zadobio opekotine na rukama nakon što je izazvao manji požar u obalskom naselju u južnoj primorskoj oblasti Kadiz.

Grmljavinske oluje izazvale su i druge požare.

Španska ministarka je kazala da su smrtonosni požari jasan pokazatelj klimatske vanredne situacije i potrebe za boljom pripremom i prevencijom, prenio je “Gardijan”.

“Naša zemlja je posebno ranjiva na klimatske promjene. Sada imamo resurse, ali, s obzirom na to da naučni dokazi i opšta očekivanja ukazuju da će njihov uticaj biti sve veći, moramo raditi na jačanju i profesionalizaciji tih resursa”.

Požar u portugalskom gradu Trankoso, koji gori od subote, pogoršao se tokom noći kada je, prema navodima službe civilne zaštite, grom ponovo zapalio područje koje se smatralo bezbjednim.

U Albaniji je ministar odbrane Piro Vengu izjavio da je ovo “kritična sedmica”, jer širom zemlje bukti nekoliko velikih požara.

Oko 10.000 vatrogasaca, vojnika i jedinica policije za vanredne situacije borilo se juče sa ukupno 24 požara širom zemlje, saopštilo je ministarstvo odbrane.

Plamen je zahvatio kuće u dva sela u centralnom dijelu zemlje, primoravši mještane da pobjegnu, vodeći sa sobom i stoku.

“Idemo između dvije rijeke jer je vatra stigla”, rekao je Rojtersu 68-godišnji Hajri Dragoti iz Narte, koji je pobjegao sa suprugom, vodeći kravu, magarca i psa. “Ne možemo ništa učiniti, to je kao barut.”

“Gardijan” je prenio da je na jugu Albanije požar izazvao eksplozije nakon što su detonirane zakopane artiljerijske granate iz Drugog svjetskog rata. Zvaničnici su u juče saopštili da je 80-godišnji muškarac stradao u požaru južno od Tirane.

U Španiji je juče bio deseti dan toplotnog talasa, koji je kulminirao u utorak temperaturama i do 45 stepeni Celzijusa, a za koji AEMET predviđa da će potrajati do ponedjeljka, čineći ga jednim od najdužih zabilježenih.

( A.Š. )