"KIPS" nije diskriminisan zbog političke neutralnosti: Prvostepena presuda po tužbi kompanije protiv grada i države
Kompanija i njen direktor Risto Drekalović su tužili Agenciju, Glavni grad i državu, tvrdeći da su od 1999. godine teže diskriminisani, kao i da to traje do danas. Sutkinja podgoričkog Osnovnog suda Ivana Žujović ocjenjuje da "tužioci nijesu ni učinili vjerovatnim da je prema njima učinjena diskriminacija"
Agencija za izgradnju i razvoj, Glavni grad i država nijesu diskriminisali kompaniju “KIPS” i njenog izvršnog direktora Rista Drekalovića zbog političke neutralnosti ili zbog toga što su bili donatori izgradnje pravoslavnih hramova, prvostepena je odluka podgoričkog Osnovnog suda.
Kompanija i Drekalović su tužili Agenciju, Glavni grad i državu, tvrdeći da su od 1999. godine teže diskriminisiani, ali i da to traje do danas. Tražili su od suda i da se tuženima zabrani dalje ponavljanje diskriminatorskih postupaka.
“Odbija se tužbeni zahtjev kojim je traženo da se utvrdi da je od strane tuženih, počev od 1. 2. 1999. godine prema tužiocima vršena neposredna i posredna diskriminacija u težem obliku koja i dalje traje, ograničavanjem ličnih prava i sloboda i slobode preduzetništva i onemogućavanjem redovnog, uobičajenog poslovanja. Zahtjev da se zabrani tuženima dalje ponavljanje diskriminatornih postupaka, radnji i prakse odbija se kao neosnovan”, stoji u presudi sudije Ivane Žujović.
Punomoćnici kompanije su se žalili na tu presudu podgoričkom Višem sudu.
Slučaj kompanije KIPS i njenog sporenja sa vlastima u Podgorici i državnom administracijom zbog stopiranja gradnje tržnog centra na Starom aerdromu 2005, pravosnažno je okončan pred Evropskim sudom za ljudska prava u Strazburu 2020. godine. Taj sud je konstatovao odbijanje države da izda građevinsku dozvolu KIPS-u za gradnju tržnog centra i povredu prava na suđenje u razumnom roku u odnosu na trajanje upravnog postupka, prava na djelotvorni pravni lijek, ali i prava na zaštitu imovine.
Kompanija je tužbom tražila odštetu od više od 30 miliona eura, a sud u Strazburu je polovinom 2018. dosudio 4,5 miliona, na šta se KIPS žalio, objašnjavajući da izgradnjom drugog tržnog centra “Cijevna”, tada na teritoriji Glavnog grada, nije prestala povreda imovinskih prava, kao i da je iznos pravičnog zadovoljenja morao biti znatno veći od dosuđenog. Evropski sud je prije pet godina taj zahtjev odbio.
Sudija Žujović ocjenjuje da “tužioci nijesu ni učinili vjerovatnim da je prema njima učinjena diskriminacija”.
“Dakle, nejasno je u odnosu na koja lica ili koju grupu lica je napravljena pravna ili faktička razlika u odnosu na tužioce, a naročito tužioci nisu pružili dokaze je to učinjeno zbog političke neutralnosti ili nekog drugog ličnog svojstva. Naime, jedan od osnovnih elemenata diskriminacije je lično svojstvo, s obzirom na to da sam pojam diskriminacije podrazumijeva nejednako postupanje zasnovano na stvarnom ili pretpostavljenom ličnom svojstvu. Evropski sud za ljudska prava, držeći se prakse različitih međunarodnih tijela u svojim presudama, osim svojstava sadržanih u članu 14 Evropske konvencije o ljudskim pravima (pol, rasa, boja kože, jezik, vjeroispovjest, političko ili drugo mišljenje, nacionalno ili socijalno porijeklo, veza s nekom nacionalnom manjinom, imovno stanje, rođenje ili drugi status) u svojoj praksi je pod drugim statusom, odnosno ličnim svojstvom prepoznao još bračni status, polnu orijentaciju, zakonitost ili nezakonitost po rođenju, profesionalni status i vojni status, odnosno vojni čin”, precizirano je u presudi.
Do diskriminacije, precizira sudija Žujović, dolazi kada se prema licu ili grupi lica koja se nalaze u istoj ili sličnoj situaciji u odnosu na druga lica postupa gore, odnosno nepovoljnije i to upravo zbog nekog njihovog ličnog svojstva.
“Međutim, tužioci nisu sudu pružili dokaze iz kojih bi sud izveo zaključak da je prema istima zbog političke neutralnosti, odnosno nepripadnosti političkim partijama u Crnoj Gori, učinjena diskriminacija. Žrtva diskriminacije je dužna da učini vjerovatnim da postoje lica sa kojima se povoljnije postupalo, a da je pri tom jedina razlika između njih jedan od osnova iz člana 2, stav 2 Zakona o diskriminaciji, što u konkretnom nije slučaj. Imajući u vidu prethodno navedeno, jasno je da se tužba zasniva na pretpostavkama, a ne na dokazanim činjenicama, da postoje lica ili grupe lica sa kojima se povoljnije postupalo, zbog navodne tužiočeve političke neutralnosti. U suštini, navodi tužilaca se zasnivaju na pogrešnim rezonu da je sve što je nezakonito ili nepravedno, ujedno i diskriminatorno”, naglašeno je u presudi.
( Tina Popović )