Trampizam popularan u Britaniji, ali ne i Tramp

Posjeta američkog predsjednika Britaniji, koju britanski premijer Kir Starmer nastoji da promoviše kao obnovu “posebnog odnosa između dvije zemlje, događa se u trenutku kada su nedavni masovni protesti u Londonu pokazali da ideje bliske političkom pokretu Donalda Trampa nailaze na sve veću podršku u toj zemlji.

Na protestu koji je 13. septembra organizovao krajnje desničarski britanski aktivista Tomi Robinson okupilo se, prema procjenama, i do 150.000 ljudi, piše “Ekonomist” i ističe da je skup nazvan “Ujedinimo kraljevstvo” obuhvatio je različite grupe - od tradicionalnih desničarskih pristalica do građana koji su protestovali protiv imigracije, državnih mjera za smanjenje emisija ugljen-dioksida i, kako su naveli, gušenja slobode govora. “Mada se pojavila uobičajena Robinsonova grupa huligana željnih tuče (povrijeđeno je 26 policajaca), nadmašio ih je broj ljudi kakve biste mogli sresti na muzičkom festivalu ili u supermarketu”, piše britanski list.

Na protestu su se mogle vidjeti kape i majice sa natpisima MAGA (“Make America Great Again”), MEGA (Make England Great Again) i MBGA (“Make Britain Great Again”), kao i majice sa likom nedavno ubijenog američkog desnog influensera Čarlija Kirka.

Okupljene je putem video-linka pozdravio milijarder Ilon Mask, poručivši uz gromoglasni aplauz da “bilo da izaberete nasilje ili ne, nasilje vam dolazi. Ili se suprotstavite ili umirete”.

Brojne ankete i studije ukazuju na to da ideje koje su Trampa dovele na vlast u SAD dobijaju sve širu podršku i u Britaniji.

Najizraženiji su zahtjevi za masovnim deportacijama migranata - u anketama ih podržava oko 45 odsto ispitanika, dok partija Najdžela Faraža Reform UK kao cilj navodi protjerivanje 600.000 ljudi u roku od pet godina.

Povjerenje u institucije takođe bilježi istorijski pad: gotovo polovina građana tvrdi da “nikada” ne vjeruje da vlada djeluje u interesu zemlje, dok je 1986. taj procenat bio svega 12 odsto. Pitanja slobode govora postala su centralna u političkoj debati, pa tako 70 odsto Britanaca smatra da se ljudi “prelako vrijeđaju”.

Skepticizam prema klimatskoj politici dodatno raste - broj onih koji vjeruju da država troši previše na borbu protiv klimatskih promjena udvostručio se od 2019. godine. Paralelno, antivakserski narativi doprinijeli su najvećem izbijanju malih boginja od 2012. godine.

Ipak, u Britaniji polarizacija i sklonost ka teorijama zavjere i dalje zaostaju za Amerikom, a izborni uspjeh zahtijeva održavanje distance od krajnosti, ističe Ekonomist.

Takođe, uprkos tome što njegova njegove ideje dobijaju sve veći politički i društveni prostor u Britaniji, istraživanje agencije YouGov je pokazalo da svega 16 odsto Britanaca ima pozitivan stav prema Trampu.

Trampova posjeta Britaniji je organizovana kao dio britanske strategije kojom se nastoji premostiti politički jaz između Trampa i ljevičarske administracije Kira Starmera, oslanjajući se na predsjednikovu fascinaciju britanskom kraljevskom porodicom.

Starmer je pozvao Trampa u drugu državnu posjetu još u februaru, koristeći pritom i lično pismo kralja. Tramp će biti dočekan uz svečanu ceremoniju, uključujući kočije, počasne plotune i državnu večeru u Zamku Vindzor. Sastanak sa Starmerom planiran je u četvrtak u premijerovoj rezidenciji u Čekersu.

Posjeta bi trebalo da pruži Trampu odvraćanje pažnje manje od nedjelju dana nakon što je njegov blizak saveznik Čarli Kirk, ubijen. Kirk je, inače, prilikom kratke turneje u Britaniji u maju mjesecu objavio da “Trampova revolucija stiže u Ujedinjeno Kraljevstvo”.

Starmer, s druge strane, nastoji da fokus prebaci na geopolitiku i investicije nakon teških nekoliko sedmica koje su potkopale njegov autoritet. Najprije je bio prinuđen da otpusti svog zamjenika, a zatim, šest dana kasnije, i ambasadora u SAD, Pitera Mandelsona, zbog njegovih veza sa osuđenim seksualnim prestupnikom Džefrijem Epstinom.

Iza formalnog sjaja i unaprijed dogovorenih sporazuma o saradnji u oblasti tehnologije i nuklearne energije, Starmer će morati da odluči na šta će potrošiti svoj ograničeni politički kapital. Prema pisanju “Gardijana” dva najozbiljnija spoljnopolitička pitanja upravo su ona oko kojih se Velika Britanija i SAD ne mogu usaglasiti: budući odnosi Izraela sa arapskim svijetom i prijetnja koju Evropi i Ukrajini predstavlja Vladimir Putin.

( N.B. )