Ispitaće uticaj betona na Staru maslinu
Kuća maslina oformila međunarodni ekspertski tim za analizu uticaja platoa na stablo staro 2250 godina
Barsko preduzeće Kuća maslina oformilo je međunarodni ekspertski tim za analizu uticaja betonskog platoa na stanje Stare masline na Mirovici u Baru, kulturnog dobra starog 2250 godina.
To je “Vijestima” kazala Marija Markoč, direktorica Kuće maslina, precizirajući da je to preduzeće 12. septembra donijelo odluku o formiranju takvog tima. U njegovom radu učestvovaće, kako je navela, stručnjaci iz Crne Gore, Hrvatske i Italije.
Na 2250. rođendan Stare masline, 27. novembra, oni će, vjerovatno, organaizovati konferenciju i stručni simpozijum na kojoj će biti razamtran uticaj njene okoline na kondiciono stanje stabla.
Nakon što je u januaru prošle godine javnosti postalo poznato da se Stara maslina na Mirovici u Baru suši i da je njen opstanak upitan, nakon godinu dana intenzivne brige o njoj stigle su ljepše vijesti - ona se oporavlja, brine se o svakom dijelu stabla, a mladi izdanci rastu i iz najstarijeg dijela stabla. Ove sezone berbe, darovala je plodove koji će biti pretočeni u ulje u Kući maslina.
Iako je Stara maslina izašla kao pobjednica iz te borbe, godinu dana je stručna, laička i politička javnost bila zabrinuta za njeno stanje, što je bilo tema brojnih polemika a različiti akteri su aludirali ili direktno optuživali da je za njene boljke odgovoran betonski omotač.
Maslina i njen park su “okovani” betonom i kamenom nakon takve odluke o rekonstrukciji koju je Skupština opštine Bar donijela 2005. godine.
Lokalni maslinari su prošle godine tvrdili da su na probleme sa stablom upozoravali još prije četiri godine, ali da nije bilo sluha nadležnih. Sa zvaničnih adresa u Baru još uvijek nije pojašnjeno ko je tačno odgovoran za stanje u kojem se ona tada nalazila.
U trenutku ovih zabrinjavajućih vijesti, njome je upravljalo Društvo maslinara Bar, kojem je taj posao prepustio Kulturni centar Bar, u čijoj je nadležnosit bila maslina. Nakon toga je data na upravljanje tada novoosnovanom preduzeću Kući maslina, a kao uzrok za njeno loše stanje bile su prepoznate podzemne vode.
Opština Bar i Kuća maslina, na čelu s Markoč, sprovele su niz mjera koje su u krajnjem rezultirale boljim stanjem stabla Stare masline - sarađivali su s maslinarskim ekspertima iz Hrvatske i Španije, vršili sanitarnu rezidbu i zaštitu stabla, vršili temeljna ispitivanja, drenažu vode…
Analiza koja je uređena na jesen prošle godine pokazala je da zemljište oko samog stabla, s hemijskog aspekta, ne predstavlja supstrat koji omogućava nesmetan razvoj i napredak stabla, što je rezultat neadekvatnog upravljanja u prethodnom periodu, te konstantnog sabijanja tla usljed ulaska turista i posjetilaca u zeleni dio oko samog stabla. Zbog toga, to je zabranjeno.
Izvještajem Biotehničkog fakulteta su kao uzrok označene podzemne i površinske vode, ali nije nije definisano najbolje rješenje sakupljanja i odvođenja površinskih i podzemnih voda, kao ni postupanje s betonskim platom oko stabla Stare masline.
Zbog toga je prošle godine oformljena i stručna komisija za analizu stanja i predlaganja mjera od značaja za optimalan rast i razvoj stabla. Na osnovu izvještaja te komisije, u drugoj polovini januara i početkom februara 2024. godine, su izvedeni radovi na izgradnji drenažnog rova za sakupljanje voda.
Radi poboljšanja fizičko-hemijskog sastava zemljišta, prošle godine su se odlučili na kopanje tla.
Tim zahvatom poboljšan je vodno-vazdušni režim zemljišta, uzimajući u obzir to što su izvršili ponovno unošenje mješavine humusa i silikatnog pijeska, što je u prvom kvartalu 2024. godine dalo dobre rezultate u vidu porasta brojnih novih, mladih izdanaka.
Stara maslina je kulturni i prirodni spomenik i jedan od simbola Bara, a ove godine proslaviće 2250. rođendan. Zaštićena je zakonom, a 2020. godine je proglašena zaštićenim područjem od lokalne skupštine.
“Ona zaista jeste simbol Bara, zaštitnica, hraniteljica, poručuje, i najveći strah svih Barana je bio da ne ostanu bez nje, što se nije dogodilo, već ona kao pobjedica dočekuje svoj rođendan”, poručila je Markoč u razgovoru za “Vijestima”.
( Marija Pešić )