Zdravstvo kudi više od polovine: Istraživanje o potrebama mladih u Pljevljima

Većina mladih u Pljevljima osjeća se bezbjedno u svom gradu, dok je manje od petine nezadovoljno stepenom sigurnosti.

To su pokazali podaci istraživanja o potrebama mladih, sprovedenog u okviru izrade Strategije za mlade opštine Pljevlja za period 2025-2027.

S druge strane, više od polovine ispitanika izrazilo je nezadovoljstvo zdravstvenim uslugama, dok je 18,4 odsto zadovoljno.

Ispitanici prepoznaju probleme s kockanjem, narkomaniju i nemar prema mentalnom zdravlju. Nakon toga, u odgovorima su ocijenili da u velikoj mjeri prepoznaju i neinformisanost o reproduktivnom zdravlju, nasilje, kao i depresiju i apatiju. Skoro 65 odsto ispitanika nezadovoljno je podrškom za mentalno zdravlje, dok 81 odsto povremeno ili često osjeća potrebu da razgovara sa stručnjakom. Mladi predlažu uvođenje psiholoških savjetovališta, redovne školske konsultacije, besplatne radionice o mentalnom zdravlju i kampanje za smanjenje stigme.

Istraživanje pokazuje da mladi žele bolje uslove obrazovanja, više mogućnosti zapošljavanja, raznovrsnije kulturne sadržaje, kao i veću podršku u oblasti mentalnog zdravlja i društvenog učešća.

Cilj istraživanja bio je da se identifikuju ključni izazovi s kojima se mladi suočavaju, kao i njihovi stavovi i potrebe, kako bi Opština Pljevlja, na osnovu dobijenih podataka, kreirala mjere i aktivnosti koje će odgovoriti na iskazane potrebe.

Prema Zakonu o mladima, mladima se smatraju osobe uzrasta od 15 do 30 godina. Podaci Monstata iz popisa 2023. godine pokazuju da Pljevlja imaju 24.124 stanovnika, od čega je oko 3.600 mladih, što čini 15 odsto ukupne populacije.

Kada je riječ o opštem zadovoljstvu položajem mladih u Pljevljima, 39,5 odsto ispitanika dalo je srednju ocjenu (3), što ukazuje da su mladi umjereno zadovoljni, ali i da postoji značajan prostor za unapređenje kvaliteta života i prilika koje im grad nudi.

Slično je i kada je riječ o sistemu formalnog obrazovanja - najviše ispitanika (51,9 odsto) to zadovoljstvo ocijenilo je srednjom ocjenom (3). Međutim, više je ispitanika koji su nezadovoljni ili veoma nezadovoljni formalnim obrazovanjem, nego što je onih koji su zadovoljni.

Kako bi se unaprijedio sistem formalnog obrazovanja, najveći procenat ispitanika smatra da treba poboljšati uslove rada u školama, kontinuirano edukovati nastavni kadar u cilju korišćenja savremenih nastavnih metoda podsticati učenike na uključivanje u vannastavne aktivnosti.

Relativno sličan procenat ispitanika (oko 30 odsto) smatra da je potrebno podsticati vršnjačku edukaciju, ponuditi učesnicima veći broj izbornih predmeta i sadržaja, promovisati stručno obrazovanje i ponuditi pomoć u rješavanju problema ukoliko se pojave. Manji procenti ispitanika navode važnost organizovanja kulturnih događaja za mlade talente, smanjenje broja časova u nastavi, modernizaciju metoda koje se koriste u nastavi, promociju određenih predmeta u skladu sa interesovanjima i talentima učenika, te edukaciju roditelja.

Što se tiče neformalnog obrazovanja, rezultati pokazuju sličan nivo nezadovoljstva, s najvećim udjelom srednjih ocjena u odgovorima ispitanika.

Najveći procenat ispitanika (52,4 odsto) navodi da su još u procesu obrazovanja. Sljedeći po zastupljenosti su oni koji nisu zaposleni (28,1%), što je relativno visok procenat i može ukazivati na izazove u zapošljavanju mladih u lokalnoj zajednici. Među vještinama koje smatraju ključnim za zaposlenje, većina je navela poznavanje stranih jezika, komunikacijske vještine, timski rad, motivisanost, prilagodljivost, kvalitetno obrazovanje, radnu etiku, poznavanje rada na računaru i organizacione vještine.

Većina mladih slobodno vrijeme provodi na društvenim mrežama i u druženju s prijateljima, dok manji broj učestvuje u aktivnostima omladinskih organizacija. Najviše im nedostaju društveni i zabavni sadržaji, zatim edukativni i kulturni programi. Najviše prate informacije o sportskim i kulturnim događajima, a informišu se uglavnom putem Instagrama i portala.

Istovremeno, 77,8 odsto mladih smatra da nema uticaj na odluke koje ih se tiču, dok trećina uopšte ne učestvuje u životu zajednice. Manje od deset odsto mladih učestvuje u radu nevladinog sektora, dok su 8,1 odsto ispitanika članovi omladinskih klubova.

65 odsto ispitanika nezadovoljno je podrškom za mentalno zdravlje, dok 81 odsto povremeno ili često osjeća potrebu da razgovara sa stručnjakom. Mladi predlažu uvođenje psiholoških savjetovališta, redovne školske konsultacije, besplatne radionice o mentalnom zdravlju i kampanje za smanjenje stigme

Većina ispitanika zadovoljna je svojim digitalnim vještinama, a 75,7 odsto svakodnevno koristi internet za učenje i informisanje. Ipak, kada je riječ o preduzetništvu, mladi izražavaju umjereno nezadovoljstvo i smatraju da Opština pruža nedovoljnu podršku, dok 49 odsto vjeruje da postoji potencijal i volja mladih da pokrenu sopstveni biznis.

Rezultati istraživanja pokazuju da mladi imaju visok stepen ekološke svijesti, a njih 82,7 odsto smatra da je zaštita životne sredine od izuzetnog značaja, iako polovina nije upoznata sa lokalnim ekološkim inicijativama. Predlažu više zelenih površina, čišći vazduh i akcije koje bi uključile mlade u ekološke projekte.

U oblasti kulture, 44,3 odsto ispitanika smatra da u Pljevljima nema dovoljno događaja, dok 82,2 odsto želi više koncerata, izložbi i pozorišnih predstava.

( Goran Malidžan )