Velika pljačka malog grada

Od kada su se politički “oslobodioci” prije 10 godina smjestili u gradske fotelje, Budva nije ono što su obećali da će biti. Po ko zna koji put očerupana i prevarena od strane građevinskog lobija, postala je poligon za jedinstvenu vrstu administrativne gimnastike koja cvjeta u sjenci zakona i šuštanja novčanica.

Umjesto grada koji ulaže u puteve, škole, vrtiće, vodovod i javni prevoz, organizovana grupa “zaraćenih” političkih partija i grupa građana dala je prednost jednoj od najskupljih nelegalnih igara u regionu - desetogodišnjoj pljački budžeta građana Budve namjernim umanjivanjem jedne od najvažnijih stavki lokalnog budžeta - komunalija (naknade za komunalno opremanje građevinskog zemljišta).

Činjenice nepobitno dokazuju da je Budva oštećena za nevjerovatan iznos koji doseže do 70 miliona eura.

Različite partije i građanske liste, spojene pod simpatičnim sloganom - “Ujedinjene sluge građevinskog lobija” već punih deset godina gomilaju štetu gradskoj kasi u Budvi.

Od muke smo naučili njihovu lopovsku formulu - usvojena je krajem decembra 2014. godine nakaradna odluka kojom su uvedeni turistički apartmani kao povlašćena kategorija. Zamišljena kao pomoć malim izdavaocima smještaja kako bi jeftinije proširili svoje turističke kapacitete nedugo zatim se pokazala kao izvor za ogromne mahinacije. Tako su u prvoj zoni, gdje su komunalije za stanove predviđene na 232 eura, naknade za turističke apartmane 116 eura. U ekskluzivnoj zoni su komunalije za stanove 290 eura, a za nepostojeće i lažne apartmane 145 eura.

Nedugo zatim, početkom 2017. godine je usvojen Zakon o planiranju prostora i izgradnji objekata koji to zabranjuje, ali gotovo devet godina se on u Budvi ne primjenjuje kako bi se nastavila pljačka združenog tima gradske vlasti i graditelja.

Snižene i nelegalne naknade za nepostojeće turističke apartmane, stanove koji nikad nisu kategorizovani kao apartmani, ostaju na snazi iako ih je zakon zabranio.

Velika većina stanova, tačnije preko devedeset odsto svih izgrađenih objekata, već preko 10 godina vode se kao turistički apartmani. Iako je obavezna kategorizacija za takve nepokretnosti, nje ipak nema ali snižene naknade ostaju.

Svaka nova vlast legalizujuje veliku pljačku, na mala vrata.

Grad gubi desetine miliona, a građevinski krimi krugovi dobijaju prostor za manipulaciju.

Kada nevladin sektor ili zainteresovani građani pokušaju da dobiju potpune podatke “nalete” na ćutanje.

Opštinski sajt uglavnom i namjerno ne otkriva kompletne iznose i postupke, iako su opštine zakonski obavezne na transparentnost.

Javne primjedbe i prijave, interesovanje građana i uvid dostupan svakom nisu nakit koji krasi stranicu, ali postoje izvještaji i podnesci koji ukazuju na nepravilnosti.

Prosti račun, napravljen za pola radnog dana, postaje nemilosrdan kad pokaže razmjere štete, tačnije organizovane pljačke.

Na osnovu dostupnih informacija i javnih izvještaja, konzervativna procjena govori o najmanje 60 miliona eura neostvarenih prihoda u “revolucionarnom periodu” od 2016. do 2025. godine, dakle od trenutka skidanja sa vlasti režima DPS do njegovog ponovnog dolaska na vlast.

Realnije procjene, uzimajući u obzir intenzitet gradnje i vrijednost lokacija, guraju cifru prema čak 70 miliona eura. To nisu apstraktne brojke, vjerujte.

Opštinski kapital bi, da je bio pošteđen, da nije bio pokraden u sprezi građevinskog lobija i gradskih funkcionera, mogao da promijeni lice Budve. Umjesto toga, čerupanje budžeta Opštine Budva se nastavlja pa nam trebaju nove stambene kule da sačuvamo budžet i da nekad, ne ubrzo i ne sada zbog nesposobnosti i neznanja, gradimo javna dobra.

Dok građevinski lobi niže poene i nove milione, političke garniture, redom, koalicione i partijske, sadašnje i prošle, pokazuju zavidnu simbiozu parazitskih organizama. Odluke se donose, tumače i ostavljaju na snazi u korist onih koji investiraju u beton a ne u budućnost grada.

Sve je sračunato da vlast obogati partijske finansijere i one koji pune džepove novokomponovanih političara.

Sada, iskrena i dobronamjerna prozivka - gospodo iz specijalnog tužilaštva, gdje gledate?

Ako deset godina javni novac curi u korist privatnih interesa onih koji grade stanove, a lažno ih nazivaju turističkim apartmanima, kroz jasno uočljive i ponovljene obrasce, mimo zakona koji to zabranjuje, tada je vaša temeljna dužnost da pokrenete provjeru, da zahtijevate dokumenta koja lokalna uprava svjesno ne prikazuje i da odlučno istražite svaki ugovor i svaku odluku o komunalijama i zlonamjerna i pljačkaška tumačenja istih.

Građani Budve su ostali bez desetina miliona eura zbog nečijeg nelegalnog rada i tužilačkog nerada.

Da ima manje političkih poruka, a više konkretnih istraga, možda bismo se sad zaustavili na manjku od gotovo 70 miliona eura. Mnogo je ako dođemo do 100.

Javnost Budve nema luksuz čekanja da se dokazi poslože sami od sebe; institucionalna pasivnost postaje i jeste saučesnik. Ovo je, gospodo tužioci, javni izazov - pokažite da tužilaštvo i sudstvo ne zatvaraju oči pred masovnim i sistemskim zloupotrebama upravljanja javnim sredstvima.

Ne smijemo pasti u beznađe. Sve se može promijeniti - jednom kada se odlukom i voljom vrati zakon u centar, kada se komunalije usklade sa pravilima i kada transparentnost prestane biti retorički pleonazam. Moramo odmah napraviti analizu i kazniti sve vlasnike tzv. “turističkih apartmana” koji ih nisu kategorizovali i pod prijetnjom zakonom natjerati ih da palate razliku.

Zamislite šta bi 60 ili 70 miliona eura donijelo Budvi.

Moj je zaključak da bismo imali, u najmanju ruku, modernizovane ulice, a ne rupe u asfaltu, adekvatnu vodovodnu mrežu a ne nestašice, nove školske objekte a ne gužvu tamo gdje najmanje smije da je bude, bolju javnu rasvjetu a ne mrak u velikim budvanskim naseljima i adekvatna javna parking rješenja umjesto novih odluka o naknadama da se nadomjeste rupe u budžetu.

Imali bismo neprekidan niz kapitalnih ulaganja koja ne zavise od dobrote investitora nego od javne politike koju danas nemamo.

Ako se zakon poštuje, a institucije rade svoj posao, Budva može prestati da bude servis građevinskog lobija i narko dilera i ponovo postati grad koji njeguje opšte, a ne partikularno dobro.

Javna sredstva ne smiju da budu budžet nijedne partije ili grupe građana, kao što sada jesu. Vrijeme je da ih od danas počnemo vraćati Budvi.

Autor je nekadašnji sekretar za privredu i finansije Opštine Budva

( Marko Kentera )