Jesu li brodovi otplovili ispod cijene? SDT formirao predmet i istražuje prodaju flote Crnogorske plovidbe

Specijalno državno tužlaštvo (SDT) istražuje prodaju brodova državne pomorske kompanije Crnogorska plovodba iz Kotora.

Potvrđeno je to juče “Vijestima” u SDT-u, kojem je na čelu glavni specijalni tužilac Vladimir Novović.

Brodovi Crnogorske plovidbe “Kotor” i “Dvadeset prvi maj”, prodati su sredinom septembra Dancima za ukupno 13,25 miliona dolara što je za najmanje oko trećinu manje od objektivne tržišne vrijednosti ova dva plovila.

“U Specijalnom državnom tužilaštvu je formiran krivični predmet povodom prodaje dva broda privrednog društva ‘Crnogorska plovidba’ AD, radi utvrđivanja postojanja osnova sumnja da je učinjeno krivično djelo iz njegove stvarne nadležnosti. U toku je izviđaj”, kazao je juče “Vijestima” specijalni tužilac i portparol SDT-a Vukas Radonjić.

Hitnu prodaju oba broda Crnogorske ploviodbe iniciralo je ljetos Ministarstvo pomorstva kojim rukovodi ministar Filip Radulović tvrdeći da Vlada navodno, više nema nikakvu zakonsku mogućnost da pomogne toj kompaniji koja je 100 odsto u državnom vlasništvu, a koju je prethodno samo Ministarstvo pomorstva svojim postupcima i nepravovremenim radnjama dovelo u nelikvidnost i opasnost da joj strani povjerioci zaplijene brodove i prodaju ih na sudskim licitacijama.

Oba svoja broda menadžment Crnogorske plovidbe je pod uticajem i traženjem Ministartva pomorstva stoga pod hitno prodao danskoj kompaniji K/S Navisios Group za ukupno 13,25 miliona dolara što je daleko manje od objektivne vrijednosti ta dva “handysize bulkcarriera” od po 35.000 tona, izgrađena 2012. godine u Kini. “Kotor” je prodat za 5,75 miliona dolara (oko 4,92 miliona eura), što je značajno niže čak i od izdvajanja koje je Ministarstvo pomorstva imalo za organizaciju jedriličarske trke Ocenar Race Europe 2025 početkom septembra u Crnoj Gori, a što je državnu kasu koštalo 5,25 miliona eura. “Dvadeset prvi maj” je prodat za 7,5 miliona dolara što je takođe daleko ispod njegove tržišne vrijednosti koja se kreće oko 10 miliona dolara.

Takva prodaja brodova crnogorske državne kompanije izazvala je i pažnju specijalizovanih svjetskih medija koji prate pomorsku industriju, pa je tako ugledni portal “Trade Winds” pod naslovom “Danski brodar zgrabio flotu evropskog prevoznika rasutog tereta spašenog od bankrota”, objavio vijest o ovoj trgovini koja je zapanjila stručnjake. “Trade Winds” u svom tekstu naglašava da su “brodovi “Kotor” i “Dvadeset prvi maj” (oba sagrađena 2012. godine), prodati za bagatelnu cijenu od ukupno 13,25 miliona dolara, što piše u dokumentu Vlade.

U međuvremenu se pokazalo da je na oglas za prodaju brodova Crnogorske plovidbe koji je raspisan 17. jula bilo finansijski i na drugi način za državu Crnu Goru znatno povoljnijih ponuda od danske koja je prihvaćena. Tako je turska EOS grupa nudila da za oba broda isplati 16 miliona dolara, da ih zadrži pod crnogorskom zastavom (što Danci nisu učinili), da na njima i dalje ukrcava posade iz Crne Gore, te da čak u Kotoru formira menadžmnet firmu koja bi vodila ta dva, ali i druge brodove koje je EOS grupa bila sprema da povjeri na upravljanje svojoj novoj crnogorskoj kćerci-firmi u Kotoru.

Ponudu Turaka je, međutim, menadžment Crnogorske plovidbe predvođen predsjednikom Odbora direktora Petrom Jankovićem i izvršnim direktorom u ostavci Vladimirom Tadićem, odbacio, navodno zbog naknadnih uslovljavanja potencijalnog turskog kupca i njegovog otezanja sa zatvaranjem transakcije. EOS grupa je međutim to odlučno demantovala i ustvrdila da je prodaja brodova propala jer su ih navodno Crnogorci obavijestili da zbog godišnjih odmora u avgustu kod nas ne rade sudovi zbog čega, navodno, nije bilo moguće upisati hipoteku u korist EOS grupe na brod “Kotor” kako bi se osiguralo sprovođenje prodaje do kraja nakon što Turci uplate avans za brodove. Iz Privrednog suda su za “Vijesti” demantovali da taj sud navodno zbog godišnjih odmora, nije radio i potvrdili da im tokom avgusta i septembra od strane Crnogorske plovidbe uopšte nije ni podnesen nikakav zahtjev za upis hipoteke na brodovima “Kotor” i “Dvadeset prvi maj”.

EOS grupa je nakon svega, najavila da će tužiti državu i Crnogorsku plovidbu zbog narušavanja ugleda te turske kompanije, odnosno tvrdnji Vlade da je EOS grupa navodno kriva za kašnjenje prodaje, da su Turci odustali od preuzetih obaveza i uslovljavali prodavca mimo uslova tendera. EOS grupa je u medijskom reagovanju navela da je komunikaciju s njima u vezi s prodajom brodova “Crnogorske” vodio “državni sekretar” u Ministarstvu pomorstva koga oni nisu imenovali, a iz resora koga vodi ministar Filip Radulović (PES) negirali su da je komunikaciju sa Turcima vodio državni sekretar Pavle Tripković.

Neposredno prije nego što je oglašena i sve vrijeme dok je trajala prodaja brodova, čelnici Ministarstva pomorstva i izvršni direktor Crnogorske u javnim nastupima su više puta predstavljali brodove Crnogorske kao navodno loše, nekvalitetno građene i tvrdili da su oni u katastrofalnom stanju. Ministarstvo pomorstva je čak u nekoliko navrata u javnosti objavilo fotografije sa “Kotora” koje navodno govore o lošem i neispravnom stanju tog broda, a za koje se međutim kasnije ispostavilo da su stare najmanje godinu dana i da ne prikazuju objektivno aktuelno stanje broda koji je daleko bolji nego što ga je javno prikazivalo ministarstvo.

Način na koj su Ministarstvo pomorstva, Vlada i aktuleni menadžment Crnogorske sproveli prodaju brodova žestoko su kritikovali iz stručne javnosti, posebno iz Udruženja pomorskih kapetana Crne Gore iz Kotora koje je s tim u vezi zatražilo konsultativno saslušanje pred nadležnim odborom Skupštine Crne Gore, pokretanje parlamentarne istrage o radu Ministarstva pomorstva i uključivanje u sve ovo Specijalnog državnog tužilaštva i Državne revizorske institucije.

Saslušanje na Odboru za ekonomiju, finansije i budžet

Skupštinski Odbor za ekonomiju, finansije i budžet prošle sedmice je odlučio da održi kontrolno saslušanje nadležnih povodom prodaje brodova Crnogorske plovidbe.

Predsjednik Odbora i kluba poslanika Socijaldemokrata (SD) i predstavnik Evropskog saveza Boris Mugoša rekao je da je Odbor, na njegov predlog i inicijativu Udruženja pomorskih kapetana, donio odluku o saslušanju koje će se održati u prvoj polovini novembra.

Na saslušanje će biti pozvan ministar pomorstva Filip Radulović, predstavnici Crnogorske plovidbe i predstavnici Udruženja pomorskih kapetana Crne Gore.

“Kotor” je prodat za 5,75 miliona dolara (oko 4,92 miliona eura), što je značajno niže čak i od izdvajanja koje je Ministarstvo pomorstva imalo za organizaciju jedriličarske trke Ocenar Race Europe 2025 početkom septembra u Crnoj Gori, a što je državnu kasu koštalo 5,25 miliona eura

( Siniša Luković )