Ustavni sud: Osnovni sudovi propustili da zaštite pravo, nijesu prepoznali značaj svetosti grobova...

Osnovni sud u Ulcinju i Viši sud u Podgorici propustili su da zaštite pravo A. A. na privatnost i dostojanstvo kada su odlučivali o uništenju groblja njegove sestre i stričeva, saopštili su iz Ustavnog suda.

Ta dva suda, kako se navodi, nijesu prepoznali značaj svetosti grobova i pijeteta prema posmrtnim ostacima njegovih srodnika koji su trajno uništeni.

„Ustavni sud je ukinuo presudu Višeg suda i predmet vratio na ponovno odlučivanje”, dodaje se u saopštenju.

Navodi se da A. A. već 27 godina vodi sudski postupak jer je u decembru 1995. godine bagerista građevinskog preduzeća “Primorje”, prilikom proširenja puta, trajno uništio grobove njegovih predaka – sestre i dva strica.

„Svjedok je potvrdio da je rovokopač odnio zemlju, zajedno sa posmrtnim ostacima”, kaže se u saopštenju.

Dodaje se da, iako je građanin pokrenuo parnični postupak 1998. godine, prvo mu je iz procesnih razloga odbačena tužba, a potom je tuženo preduzeće ušlo u stečaj.

Navodi se da je tek u aprilu 2023. godine, odnosno 25 godina od podnošenja tužbe, Osnovni sud u Ulcinju donio prvu, meritornu odluku, presudio u korist A. A. i dosudio mu na ime duševnih bolova dvije i po hiljade eura, od ukupno pet, koliko je tražio.

Takvu presudu, kako se dodaje, potvrdio je podgorički Viši sud.

„Ustavni sud je utvrdio da se Osnovni i Viši sud uopšte nijesu bavili pravom na poštovanje privatnog i porodičnog života i pravom na dostojanstvo građanina A. A., niti su vrednovali sam pojam pijeteta i brige prema posmrtnim ostacima umrlog”, kaže se u saopštenju.

Oni su kazali da je A. A. imao 52 godine kada je inicirao postupak u vrijeme opštepoznatih kriznih okolnosti 90-ih godina, a u vrijeme odlučivanja Ustavnog suda po njegovoj podnijetoj žalbi ima 79 godina.

Dodaje se da A. A. prema ocjeni Suda, apsolutno ustavnopravno argumentovano problematizuje sistemske propuste države Crne Gore, odnosno sudova.

Vijeće Ustavnog suda je, kako se dodaje, zaključilo da sudovi, prilikom određivanja visine naknade za pretrpljene duševne bolove, nijesu imali u vidu standarde Evropskog suda za ljudska prava (ESLJP) koji se odnose na povredu prava na privatnost.

Kako se dodaje, razlozi koji su opredijelili sudove na tako dosuđenu novčanu naknadu ne mogu se smatrati odgovarajućim i dovoljnim, niti mogu predstavljati pravno zadovoljenje za podnosioca.

„A u kontekstu pijeteta prema posmrtnim ostacima u crnogorskom pravu, koji pijetet dobija na značaju saznanjem da podnosilac ni danas ne zna gdje se nalaze posmrtni ostaci njegovih srodnika”, navodi se u odluci Ustavnog suda.

Oni su kazali da je legitiman cilj i obaveza države zaštita svetosti groba, odnosno iskazivanje pijeteta prema preminulima i poštovanju mira grobova, što sudovi, kako se navodi, nijesu prepoznali, čime je došlo do kršenja prava na privatnost.

„Ustavni sud je naložio Višem sudu u Podgorici da, u ponovnom postupku, ovako složeno pitanje sagleda kroz širi kontekst i donese presudu zasnovanu na praksi ESLJP”, kaže se u saopštenju.

( MINA )