Relativni pad Sjedinjenih Država na globalnoj sceni postao je česta tema rasprava posljednjih godina. Zagovornici gledišta o postameričkom periodu ukazuju na finansijsku krizu 2008, produženu recesiju koja je uslijedila poslije nje i stabilni rast Kine. Većina njih su stručnjaci za međunarodne odnose koji, posmatrajući geopolitiku kroz sočivo ekonomske konkurentnosti, zamišljaju svjetski poredak kao neku vrstu klackalice na kojoj uspon jedne strane neminovno podrazumijeva pad druge.
Međutim, usredsređenje samo na ekonomske indikatore sprečava da se uzmu u obzir geopolitičke implikacije domaćeg trenda u SAD koji je takođe predmet diskusija - ali neke druge grupe stručnjaka: američka stopa ozbiljnih mentalnih bolesti koja je u stalnom porastu (i već dugo je veoma visoka).
Tvrdnja da je širenje ozbiljnih mentalnih bolesti dostiglo razmjere „epidemije“ toliko se često čuje da je, poput svakog opšteg mjesta, izgubila sposobnost da šokira. Međutim, posljedice koje po međunarodnu politiku imaju onesposobljavajući poremećaji, koji se dijagnostifikuju kao manično-depresivne bolesti (uključujući i unipolarnu depresiju) i šizofrenija, ne mogu biti ozbiljnije.
Dokazalo se da je nemoguće uočiti razlike, bilo biološki ili simptomatski, između različitih vrsta ovih poremećaja, što onda stvara kontinuum – vjerovatnije složenosti, nego ozbiljnosti. Zapravo, najčešća od ovih bolesti, unipolarna depresija, najmanje je složena u smislu simptoma, ali je i najsmrtonosnija: procjenjuje se da 20% depresivnih pacijenata izvrši samoubistvo.
I manično-depresivna bolest i šizofrenija su psihotični poremećaji koje karakteriše gubitak kontrole pacijenta nad svojim postupcima i mislima, periodično stanje u kojem se pojedinac ne može smatrati da postupa u skladu sa slobodnom voljom. Opsesivno suicidno razmišljanje i parališući nedostatak motivacije omogućavaju da se depresivni pacijenti takođe klasifikuju kao psihotični.
Ove poremećaje često prate razrađene iluzije - slike stvarnosti koje miješaju informacije stvorene u svijesti sa onima koje se dobijaju spolja. Često se gubi razlika između simbola i onoga što oni predstavljaju, a pacijenti počinju da vide ljude isključivo kao predstavnike neke umišljene sile. Rasuđivanju ovih ljudi se, najblaže rečeno, ne može vjerovati.
U obimnoj statističkoj studiji koju je u periodu od 2001. do 2003. sproveo američki Nacionalni institut za mentalno zdravlje (NIMH) procjenjuje se da je učestalost unipolarne depresije među odraslim Amerikancima (18-54 godine) veća od 16%. Stopa šizofrenije je procijenjena na 1,7%. Ne postoji poznati lijek za ove hronične bolesti; nakon prvog nastupa bolesti (često prije 18. godine), najvjerovatnije je da će stanje trajati do kraja života pacijenta.
Prema istraživanjima sprovedenim među studentima američkih koledža, 2010. je procijenjeno da se 20% njih uklapa u kriterijume depresije i anksioznosti, dok se 2012. u ove kriterijume uklapalo 25% studenata. Ostale studije su stalno pokazivale rast stope u svakoj narednoj generaciji, uz tvrdnju da, ukoliko su raniji statistički podaci bili netačni, greška je bila u tome što je procjena brzine širenja bolesti bila manja.
Sve ovo sugeriše da bi čak 20% odraslih Amerikanaca mogli biti ozbiljno mentalno bolesni. Uzimajući u obzir moguća sporenja oko značaja dostupnih podataka, pretpostavimo da su samo 10% odraslih Amerikanaca ozbiljno mentalno bolesni. Pošto se pretpostavlja da su ovi poremećaji ravnomjerno raspoređeni unutar populacije, njima mora biti izložen i značajan broj političara, direktora korporacija, prosvjetnih radnika i vojnog personala svih rangova, zbog čega su periodično psihotični, skloni zabludama i lišeni zdravog rasuđivanja.
Ukoliko se čini senzacionalistički opisivati ovu situaciju kao zastrašujuću, moglo bi se dodati i da mnogo veći procenat populacije (procjene studije NIMH-a sežu i do 50%) pate od blažih oblika mentalnih poremećaja koji samo povremeno ometaju njihovo funkcionisanje.
Komparativni epidemiolozi stalno primjećuju jednu upečatljivu stvar u vezi sa ovim bolestima: samo u zapadnim zemljama (ili preciznije, društva sa monoteističkom tradicijom) – a naročito prosperitetnim zemljama Zapada – bilježi se ovolika učestalost pojave mentalnih poremećaja.
Izgleda da su zemlje jugoistočne Azije naročito imune na prokletstvo ozbiljnih mentalnih bolesti, dok se u drugim regionima čini da siromaštvo ili slaba razvijenost predstavljaju zaštitnu barijeru.
Kao što sam navela u svojoj novoj knjizi „Um, savremenost, ludilo“, razlog visoke koncentracije ozbiljnih mentalnih bolesti na razvijenom Zapadu leži u samoj prirodi zapadnih društava. „Virus“ depresije i šizofrenije, uključujući i njihove blaže oblike, kulturološkog je porijekla: mnoštvo izbora koje ova društva nude (u smislu samoodređenja i ličnog identiteta) mnoge njihove pripadnike čini dezorjentisanim i besciljnim.
Sjedinjene Države nude najširi spektar za lično samoodređenje; takođe su vodeće u svijetu po bolestima smanjene moći rasuđivanja. Ukoliko se rastuća stopa ozbiljne psihopatologije ne shvati ozbiljno i ne počne ozbiljno rješavati, veoma je vjerovatno da će ovo postati jedini indikator po kome će Amerika biti na prvom mjestu.
Uspon Kine sa ovim nema veze.
Bonus video:
