Crna Gora, prema podacima Svjetske zdravstvene organizacije spada u deset zemalja sa najvećim brojem samoubistava po glavi stanovnika.
Svjetska zdravstvena organizacija (SZO) ukazuje da je u Crnoj Gori godišnje izvrši oko 110 samoubistava, odnosno za 35% više nego što je to bilo početkom vijeka, a nakon ratova i svih okolnosti koje su devedesete sa sobom nosile.
Samoubistvo je složen problem za koji nema jedinstvenog uzroka niti jedinstvenog razloga. Rezultat je složenog uzajamnog uticaja bioloških, genetskih, psiholoških i društvenih činilaca. Psihološki i društveni uticaj samoubistva na porodicu i društvo je nemjerljiv. U prosjeku, jedno samoubistvo intimno se tiče još najmanje 6 ljudi. Ako se dogodi u školi ili na radnom mjestu, ono utiče na stotine drugih ljudi.
Momenat koji je znatno uticao na mentalno zdravlje ljudi, na globalnom nivou, u poslednjih godinu dana je epidemija izazvana virusom Covid 19. Veliki broj oboljelih, promjene u socijalnom i ekonomskom statusu porodica, uticaj na društveni život, strah za sopstveno zdravlje i zdravlje bliskih ljudi dovelo je do povećanog broja pacijenata sa dijagnozom depresije, anksioznosti i pojačanim osjećajem bespomoćnosti.
Ono što je posebno zabrinjavajuće jeste stigma koja i dalje vlada kada je u pitanju liječenje i medicinski tretman depresije, pa se u Crnoj Gori odlazak stručnom licu i dalje smatra sramotom. Najčešća posledica toga je pogoršanje opšteg stanja i velika stopa suicida, usled bezizlazne situacije i neadekvatnog tretiranja ovog problema.
U skladu sa Svjetskim danom prevencije samoubistva, koji je obilježen 10.09., osvrnućemo se na mjere za prevenciju samoubistva, kao što su:
- edukovanje osoblja iz primarne zdravstvene zaštite da rano otkriju, procijene, zbrinu suicidnu osobu i upute je odgovarajućim specijalistima, ali i edukovanje zaposlenih u školama, policiji i javnosti uopšte. • kontrola pristupa sredstvima kojima se suicid može izvršiti (kontrola posjedovanja vatrenog oružja, prodaje pesticida, sedativa...); • osnivanje centara za intervenciju u krizi koji su lako dostupni korisnicima (npr. tele-apel službe); • rad sa rizičnim grupama (preživjeli članovi porodice; adolescenti; zatvorenici...)
Najvažniji korak u prevenciji suicida jeste razgovor, ukoliko prepoznate bilo koji od simptoma kod sebe ili dragih osoba. Razgovor sa prijateljima, porodicom, stručnim licem, čak nekada i razgovor sa potpunim strancem oslobadja.
Ono što ljudi često misle jeste da razgovor o samoubistvu podstiče ljude na taj korak. Naprotiv, razgovor može pomoći suicidalnom pojedincu da obradi teška osećanja i smanji nepodnošljivu tenziju. Spremnošću da osobu saslušamo šaljemo poruku da nam je stalo i da želimo da pomognemo.
U Poliklinici Konzilijum ordinira tim psihijatara i psihologa, koji može na stručan način da pristupi problemu svakog pojedinca i povede brigu o vašem mentalnom zdravlju.
Poliklinika Konzilijum, Skadarska 2, Podgorica
020/650-660; 067/650-670
