U pljevaljskom porodilištu prije dva dana rođeno je pet beba, što je neuobičajeno za taj grad, u kome natalitet posljednjih godina pada.
Tokom januara u Pljevljima je rođeno 10 dječaka i 5 djevojčica, a taj podatak već pokazuje da će broj novorođenčadi biti isti ili manji u odnosu na prethodnu godinu.
Prošle godine u Pljevljima je rođeno 260 beba, 38 manje u odnosu na 2009, a umrlo je 436 Pljevljaka.
U Pljevljima se od 2000. godine do danas broj novorođene djece smanjio skoro za duplo. Tako je 2000. u pljevaljskom porodilištu rođeno 454 djece, 2001. 427, 2002. 427, a 2003. 404 bebe. Sedamdesetih godina, u pljevaljskom porodilištu rođalo se više od 1.000 beba, a 1974. čak 1.200.
Lokalna uprava nema strategiju niti preduzima jasne mjere kojim bi uticala na povećanje nataliteta i na taj način makar malo ublažila dugogodišnji negativan prirodni priraštaj.
3.000 manje nego na prošlom popisu
Jedina mjera koju je Opština do sada preduzela je donošenje odluke o isplati jednokratne novčane naknade za novorođenčad, ali ona nije dala očekivane rezultate, s obzirom na to da je iznos koji se isplaćuje za novorođenče za današnje prilike više nego simboličan i iznosi jednu minimalnu cijenu rada, odnosno 55 eura.
U prethodnoj godini isplata te naknade kasnila je i po nekoliko mjeseci.
"Problem je prisutan i treba raznim mjerama pokušati podstaći bračne parove da imaju što više djece. Ako se stvarno razmišlja o tome, onda nema prečeg posla”
Sekretar Sekretarijata za društvene djelatnosti Dragan Paldrmić kazao je da “u Opštini traže model kako bi stimulisali povećanje nataliteta”, ne navodeći više detalja.
Prema popisu stanovništva iz 2003. godine, u pljevaljskoj opštini živi oko 36.000 stanovnika, oko 3.000 manje u odnosu na prethodni popis.
Po broju stanovnika, Pljevlja su se vratila na 1948. godinu.
Sa prosječnom starosti od 39,2 godine, na selima znatno više, stanovništvo pljevaljske opštine je jedno od najstarijih u Crnoj Gori. Na ovom području ima 5.651 osoba sa više od 65 godina života, a to je 15,7 odsto ukupne populacije.
Hitno nešto preuzeti
Ni aktuelna skupštinska većina, koja bi trebalo u oktobru da preuzme lokalnu vlast, nema jasnu strategiju rješavanja problema pada nataliteta.
Predsjednik Skupštine opštine Pljevlja Velimir Golubović kaže da je “pitanje pada nataliteta u Pljevljima složeno i da bi stručnjaci trebalo ozbiljno da se pozabave demografijom u toj opštini, jer je natalitet u stalnom opadanju, iako ova sredina ima uslova za razvoj”. On kaže da je “krajnje vrijeme da se počne rješavati taj problem i da mora biti prioritet svake vlasti”.
Golubović smatra da će teško nekim mjerama, koje bi preduzela Opština, doći do porasta nataliteta, ali da hitno nešto treba preduzeti.
“Problem je prisutan i treba raznim mjerama pokušati podstaći bračne parove da imaju što više djece. Ako se stvarno razmišlja o tome, onda nema prečeg posla”, rekao je Golubović.
On kaže da jedna od mjera može biti i zapošljavanje jednog od nezaposlenih bračnih drugova, a ako se to ne bi moglo, onda im obezbijediti adekvatnu novčanu naknadu. Golubović smatra da treba razmišlajti i o uvođenju dječjeg dodatka, jer bi to roditeljima ulivalo neku sigurnost.
Nema para za novorođenčad
Za odbornika Narodne stranke Gorana Sekulića pitanje pada nataliteta je problem o kojem svi u opštini treba da se pozabave. On smatra da u rješavanje tog problema treba da se uključi i država, s obzirom na to da opštine, kako je rekao, nemaju sredstava da podstiču demografski razvoj.
„Do sada povodom toga ništa nije rađeno. Opština nema nekog velikog prostora niti sredstava da bi mogla da podstiče demografski razvoj“, rekao je Sekulić.
On predlaže da Opština osnuje fond iz kojeg bi se za svako treće i naredno dijete izdvajao određeni iznos novca, kao što je svojevremeno radila Opština Šavnik. Sekulić kaže da bi se novac za taj fond uplaćivao iz budžeta Opštine i od donatora.
On smatra da, prije bilo kojih mjera, treba uraditi ozbiljnu studiju o demografiji Pljevalja i obezbijediti stabilan izvor finansiranja.
„Samo od uštede na javnim nabavkama i određenim investicijama mogli bismo da uštedimo dovoljno novca iz kojeg bismo finansirali novorođenčad”, smatra Sekulić.
Jedina mjera koju je Opština do sada preduzela je donošenje odluke o isplati jednokratne novčane naknade od 55 eura za novorođenčad, ali ona nije dala očekivane rezultate. U prethodnoj godini isplata te naknade kasnila je i po nekoliko mjeseci
Tako to rade u Jagodini
Kako se vodi briga o djeci i mladima i borbi protiv bijele kuge možda bi čelnicima lokalne uprave u Pljevljima dobar primjer bila Jagodina, u kojoj se u vezi s tim sprovodi niz aktivnosti, od kojih su neke jedinstvene u Srbiji.
U toj opštini, koja se takođe suočava sa problemom pada nataliteta, trudnice i porodilje dobijaju mjesečnu pomoć od oko 100 eura. Svako novorođeno dijete dobija po 200 eura, a svako četvrto, peto i naredno dijete po 200 eura mjesečno do navršenih 18 godina.
Svako dijete koje pođe u prvi razred dobija oko 80 eura od Opštine, a svi učenici imaju besplatan prevoz do škole na teritoriji Jagodine. Svi učenici koji su završili četvrti i osmi razred, srednju školu, idu deset dana besplatno na more o trošku Opštine, a osnovci i na zimovanje.
Lokalna samouprava Jagodine u roku od 15 dana obezbjeđuje posao za jednog od dva bračna druga koji se prvi put vjenčaju. Od ove godine, da bi stimulisala povećanje nataliteta, donijeta je odluka da se isplaćuje po 3.000 eura supružnicima koji zaključe prvi brak, uz uslov da je supružnik stariji, a supruga mlađa od 38 godina.
Golubović: "Ne znam što se ne žene"
Kako je nedavno izjavio gradonačelnik Jagodine Dragan Marković Palma, već sada su vidljivi efekti mjera, povećan broj novorođenčadi, a sklopljeno je 45 odsto više brakova. Novac za te namjene obezbjeđuje se u opštinskom budžetu, koji je u toj opštini prošle godine realizovan čak više od 130 odsto.
Muka sa neženjama Predsjednik Skupštine opštine Pljevlja Velimir Golubović kaže da je problem pljevaljske sredine i veliki broj neženja i neudatih žena, posebno na seoskom području.
“I tim problemom bi neko trebalo ozbiljno da se pozabavi i utvrdi razloge zbog kojih se momci ne žene, a žene ne udaju. Ja znam mnoge koji imaju sve uslove za normalan život”, rekao je Golubović.
Bonus video:
