Široko lišće starih platana, osunčano i obojeno “zlatom” miholjskog ljeta, još sakriva od pogleda kuću jednog od najpoznatijih ljekara iz Berana i Crne Gore - doktora Nike Labovića.
Iza njih se krije već oronulo građevinsko zdanje, iz ko zna koje godine, za koje jedan od najbližih srodnika doktora - Vojkan Labović iz Podgorice, nastoji da se pokloni gradu i pretvori u spomen-kuću znamenitog Beranca.
“Stara kuća, u jednoj od najstarijih ulica u Beranama, u Ulici Svetog Save, zaslužuje da se sačuva od zaborava. Berane i Beranci su mnogo učinili da se ne zaboravi ime doktora Nike, red je da i mi, njegovi srodnici, nešto učinimo”, priča Vojkan za “Vijesti”.
On već desetak godina radi na monografiji u kojoj će biti sačuvani svi dokumenti i činjenice iz života doktora Nike, čije ime danas nosi Dom zdravlja u Beranama.
“U kući, odnosno dvorištu kuće, bila je jedna posebna prostorija, u kojoj je doktor Nika primao hitne pacijente, koji su kucali na njegova vrata u noćnim satima. Sve što sam našao u toj prostoriji, stari medicinski materijal i literaturu, domaću i stranu, ustupio sam Domu zdravlja, koji će jednu prostoriju pretvoriti u mali muzej posvećen dr Niki”, kaže Vojkan.
On podsjeća da je kuću izgradio Nikin otac Petar, koji je sa suprugom Stanom, imao pored Nike još dvoje djece - starijeg sina Nikolu, diplomiranog pravnika, i mlađu sestru Daru, koju je Drugi svjetski rat prekinuo u studiranju.
“Nika se poslije studija vratio u Crnu Goru i prvi posao dobio na Cetinju. Početkom rata vratio se u Berane. Njegov otac je bio predsjednik prvog Odbora narodnog oslobođenja, a Nika član medicinske sekcije tog Odbora, koja je bila zadužena da organizuje medicinsku službu u slobodnoj Crnoj Gori. Međutim, ubrzo je neko i njega, kao brata i sestru, prošpijao da su pripadnici tadašnjeg naprednog omladinskog pokreta i italijanski okupatori su ih sve troje poslali u albanske logore”, priča Vojkan.
Petrova djeca su tamo provela tri godine, sve do kapitulacije Italije, i potom su vraćeni u Crnu Goru.
“Nikola je nastavio borbu u partizanima, ali je zarobljen i strijeljan na Kapinom polju u Nikšiću, dok su Nika i Dara ostali u Beranama i poživjeli i poslije Drugog svjetskog rata”, kaže Vojkan.
Ostale su istorijske činjenica da je doktor Nika Labović nakon rata započeo sa organizacijom zdravstvene službe u Beranama.
Smatra se da su on, dr Jovan Klisić i dr Dušan Dekleva, koji je tokom 1946. i 1947. godine kao ispomoć radio kao hirurg u Beranama, začetnici beranske hirurgije.
Kako je tokom Drugog svjetskog rata zgrada bolnice spaljena, na zidinama stare, ljeta 1955. godine, započeta je izgradnja nove bolničke zgrade, koja je otvorena 1963.
U toj bolnici je pod rukovostvom dr Dušane Dekleve radilo hirurško odjeljenje, dok je ostala odjeljenja vodio dr Nika Labović.
Medicinski centar “Dr Nika Labović“ u septembru 1991. godine podijeljen je na dvije javne zdravstvene ustanove - Opštu bolnicu Berane i Dom zdravlja “Dr Nika Labović“.
Doktor Nika je za mnoge sugrađane starije dobi do danas ostao sinonim ljekara i humaniste.
Nije poživio dugo. Samo dvije godine poslije očeve smrti, 1970. godine, dr Niku je pokosio srčani udar.
U velikoj i prostranoj kući, ostala je da samuje Dara Labović. Ona je službovala u Opštini Berane, i u dubokoj starosti preminula 2002.
Od tada je ova kuća prazna i prepuštena zubu vremena.
“Život je tako namjestio da niko od Petrove djece nije imao direktnog potomka, iako je dr Nika živio u velikoj ljubavi sa Kosom Pajković, jednom od najljepših Vasojevki”, kaže Vojkan.
Zato se sada sa nestrpljenjem iščekuje da Vojkan Labović štampa monografiju koju dugo priprema, i za koju kaže da će je promovisati u amfiteatru beranskog Doma zdravlja, “tamo gdje je pravo mjesto za takav događaj”.
“Razgovarao sam i sa predsjednikom Opštine Dragoslavom Šćekićem i sa direktoricom Doma zdravlja dr Zuhrom Hadrović i vidio sam da ima raspoloženja da se ova kuća sačuva. Najprirodnije je da ona pripadne gradu. Jedino tako može preživjeti i ostati da čuva sjećanje na dr Niku, njegove roditelje, brata i sestru. Oni su ne samo stvarali Berane, nego i ostavili dubokog traga u svim oblastima u Crnoj Gori”, kaže Vojkan.
Bonus video:
