Premijer Milo Đukanović otkriće danas u 10 sati i 45 minuta, u sklopu obilježavanja Dana nezavisnosti, u Bajicama kod Cetinja spomenik u čast Božićnog ustanka. U saopštenju Vlade piše da se spomenik podiže kako bi se sačuvala uspomena na borce i žrtve stradale u borbi za nezavisnost.
Božićni ustanak poveli su 6. januara 1919. godine protivnici ujedinjenja Crne Gore sa Srbijom, na čelu sa bivšim ministrom Jovanom Plamencem i kraljevskim oficirom Krstom Zrnovim Popovićem.
Motiv za izbijanje ustanka bile su odluke Velike narodne skupštine (Podgorička skupština), koju pobunjenici nijesu smatrali legalnom, da se Crna Gora prisajedini Srbiji i detronizuje vladarska porodica Petrović. Pobuna je rezultirala gerilskim ratom koji je potrajao sve do 1926.
Ustanak je izbio na Badnje veče, 6. januara 1919. godine, a osim u okolini Cetinja i Nikšića centar pobune bila su i Rovca kod Kolašina. Procjenjuje se da je u periodu 1919-1926. godine na hiljade Crnogoraca izgubilo živote ili bilo ranjeno u borbama, nekoliko hiljada domova spaljeno je i uništeno u toku odmazde srpskih vojnih trupa. U to vrijeme Crna Gora imala je oko 250.000 stanovnika.
”Podizanje spomen-obilježja učesnicima Božićne pobune treba razumjeti kao dodatnu potvrdu opredjeljenja crnogorske vlasti da nastavi sa razvijanjem procesa suočavanja sa prošlošću”, smatra istraživač kršenja ljudskih prava u Crnoj Gori, Aleksandar Zeković.
On je ocijenio da podizanje spomenika povodom 90. godišnjice Božićnog ustanka predstavlja prevazilaženje negativnog nasljeđa i konačno zatvaranje određenih pitanja koja su decenijama čekala odgovarajuću društvenu pažnju.
Povodom Dana nezavisnosti Crne Gore, 21. maja, Đukanović će u Plavom dvorcu na Cetinju danas prirediti svečani prijem za visoke goste, predstavnike političkog, privrednog, kulturnog i javnog života, kao i članove diplomatskog kora.
Zbog prijema na Cetinju reagovao je PzP ističući da njegovo organizovanje spada u ingerencije predsjednika države ili parlamenta. Oni su zbog toga optužili Đukanovića da ne poštuje državne institucije i njihovu hijerarhiju.
U PzP-u smatraju da, u skladu sa Ustavom i u svijetu poznatim protokolom, prijem za Dan nezavisnosti treba da priredi predsjednik, a da ga u slučaju zauzetosti odmijeni predsjednik Skupštine.
“To su čelne osobe institucija koje, u ovom trenu, imaju nesporan demokratski legitimitet. U našoj Crnoj Gori je to pravo sebi prigrabila osoba koja je mandatar za sastav nove Vlade”, kazao je poslanik PzP-a Koča Pavlović.
On je dodao da se ne radi o “protokolarnom faulu”, već o izrazu nepoštovanja i neuvažavanja državnih institucija i njihovih Ustavom propisanih nadležnosti i hijerarhije.
Bonus video:
