Ovogodišnji Festival internacionalnog alternativnog teatra FIAT, počinje u Podgorici u ponedjeljak, 9. septembra, a završava se 17. kada će biti upriličen poseban događaj, odnosno omaž poznatom crnogorskom pozorišnom reditelju i jednom od osnivača i utemeljivača FIAT-a Slobodanu Milatoviću, koji je preminuo u martu ove godine.
Posebna novina je da će od ove godine, odlukom Umjetničkog savjeta festivala, Milatovićevo ime nositi i glavna nagrada za najbolju režiju (autora), saopšteno je na konferenciji za medije u Kusleovoj kući.
Osmodnevni program ove godine će donijeti “smjele, provokativne i intrigantne pozorišne predstave, u čijem su fokusu običan čovjek i njegova emocionalna preispitivanja ugroženosti i slobode”, potvrdila je selektorka programa, glumica Ana Vujošević, na predstavljanju.
“Moto ovogodišnjeg festivala glasi ‘FIAT energija’, čime se sugeriše umjetnička snaga, koja konstantno inicira i preispituje društvene vrijednosti kroz provokativne i visoko kvalitetne umjetničke sadržaje”, istaknuto je na konferenciji za medije. I upravo se ta energija FIAT-a iščekuje u glavnom gradu, bez obzira na naslove, jer se u njih odavno već ne sumnja.
Ovogodišnja takmičarska selekcija festivala ponudiće svim ljubiteljima alternativnog teatra, i onima koji će to tek postati, deset predstava iz Italije, Njemačke, Poljske, Mađarske, Srbije, Hrvatske i Crne Gore.
Program “FIAT FOKUS” čine predstave iz Italije: „Ljudska sramota“, autora Silvije Gribaudi i Matea Mafesantija i „Magbet“ (predstava/performans), autora Alesandra Sera, koja će biti izvedena na sardinskom jeziku u duhu elizabetanske tradicije, s muškom postavom u cjelini.
Tu su i dvije predstave iz Njemačke i to „Ciganski odrezak“ u režiji Nade Kokotović i „Medeja“ u režiji Rieke Susskowa. Predstava „Medeja“ realizuje se u saradnji s Gete institutom iz Minhena i ambasadom SR Njemačke u Podgorici. Takmičarskom selekcijom obuhvaćene su i dvije predstave iz Hrvatske - „Sve je u novcu“, reditelja Borisa Bakala i „Kurlani“ u režiji Senke Bulić.
Mirko Radonjić reditelj je crnogorske predstave „Sobe“, koja je, u stvari, parabola o životu mladih u podgoričkom predgrađu. Srbija, Poljska i Mađarska učestvovaće sa po jednom predstavom: „Jul“ u režiji Tare Manić, „Cezar odlazi u rat“ reditelja Cezara Tomaševskog, dok će se Mađarska predstaviti baletskom izvedbom „Ptičica“, u režiji Pala Frenaka, koja govori o fizičkim i emocionalnim preprekama u nama samima, kao i o načinu na koji naša mašta kreira novu stvarnost kako bi opstala. Ova predstava zatvoriće takmičarsku selekciju, kao i manifestaciju “Neđelja mađarske kulture u Crnoj Gori”, a realizuje se u saradnji sa Ambasadom Mađarske u Podgorici i Ministarstvom vanjskih poslova Mađarske.
Dodjela nagrada biće upriličena u ponoć 16. septembra u dvorištu Kusleove kuće, a odluku će donijeti stručni žiri u sastavu: Sonja Vukićević - koreografkinja i predsjednica žirija (Srbija), Petar Burić - glumac (Crna Gora) i Božo Koprivica - književnik (Crna Gora).
Posljednjeg dana festivala, 17. septembra u podne biće upriličen “FIAT hepening” u čast i sjećanje na Slobodana Milatovića, a događaj se organizuje u Dabovićima, kod Danilovgrada. Voz za Daboviće kreće u 12 časova sa podgoričke željezničke stanice, a na hepeningu će učestvovati više crnogorskih umjetnika.
O ovogodišnjoj selekciji i sadržajima festivala na konferenciji govorile su direktorica festivala Ana Vukotić, predsjednica Umjetničkog savjeta festivala Sonja Vukićević, selektorka tamičarskog programa Ana Vujošević, savjetnik u Ministarstvu kulture Ilija Subotić, i samostalna savjetnica u Sekreterijatu za kulturu i sport glavnog grada, Sanja Vojinović.
Na konferenciji se istaklo i da je “kvalitet i kredibilitet FIAT-a potvrđen kroz članstvo festivala u EFFE mreži (Europe for festivals, Festivals for Europe) i dobijanjem oznake kvaliteta, koju mogu nositi samo festivali s posebnom umjetničkom vrijednošću i doprinosom raznovrsnoj evropskoj kulturnoj sceni”. No, uprkos tome, FIAT još uvijek čeka na svoj prostor.
“Tu oznaku FIAT je dobio kroz strog i zahtjevan aplikacioni proces, što je garancija izvanrednosti i uvažavanja festivala na međunarodnoj umjetničkoj sceni.
FIAT se realizuje pod pokroviteljstvom Ministarstva kulture Crne Gore i Glavnog grada Podgorice, kao i uz pomoć drugih donatora i prijatelja festivala. Iako iza sebe ima više od tri decenije i već se pozicionirao i dokazao kao značajan i neophodan alternativno-avangardni festival, na crnogorskoj, ali, kako rekosmo, i na međunarodnoj kulturnoj mapi, FIAT ni danas nema jedinstven prostor za rad koji bi bio svojevrsna baza za razvoj i realizaciju raznorodnih kreativnih izraza u cilju unapređivanja kulture i umjetnosti, ne samo u Podgorici”, podsjetili su organizatori na jedan od problema za čije rješenje se bore već više godina.
Prateći program koji se ne propušta: svirke, izložbe, knjige, filmovi...
Pored bogatog pozorišnog dijela programa, FIAT-a i ove godine obiluje i raznovrsnim pratećim likovnim, književnim, muzičkim i filmskim sadržajima, te sadržajima kreativnih industrija.
U okviru književnog programa biće organizovane promocije knjige „Vježbanka Danilo Kiš" autora Boža Koprivice i knjige poezije Damjana Pejanovića „Mrtav muzej“.
Likovni program čine: izložba fotografija Relje Brkovića „Geto je ljubav“, slika Nikole Kovačevića „Fragmenti“, kao i vizuelno-zvučna instalacija Biljane Mišić „Evropa, ili kako smo nestali“.
Za muzički program FIAT-a pobrinuo se Damir Murseljević, koji je izdvojio koncerte crnogorskih bendova: uvijek popularni i poželjni „Gospoda Glembajevi“ i podgorički sastav „Vrpca“, kao i solo projekat bugarskog muzičara Miriana Koleva „E.U.E.R.P.I“.
Na FIAT filmu, čiji je selektor Vladimir Vučinić, biće prikazani naslovi poput čuvenih: “Metropolis” (1927), “Koyaanisqatsi: Life Out of Balance” (1982), “Blade Runner” (The Final Cut) (1982),
U okviru FIAT foruma biće upriličena i prezentacija rezultata istraživanja i mapiranja kreativnih industrija, a moderator je Edin Jašarović.
Sadržaji FIAT-a biće izvođeni na više prostora u Podgorici, od Kuslevove kuće, KIC-a „Budo Tomović“, dramskog studija „Prazan prostor“ u Staroj varoši, do Dabovića u Danilovgradu. Od ove godine, ostvarena je i nova saradnja sa “Kolektorom” i “Savezom arhitekata Crne Gore”.
Total dizajn festivala ove godine je uradila dizajnerka Suzana Pajović.
Bonus video:
