Demijan Šazel, mladi student Univerziteta Prinston, htio je da postane muzičar. Nije mogao ni da zamisli da će se na putu do uspjeha naći izuzetno strog profesor. Dugo je vježbao svoje bubnjanje, ali na kraju je odustao, a kasnije ga je lik profesora s Prinstona inspirisao za istinitu priču o mladom džez bubnjaru Endrjuu Nejmanu i tako je 2014. nastao njegov prvi veliki film, “Whiplash”.
Na sreću, druga velika ljubav bio mu je film. Tako je odlučio da upiše vizualne studije na Harvardu, diplomirao je 2007, a 2009. već režirao svoj prvi mjuzikl, “Guy and Madeline on a Park Bench”. Bila je to ljubavna priča o džez muzičaru Gaju i djevojci Medlin inspirisana američkim mjuziklima iz tridesetih godina prošlog vijeka u kojima su glumili muzičari poput Djuka Elingtona i Besi Smit, a Šazel je tako odao počast i mjuziklima iz pedesetih i šezdesetih kao što su “Singing in the Rain” i “West Side Story”.
Njegov treći film “La La Land” je u bioskope stigao tek nedavno, a već je mnogo suza isplakano u biskopskim dvoranama širom svijeta zbog ljubavne priče o džez pijanisti Sebastijanu i glumici u usponu, Miji. Ali, potrebno je pogledati i iza kulisa kako bi shvatili zašto je “La La Land” jedan od najvećih favorita za ovogodišnju dodjelu Oskara.
Šazel je prekinuo s muzikom kad je shvatio da jednostavno nije talenovan. Ali u “Whiplashu” i “La La Landu” talent se uopšte ne dovodi u pitanje. Šta bi bilo da je Endrju Nejman zapravo bio loš bubnjar, Mia loša glumica, a Sebastijan loš pijanista?
Šazela za stvaranje likova nije inspirisala sopstvena priča. Oni su proizvod modernog doba. Današnji genijalci su obično radoholičari. Genetske predispozicije danas su manje važne nego što je to nekad bilo jer je i uz malo prirodnog talenta i puno rada moguće izgraditi nešto veliko. Ključno je vjerovati u sebe i slijediti svoj san. Zbog toga Šazelu uopšte nije važno je li uspjeh njegovih likova opravdan talentom. Njihova sposobnost za sanjarenje i “ganjanje” svog sna je ono što ih ističe iz mase. Ta činjenica ne osporava koliko je talentovan sam Šazel.
U holivudskim brdima postoje tri grobnice - jedna je ona klasičnog džeza na kojoj piše 1880-1929, druga pripada zlatnom dobu Holivuda koje je trajalo od 1928. do 1949, a treća američkom mjuziklu i na njoj piše 1866-1985. Znalci su im odavali počast, svađali se oko tačnih datuma njihove “smrti”, ali niko nije primijetio da su grobnice zapravo prazne.
Danas često raskidamo s istorijom i odbijamo u njoj da ostanemo, ali Šazel nije takav. On ne vjeruje da su džez, mjuzikli i klasični Holivud mrtvi. Na fakultetu se zaljubio u mjuzikle 20-ih i 30-ih, a tokom odmora koje je provodio u Parizu prvi je put na velikom filmskom platnu gledao film “Bonnie and Clyde” i filmove s Marlonom Brandom. A kad je njegova ljubav prema džezu u pitanju, nije mogao da je izbriše ni strogi profesor na Prinstonu. Uz to, valja pomenuti da mu je danas tek 32. rođendan, a svu je svoju snagu do sada usmjerio na kucanje i čekanje ispred zatvorenih vrata holivudskih studija. Nije ni slučajnost što ga upoređuju s Tarantinom, još jednim zarobljenikom XX vijeka. Šazelov “La La Land” nije nostalgičan film za istorijom, to je film o nostalgiji. Uprkos odličnim kostimima, bljeskovi modernosti pomažu nam da shvatimoi kako su protagonisti zapravo zarobljeni u ovom vremenu.
Glumica u usponu, Mija, žuri u “fabriku snova” i ne primjećuje u šta se pretvorila. U prvoj trećini filma nalazi se na tulumu tokom kojeg jedan od posjetilaca priča kako bi bilo zanimljivo ispričati priču o “Zlatokosi i tri medvjeda” iz perspektive medvjeda. Mija ne primjećuje što se događa oko nje, razmišlja kako da pobjegne sa tuluma i sanjari o pozdravu Hemfrija Bogarta i Ingrid Bergman u filmu “Casablanca”. Ali, moderni “Warner Bros.” bi joj danas mogao ponuditi samo ulogu u filmu “Wonder Woman” ili “Fantastične zvijeri i gdje ih naći”. Sebastijan, pijanista iz Los Anđelesa, nešto je skromniji. On je svjestan da nikada neće postati novi Djuk Elington i želi da otvori svoj klub u kojem će se svirati pravi džez. Kako bi zaradio novac svira u klubovima i restoranima, a uskoro postaje i dio popularne muzičke grupe zbog koje odustaje od svog sna. Veza između njih dvoje od starta je osuđena na propast. Idealista i realista ne mogu da žive pod istim krovom. Sebastijan je za Miju ako već ne izdajica, onda barem konformista.
“Whiplash” je bio otjeotvorenje Šazlovih traumatičnih sjećanja, a “La La Land” nostalgije za danima u kojima nikada nije živio. Njegov sljedeći projekt biće film o Nilu Armstrongu, prvom čovjeku na Mjesecu, kojeg će navodno glumiti Rajan Gosling. A što će još pripremiti ovaj miljenik publike i kritike? I što će se dogoditi kad ostvari sve svoje snove u području filma? Iskreno, bolje je da ova pitanja ostanu neodgovorena.
Reditelji koji pokušavaju da ožive muziku
U sjenci “La La Landa” kriju se još tri rediteljska imena koja pokušavaju da ožive muziku. Prvi je Džon Karnej, bivši basista irskog rok benda “The Frames” koji je, kao i Šazel, bio skloniji muzici nego nego filmu. Prošle godine je predstavio svoj drugi mjuzikl “Sing Street” i bio nominovan za Zlatni globus, ali je ostao u sjenci “La La Landa”. Karnej se u svom radu prisjeća sedamdesetih kada je slušao “Duran Duran”, “The Cure”, “The Clash” i “Spandau Ballet”, i pokušava da se što više udalji od mejnstrima.
Sljedeći redatelj je Rob Maršal koji je natjerao publiku da ponovno počne da shvata mjuzikle ozbiljno. Njegova adaptacija mjuzikla “Chicago” dobila je osam Oskara što će “La La Land” teško postići. Nakon velikog uspjeha, Maršal je snimio i mjuzikl “Nine”, a onda i “Into the Woods”. Iduće godine, nakon gotovo tri godine pauze, planira ponovno da osvoji Holivud mjuziklom o legendarnoj dadilji Meri Poins koju će glumiti Emili Blant.
Treći reditelj koji pokušava da oživi muziku u XXI vijeku je Tom Huper. On je režirao film “The King's Speech” i hvaljeni mjuzikl “Les Miserables”. Tokom snimanja “Les Miserablesa” živio je na setu, tamo je radio s glumcima, pisao i spavao, a na kraju mu je to donijelo tri Oskara i tri Zlatna globusa.
Bonus video:
