Finansiranje izbora od trećih strana, odnosno entiteta koji ne učestvuju direktno na njima, nije regulisano niti se kontroliše, što u velikoj mjeri narušava transparentnost izbornog procesa, saopštili su iz Centra za demokratsku tranziciju (CDT).
Iz te nevladine organizacije (NVO), koja je pripremila 35 preporuka za izbornu reformu, kazali su da postoje sumnje da se finansiranje od trećih strana koristi za zaobilaženje zabrane finanansiranja iz inostranstva.
"Tako, na primjer, Vlada Srbije na konkursima za organizacije u dijaspori podržava srpska udruženja u Crnoj Gori, među kojima su neka bliska nekadašnjem Demokratskom frontu i učestvovala su u kampanji za tu partiju“, rekli su iz CDT-a.
Prema njihovim riječima, u izbornim kampanjama zadnjih godina je manje ili više direktno učestvovala i Srpska pravoslavna crkva, sprovodeći kampanju u korist određene političke opcije.
Iz CDT-a su kazali da, pored toga, partije u Crnoj Gori gotovo da ne prijavljuju korporativne donacije, što budi sumnju da se podrška biznisa u izbornim kampanjama ostvaruje kroz direktno finansiranje aktivnosti kampanje.
"Problem izostanka regulacije u toj oblasti je bio očigledan i tokom drugog kruga predsjedničkih izbora, kada je dio kandidata iz prvog kruga podržao Jakova Milatovića, i koristio resurse za vođenje kampanje u njegovu korist“, kaže se u saopštenju.
Navodi se da zajedničke smjernice OEBS/ODIHR-a i Venecijanske komisije o regulaciji političkih partija direktno tretiraju i zloupotrebe o finansiranju partija od trećih strana.
Kako su rekli iz CDT-a, da bi se te zloupotrebe ograničile, oni preporučuju uvođenje jakih sistema finansijskog izvještavanja političkih partija van izbora.
Iz te NVO naveli su da zakonodavstvo treba da sadrži jasne smjernice o tome koje aktivnosti nijesu dozvoljene tokom predizborne kampanje, a prihodi i rashodi koji se koriste za takve aktivnosti u tom periodu treba da budu predmet odgovarajuće revizije i sankcija.
"Zakonodavstvo treba jasno naznačiti kome se sredstva političkih stranaka mogu dati u predizbornom periodu i ograničenja u njihovom korištenju od strane trećih lica koja nijesu direktno povezana sa strankom“, kaže se u saopštenju.
Navodi se da se, ipak, kompletna zabrana učešća u kampanjama za one koji nijesu direktni takmičari može, prema presudama Evropskog suda za ljudska prava (ESLJP), smatrati neopravdanim ograničenjem slobode govora, zbog čega treba pažljivo analizirati uporedna rješenja i praksu ESLJP u toj oblasti.
"Rješenja treba tražiti u povećanju transparentnosti, obavezi registracije i izvještavanja, uvođenju ograničenja u iznosima finansiranja i efikasnog nadzora u toj oblasti“, poručili su iz CDT-a.
Bonus video:
