Nastup na plenumima nije jedina obaveza poslanika, već i priprema i analiza uporednih iskustava, ali bi oni morali biti aktivniji da bi građani imali povjerenje u sami parlament.
To za “Vijesti” ocjenjuje bivši dugogodišnji poslanik Socijalističke narodne partije (SNP) i Demokrata Neven Gošović, komentarišući činjenicu da neki poslanici od stupanja na funkciju do 1. februara nisu izgovorili nijednu riječ u skupštinskoj plenarnoj sali u Podgorici, što pokazuju podaci Centra za građansko obrazovanje (CGO) u studiji pod nazivom “Poslanici i pripravnici moraju mnogo bolje”.
Svi parlamentarci čiji glas građani nisu mogli čuti prilikom sjednica su iz redova vladajuće većine – Uglješa Urošević, Gordan Stojović i Nađa Laković iz Pokreta Evropa sad (PES), te Artan Čobi iz Albanske alternative (AA), koja nastupa u sklopu koalicije Albanski forum.
Iako nisu iskoristili svoje pravo da se uključe u raspravu o bilo kom pitanju koje je bilo na dnevnom redu, građani su u februaru za njihovo “ćutanje” platili više od 8.500 eura.
Čobi je u februaru primio 3.105,71 euro na ime razlike između ostvarene i isplaćene zarade za decembar i januar, kao i zarade za februar, jer u trenutku kada je stupio na poslaničku funkciju nije je obavljao profesionalno, a zahtjev da mu se to omogući koji je podnio 19. decembra mu je odobren od strane Administrativnog odbora u februaru ove godine.
Stojovićeva zarada za februar je iznosila 1.695,95 eura, Laković je po istom osnovu prihodovala 1.653,76 eura, dok je Urošević primio 702,65 eura po osnovu razlike u zaradi.
Prema podacima koje je CGO objavio, poslanik Seid Hadžić takođe se nije javljao za riječ u Podgorici. Međutim, na njegovoj zvaničnoj Facebook stranici postoji video snimak na kome se, prilikom zasjedanja parlamenta na Cetinju, javlja za riječ i govori oko tri minuta. Hadžić je u razgovoru dodao i da je bio aktivan na Odboru za ekonomiju, finansije i budžet.
Na pitanje novinara “Vijesti” zašto se nijednom nije javio za riječ, Čobi je odgovorio da će “njegovo javljanje na sjednicama isključivo biti vezano za teme o kojima može dati svoje mišljenje”.
Poslanik AA konstatuje da su glasači ti koji treba da daju sud da li je to pošteno prema njima, a da ono što on može garantovati je da “neće ostati uskraćeni za pošteno predstavljanje njihovih interesa”.
Čobi dodaje da se posao poslanika sastoji i od drugih obaveza, osim govora u samoj Skupštini, ali i da očekuje da će u budućnosti biti “više tema vezanih za područje i glasače koje on predstavlja”.
Stojović, Urošević i Laković nisu odgovorili na pitanja “Vijesti”.
Nešto rječitiji bili su Vladimir Bakrač i Boris Pejović iz PES-a koji su, od dolaska u skupštinske klupe, govorili minut i 31, odnosno minut i 32 sekunde.
Kada je riječ o Pejoviću, podaci iz Skupštine u koje su “Vijesti” imale uvid govore da je on nešto više od dva sata “potrošio” na predsjedavanje.
Bakrač je u februaru, po osnovu razlike u zaradi prihodovao 203,56 eura, dok je Pejović primio 2.171,79 eura.
Slijede poslanica PES-a Dragana Vučević koja je govorila nešto više od četiri minuta, te Vaso Obradović iz Nove srpske demokratije (NSD) čija su tri izlaganja trajala oko sedam i po minuta.
Za razliku u zaradi Vučević građani su izdvojili 162,95 eura, dok ih je Obradović “koštao” 1.776,85 eura.
Sa druge strane, poslanici koji su u istom periodu bili najaktivniji, nisu bili “nagrađeni” kada je u pitanju zarada, jer dužina obraćanja u parlamentu nije kriterijum za određivanje visine zarade.
U ovom sazivu najaktivniji su bili opozicioni poslanici Andrija Nikolić iz Demokratske partije socijalista (DPS) i Dritan Abazović iz Građanskog pokreta (GP) URA koji su govorili više od 4 sata, a prihodovali 2.219,15, odnosno 1.695,95 eura.
Oko tri sata govorili su Miloš Konatar (GP URA) i Milan Knežević iz Demokratske narodne partije koji su prihodovali po 2.229,68 eura, te Ivan Vuković (DPS) čija zarada je iznosila 316,80 eura. Bivši poslanik Neven Gošović napominje da se veoma značajan dio posla poslanika obavlja van očiju javnosti.
“Da bi na uspješan način mogao obavljati svoju funkciju, pred poslanikom su velike obaveze koje zahtijevaju posebno izdvojeno vrijeme za proučavanje dostavljenog materijala, sagledavanje uporednih iskustava i ukupnu pripremu za nastup na skupštinskim odborima, podnošenje eventualnih amandmana i nastup na samim sjednicama”, objašnjava Gošović.
On ističe da je pasivan odnos prema poslaničkoj funkciji neprihvatljiv i dodaje da aktivan odnos prema njoj proizilazi iz onoga što je “uloga poslanika u društvu i interesa građana u čije ime poslanici obavljaju svoju funkciju”.
“Građani od poslanika očekuju aktivan odnos, pogotovo kad je u pitanju donošenje zakona kojima se uređuju društveni odnosi, a time i prava i obaveze građana. Pasivan odnos prema tako značajnim pitanjima koja proizilaze iz nadležnosti poslanika šalje lošu poruku njihovim glasačima. Sa druge strane, važno je istaći da savremene tehnologije i društvene mreže mijenjaju skupštinsku govornicu i daju novu mogućnost komunikacije sa građanima”, ocjenjuje sagovornik “Vijesti”.
Gošović konstatuje da je “izuzetno važno da ukupan rad u parlamentu bude primaran izvor svih informacija koje su građanima neophodne kada je u pitanju zakonodavni rad i druge nadležnosti koje Ustav prepoznaje kao nadležnosti Skupštine.
“Ukoliko poslanici nisu aktivni, građani se okreću sve više onome što čuju na društvenim mrežama. Zato je njihova aktivnost bitna – da bi se steklo povjerenje u sami parlament”, smatra bivši poslanik SNP i Demokrata.
Gošović se prisjeća perioda kad je on bio poslanik i ocjenjuje da se tada više vremena posvećivalo pripremi govora u parlamentu, nego što je to slučaj danas.
“Ćutolozi” i u prošlom sazivu
I u prošlom sazivu Skupštine neki poslanici su bili gotovo neaktivni na plenumu. Troje poslanika DPS-a je od stupanja na funkciju do 30. maja 2023. godine pričalo manje od 10 minuta.
Mevludin Nuhodžić je ukupno pričao minut i 42 sekunde, Branimir Gvozdenović nepuna tri minuta, a Nela Savković Vukčević nešto više od četiri minuta.
Sa druge strane, najaktivniji poslanik tog saziva je bio današnji potpredsjednik Vlade Momo Koprivica koji je pričao više od 28 sati, a za njim slijedi Branko Radulović (Pokret za promjene) sa nešto više od 25 sati, pa Boris Mugoša (Socijaldemokrate) koji je govorio oko 14 sati.
Bonus video:
