Skoro u isto vrijeme pojavile su se dvije značajne informacije koje najavljuju razvoj Crne Gore koji se temelji na prirodnim razvojnim resursima.
Prvo je javnost Crne Gore obaviještena da je Vlada objavila konkurs za istraživanje nafte i gasa na prostoru od oko 3.000 m² na Crnogorskom primorju, i drugo projekat za budućnost, regulacija Skadarskog jezera, kao naučni i stručni stav, stručnjaka iz ove oblasti profesora doktora Mihaila Burića. Što se ova dva strateška projekta tiče treba reći da prvi projekat, a to je istraživanje nafte i gasa na Crnogorskom primorju, karakteriše rizik, neizvjesnost, odnosno razvojni eksperiment. Drugi projekat jeste projekat za budućnost, a to znači da regulacija Skadarskog jezera pokazuje da su se stekli uslovi da se definišu način i mogućnost konačne regulacije Skadarskog jezera pri čemu se izgradnja tunela između jezera i našeg mora pokazuje kao tehnički i ekonomski racionalan pristup, a u razvojnom smislu čini Crnu Goru prosperitetnom i atraktivnom kako za strana ulaganja, tako i za autonoman razvoj. Taj projekat potvrđuje nespornu istinu da „nema hljeba bez motike“, s tim što danas umjesto motike kao sredstvo za razvoj treba uzeti razvojni trend, naučni pristup, realno znanje i sposobnost odnosno riješenost da se jasno prepozna opšti interes u odnosu na opšte prihvaćeni u Crnoj Gori motiv za lično bogaćenje.
„Motika“ bi mogla biti samo jezička odrednica da je vrijeme volunturizma i prevara prošlost, a da su nauka, rad i naši resursi šansa Crne Gore i njenih građana da žive i rade kao sav normalan svijet. Profesor Burić s pravom kaže da je Skadarsko jezero najveći hidrografski objekat kopna Crne Gore, nacionalni park i ekonomski resurs. Nije se sjetio, međutim, da je i najveći rezervoar najkvalitetnije pitke vode u Evropi, resurs koji je djelimično stavljen u funkciju izgradnjom regionalnog vodovoda za Crnogorsko primorje. Ono što je, takođe, izostavio da kaže jeste da li je nastavak proizvodnje Aluminijskog kombinata ekološki i razvojno održiv nakon realizacije „projekta za budućnost regulacije Skadarskog jezera“. Ono što je dobro profesor Burić ističe „da promjena vodostaja nanosi znatne štete objektima i poljoprivrednom zemljištu“ i da najavi da su se stekli uslovi da se konačno definiše regulacija Skadarskog jezera, jer to pored najznačajnije razvojne šanse Crne Gore podrazumijeva i normalan život građana Zete.
Regulacija vodostaja Skadarskog jezera je tema kojom se klub odbornika Socijalističke narodne partije u Skupštini glavnog grada bavi još od 2010. godine. Tako je odborničko pitanje ovog autora kao predsjednika kluba glasilo: „što će Glavni grad preduzeti polazeći od svojih mogućnosti i svojih zakonskih ovlašćena da država Crna Gore sama odnosno sa svojim susjedima planskim dokumentima stvori pretpostavke da se nivo vode iz Skadarskog jezera dovede u svoj prirodni i razumni nivo, kako bi se trajno štitili životi i imovina naših građana sa jedne strane i sa druge strane kako bi se oslobodilo od poplavnih voda priobalje Skadarskog jezera i ogromne površine najplodnijeg poljoprivrednog zemljišta, možda i najvećeg resursa ne samo Podgorice, već Crne Gore u cjelini?“
Riječ je, dakle, o plodnom zemljištu koje po kvalitetu prednjači u Evropi i ako se tome doda izobilje sunca i vode, to je prostor koji bi mogao da „hrani“ po veličini dvije Crne Gore. Valja podsjetiti da je ideja o regulaciji vode Skadarskog jezera veoma stara. Prema raspoloživoj dokumentaciji, datira još od 1846. godine (prema autoru gospodinu Pejoviću) koji podsjeća da je još 1870. godine turska vlada započela prve radove na regulaciji Drima i Bojane. Kontinuitet ideja i značaj regulacije nivoa vode bio je stalno aktuelan, a sličan projekat koji znalački nudi profesor Burić postojao je i ranije. Veliki fond podataka imao je Agrokombinat 13. jul koji su dobijeni prilikom istraživanja navodnjavanja Ćemovskog polja iako je u tom periodu bio teško izvodljiv kao što danas savremena tehnologija taj projekat čini izvodljivim. Zato se čini sasvim prihvatljivo da najodgovorniji u Crnoj Gori uzmu u obzir naučna saznanja do kojih je došao i profesor Burić po kome: „sada treba realizovati rješenje sa konstrukcijom finansiranja koja je dobila novu šansu. Do sada se nije dovoljno efektno kalkulisalo sa vrijednošću zemljišta u odnosu na tehničko rješenje kako 140.000.000 m² odvodnjenog zemljišta u Zeti vrijedi najmanje 700.000.000 € (ako m² košta 5 €)“. S obzirom da je realna cijena m² najmanje 10€ taj iznos je duplo veći. Što u odnosu na cijenu izvedenih radova od oko 100.000.000.€ čini ovaj projekat veoma, veoma zanimljivim.
Ostaje da se vidi da li resorni ministar poljoprivrede i ruralnog razvoja i Vlada prepoznaju vrijednosti ovakvog projekta koji bi iz korijena promijenio u pozitivnom smislu privredni razvoj Crne Gore, a poljoprivredu kao strateški pravac razvoja učinio najatraktivnijim i najznačajnijim razvojnim pravcem. Nesporno je da je riječ o projektu koji može da i u uslovima ekonomske krize, ali i krize u proizvodnji hrane, Crnu Goru učini do te mjere značajnom da bi njen razvoj i razvoj poljoprivrede postao interesantan za razvijene evropske države što bi, pored ostalog, mogao biti podsticaj za brže uključenje Crne Gore u Evropsku uniju.
Bonus video:
