Čija li je Crna Gora po osmi put. Ko njome upravlja i za čije interese se upravlja. Ko služi državi, a ko služi tuđim interesima.
Crna Gora i Evropska unija - put pridruživanja koji se ne osvaja administrativnom tehnikom, već mudrom i odlučnom strategijom, oblikovanom u vremenu kada razni uticaji teže da zamagle pravac. Istorija nas uči da svaki narod, kada se nađe pred raskršćem, mora da bira između trenutne udobnosti i dugoročne stabilnosti, između populizma i državničke odgovornosti, između forme i suštine. Danas, više nego ikada, Crna Gora mora da donosi odluke koje ne robuju dnevnopolitičkim interesima, već koje odražavaju zrelost jedne nacije koja zna gdje joj je prirodno mjesto. A to mjesto je u zajednici demokratskih naroda Evrope, u Evropskoj uniji.
Međutim, postoje subjekti, unutar i van granica, kojima evropska Crna Gora ne odgovara. Neće to biti otvoreni otpor, niti direktno sabotiranje. Biće to suptilno, ali sistematsko podrivanje, preko domaćih proksija, onih koji ne djeluju u interesu svoje države već prema diktatu drugih centara moći, koji koriste haos, konfuziju i institucionalne slabosti da bi održali Crnu Goru u zoni sivila. Ti proksiji će kroz pojedince, medijske ispostave, pa i političke partije, plasirati narative o "neutralnosti", o "alternativama", o "suverenizmu", revitalizaciji ličnosti… sve sa ciljem da se podriva proevropski konsenzus i oslabi reformski zamah.
U toj mreži uticaja posebnu opasnost predstavljaju političke figure koje su na radaru evropskih službi i bezbjednosnih institucija. Oni koji su persona non grata u državama članicama EU ne mogu dati doprinos evropskom putu. Njihova politička agenda nije evropska, niti prozapadna. Njihova uloga, čak i kada je retorički prikrivena, jeste da budu kamen spoticanja, a ne temelj integracija. Evropa ih prepoznaje, i Crna Gora mora da ih prepozna kao prepreke, a ne kao aktere procesa.
Zato je danas, više nego ikada ranije, važno da postoji politička snaga i svijest o neophodnosti strateškog kontinuiteta. Odluke koje se donose moraju biti državne, a ne partijske. U službi naroda, a ne ideoloških eksperimenata. Naša istorijska odgovornost nije da podilazimo trenutnim impulsima već da trasiramo budućnost za generacije koje dolaze.
Velika većina građana Crne Gore sanja i želi evropsku budućnost. Taj san nije ni apstraktan ni nametnut, on je izraz instinkta naroda koji zna da mu je mjesto tamo gdje se poštuju sloboda, institucije, red i pravda. I mada se većina političkih aktera na deklarativnom nivou izjašnjava kao proevropska, praksa i djela pokazuju ko istinski vjeruje u evropske vrijednosti, a ko ih koristi kao monetu za dnevnu trgovinu.
Pred nama je jesen koja neće biti samo politička, već strateška, gotovo egzistencijalna. Na crnogorskoj tabli šaha igraće se potezi koji mogu dugoročno usmjeriti sudbinu zemlje. Biće onih koji će pokušati da izigraju pravila, da stvore iluziju kontrole, da žrtvuju figure kako bi se dočepali trenutne prednosti. Ali mudri znaju da je snaga u dugoročnoj viziji, u pravilnom odabiru saveznika, u razlučivanju istinskog partnerstva od taktičkog interesa. Ključni potezi ne izvode se pod svjetlom reflektora, već u tišini, hladne glave i čiste savjesti. Crna Gora ima šansu. Ali šansa nije garancija. Ona je izazov. A odgovor na taj izazov zavisi isključivo od nas.
Autor je ekonomista
Bonus video:
