Centralni događaj ovogodišnje manifestacije “Dani evropske baštine 2019.” u Crnoj Gori biće petodnevno prikazivanje crnogorskih igranih i dokumentarnih filmova nastalih u produkciji “Lovćen filma”, a program uključuje i prvi dugometražni igrani film crnogorske produkcije “Lažni car” reditelja Velimira Stojanovića, najavljeno je na otvaranju manifestacije, u ponedjeljak veče u Podgorici, u Narodnoj biblioteci Radosav Ljumović.
Publika širom Crne Gore imaće priliku da prisustvuje izložbama, predavanjima, radionicama, koncertima i prezentaciji segmenata nematerijalne kulturne baštine.
Kroz ovogodišnje izdanje manifestacije stavlja se akcenat na značaj savremenog stvaralaštva i uticaja koji ono ima na kulturnu baštinu, naglašavajući savremeni pristup u njenoj valorizaciji i prezentaciji. Tako manifestacija Dani evropske baštine u svom dugogodišnjem trajanju postaje događaj od globalnog značaja.
Na otvaranju prisutne je pozdravio i rukovodilac arhiva Crnogorske kinoteke Nemanja Bečanović koji je istakao da su ovakve manifestacije prilika da se domaća publika upozna sa filmskom kulturnom baštinom Crne Gore, odnosno Lovćen filma, koji mlađe generacije slabo znaju.
“Iako to nikad nije istoriografski propraćeno, već pedesetih godina je nastala crnogorska dokumentaristička škola, a to je dosta zanemarivano, posebno jer se u istoriji filma uzimaju šezdesete kao početak toga, dakle prije Crnog talasa i Praške škole, dosta mračan period... Međutim, ja se sa tim ne bih složio, jer upravo tokom pedesetih godina kroz te filmove koji su dosta interesantni i sa jedne strane imaju crnogorsku tematiku, opsjednutost pejzažima, a sa druge strane dodir sa američkim filmom, pa se tu osjeća čudna fuzija futicaja istoka i zapada na filmu”, istakao je Bečanović. On je podsjetio da je Lovćen film proizvodio filmove sve do 1965. godine kada je, u pola fiskalne godine, ostao bez novca što je dovelo do toga da prestane sa radom nakon 16 godina rada tokom kojih je nastalo 110 dokumentarnih filmova, 11 igranih, 4 koprodukcije, odnosno “jedno veliko nasljeđe koje treba da cijenimo”.
Ovogodišnja manifestacija se širom Evrope organizuje sa temom ‘Umjetnost i zabava - baština na pozornici”, a u Crnoj Gori će biti upriličeno više od 30 besplatnih programa u Budvi, Cetinju, Kotoru, Kolašinu, Nikšiću, Podgorici, Rožajama, Tivtu, Herceg Novom i Ulicnju”.
Crnogorski filmovi bili ispred svog vremena
Publika je prve večeri imala priliku da pogleda dva filma Branislava Bastaća, dokumentarac sa proslave 13. jula i “900 ruku”.
“Bastać je snimao filmove nevjerovatnog šarma, duha i humora, uvijek na suptilan način što se može vidjeti i na ovim filmovima. Na primjer, ‘900 ruku’ je sniman u fabrici ‘Obod’, a bio je naručen i trebalo je da bude propagadni. Bastać je, međutim, napravio film koji govori o jednom gradu, o ljudima koji rade u fabrici i njihovim problemima, na jedan vrlo diskretan i lijep način”, opisao je Nemanja Bečanović.
On je najavio i film “Muškarci” koji će biti prikazan posljednje večeri manifestacije, 27. septembra.
“Ovo je, meni lično, jedan od najboljih ne samo crnogorskih već i jugoslovenskih filmova u kome imate savršeni blend našeg mentaliteta i naših tema, a opet holivudskog karaktera... Koliko je taj film bio ispred svog vremena govori podatak da je 1983. godine reditelj Sten Dragoti u Holivudu snimio film “Mr Mom” koji djeluje kao da je rimejk filma koji je u Crnoj Gori snimljen 20 godina prije njegovog ostvarenja”, istakao je Bečanović.
Bonus video:
