Romani „Još“ savremenog turskog pisca Hakana Gundaja i „Priče Jusufa Tadrosa“ egipatskog književnika Adila Ismata dva su noviteta izdavačke kuće Agora. Gundajev roman „Još“ pripovijeda o trenutnoj migrantskoj krizi, trgovini ljudima i bezvremenskom izražavanju nasilja i surovosti ljudske prirode, a Ismatov roman je priča jednog Kopta o otuđenju u sopstvenoj zemlji.
Jedan od najznačajnijih turskih romana današnjice jeste roman „Još“ Hakana Gundaja jer obrađuje trenutno aktuelnu temu izbjeglištva i trgovinu ljudima. Okrutnost današnjeg svijeta, pravila opstanka i ljudske drame, sve se to slilo u originalno djelo o krijumčarima i izbjeglicama. U prevodu sa turskog Vesne Gazdić, roman „Još“ Hakana Gundaja, otvara i dokumentuje sasvim aktuelnu temu izbjegličke krize u Evropi, Aziji i na Bliskom istoku. Hakan Gundaj je za ovaj roman dobio jedno od najznačajnijih književnih priznanja u Francuskoj - nagradu Femina.
Gundajev junak je surovi mladić Gaza kome nedostaje saosjećanje i empatija. On živi na obali Egejskog mora. Kao dječak od devet godina počeo je da pomaže ocu u trgovini ljudima. Oni prebacuju ljude iz Avganistana i Sirije preko Turske u Grčku. Gaza je žrtva silovanja i postaje silovatelj, prijeti mu otac i iz sopstvenog zadovoljstva manipuliše ljudima u čudnim eksperimentima.
Ubistvo, korupcija i iznuda dio su njegovog svijeta. Knjiga sadrži nekoliko nivoa. U prvom se propituje izopačenost trgovaca ljudima. Gaza i njegov otac imaju veliki podzemni rezervoar u koji ostavljaju svoju „robu“ prije izvoza. Ostavši sam da čuva 30 zatvorenika, Gaza eksperimentiše na njima, istražujući moć i korupciju sa svojim ljudskim zamorcima. U drugom tematskom dijelu romana vidimo Gazu zarobljenog pod gomilom mrtvih i trulih tijela, a kako zaplet romana odmiče ovog neobičnog junaka vidimo kao dijete koje se priprema za veliku budućnost i kako konačno, poslije svega, postaje zavisnik koji se raspada i čeka iskupljenje.
Lik Gaze je fascinantan. On je sublimacija zla, otjelotvorenje bezdušnog mučitelja. Da li je moguće saosjećati se sa takvim likom? Kakva bi bila njegova šansa da izraste u dobrog i poštenog čovjeka da je imao normalno djetinjstvo? Gaza je izopačen lik koji je postao švercer ljudima sa samo devet godina, u tom uzrastu je naučio sve što ne treba da nauči o životu i ljudima. Jedini ljudi koji pokazuju dobrotu u ovom tmurnom romanu su izbjeglice koje u plastičnim kesama drže sav svoj imetak i nade. Bjekstvo od rata, gladi i nemaštine vodi ih na surovi put, gori i od stvari od kojih bježe. Zapravo najuočljivija suština romana „Još“ je ta vidljiva razlika između onih koji bježe i onih koji na njima profitiraju.
Hakan Gundaj (Rodos, 1976) savremeni je turski pisac. Osnovnu školu je završio u Briselu, gimnaziju i studije prevođenja na Odsjeku za francuski jezik Univerziteta Hadžetepe u Ankari. Potom studira političke nauke u Briselu i Ankari. Već svojim prvim romanom „Kinjas i Kajra“ (2000) obezbijedio je vjernu čitalačku publiku, a potom su uslijedili i drugi romani „Iglica“, „Kopile“, „Vreteno“, „Opoziv“, „Gubitak“, „Az“. Za roman „Još“ nagrađen značajnim književnim priznanjem - Le Prix Médicis étranger za 2015. godinu. Po ovom romanu snimljen je istoimeni film, prikazan na Berlinskom filmskom festivalu.
Roman „Priče Jusufa Tadrosa“ Adila Ismata je kao sasvim autentično književno ostvarenje savremene egipatske literature ovjenčano Medaljom Nagiba Mahfuza za književnost. Ismat pronicljivo pripovijeda nevjerovatnu priču o borbi i čežnji. Roman je prevela sa arapskog Dragana Đorđević.
Glavni junak romana, Kopt Jusuf Tadros monološkim pripovijedanjem prenosi priče o svom životnom i umjetničkom stasavanju i sazrijevanju, o odnosima sa roditeljima i sestrama, o svojim emotivnim iskustvima, o odnosu prema Bogu i crkvi, usput gradeći živopisnu sliku života po gradovima i varošicama egipatske provincije u periodu od šezdesetih pa sve do danas, tokom koje je Egipat doživio velike ekonomske i društveno-političke promjene propraćene dubokim krizama.
Iako se Ismat preko svog protagoniste, običnog čovjeka, ali neobično nadarenog i strastvenog slikara, dotakao društvenih, političkih i vjerskih događaja tokom perioda od pola vijeka, kao i atmosfere koja je sve to pratila, ovo je najprije roman o umjetnosti, o umjetničkom stvaralaštvu i stvaralačkom činu, kao i o odnosu društva prema umjetnosti i umjetnicima. Kako sâm autor često ističe, ovaj roman je posvećen njegovom sopstvenom umjetničkom iskustvu i stasavanju, izazovima i mukama koje je lično iskusio. Ovaj roman, iskreni prikaz pogoršanja situacije egipatskih hrišćana i njihovo otuđenje u sopstvenoj zemlji, dirljivo je djelo napisano sa velikom osjećajnošću.
Egipatski pisac Adil Ismat rođen je 1959. godine u selu u okolini Tante. Diplomirao je filozofiju na Univerzitetu Ajn Šams u Kairu i bibliotekarstvo na Univerzitetu u Tanti. Radi kao bibliotekar u ogranku Ministarstva obrazovanja u Tanti. Objavio je osam romana, jednu zbirku pripovijedaka i jednu knjigu eseja. Među njegovim romanima posebnio se ističu „Dani plavih prozora“ (Podsticajna državna nagrada u kategoriji romana), „Priče Jusufa Tadrosa“ (Medalja Nagiba Mahfuza za književnost) i „Zapovijesti“ (najuži izbor za Međunarodnu nagradu za arapski roman, tzv. arapskog Bukera).
Bonus video:
