Ne rekoh vam da su se ovogodišnji tzv. Nocijevi dani arhitekturice (i urbanizma ugašenoga) - treći po redu - preklopili sa Piranskim danima arhitekure (Piranski dnevi arhitekture - PIDA) - međunarodnom arhitektonskom konferencijom koja se vezuje za stari grad Piran u bratskoj nam Sloveniji - i koja se svake godine održavala u Piranu (Gledališče Tartini) još od davne 1983. godine - iste te vesele godine su me primili na Arhitektonski fakultet Sveučilišta u Zagrebu, kad smo već kod toga - pa sve do 2019. godine - kada se konferencija zbog visoke plime (acqua alta) - koja je česta koncem novembra u Piranu - u vrijeme održavanja PIDA - seli u Portorož (Avditorij Portorož) - koji je udaljen od Pirana nekih 3-4 kilometra - ili desetak minuta vožnje (sve sa parkiranjem).
Uzgred ću pomenuti da sam iskopao (bigsee.eu) da je Noci rođen 1985. godine - i još ako znamo da je prvi broj časopisa za arhitekturu i kulturu Oris izašao u martu 1999. godine - i da su prvi Dani Orisa - prvi međunarodni arhitektonski Festival u režiji istih ljudi (Firma Arhitekst) koji su stajali iza časopisa Oris - upriličeni bili koncem oktobra (listopada) 2001. godine - u vrijeme kad AF UCG nije (još) postojao - i da su upravo Dani Orisa postali model svih dana (i noći) arhitekture u regionu - morali bismo Nociju, s obzirom na njegovo nježno životno doba, oprostiti poneki neoprostiv propust u organizaciji njegovih (Nocijevih) Dana arhitekturice (i urbanizma ugašenoga) - uz preporuku (i vama i drugu Nociju) da ne bi bilo zgorega da ovjerite i adresu pida.si - to je obavezno - i neke od budućih PIDA - ne biste li (sebi, uživo) izgradili predstavu o organizaciji manifestacija tipa “dani arhitekture”.
Noci, molim te...
Da se ne bismo više sramotili ni pred publikom - mladim arhitekticama - mnogo mladim, mnogo slatkim - i jednako mladim i jednako slatkim arhitektima - ni pred uvaženim gošćama i gostima iz regiona i iz bijelog i dalekog nam svijeta...
***
Cilj PIDA bi bio, sa jedne strane, u vrednovanju (evaluaciji) trendova sa tzv. međunarodne arhitektonske scene - to je obavezni dio programa - mlade poglavito zanima međunarodna scena - i, sa druge strane, u predstavljanju sve samih vrhunaca regionalne arhitektonske produkcije - što bi predstavljalo neku vrstu nadgradnje - više za nas seniore.
Oficijelni organizatori PIDA su Galerija DESSA iz Ljubljane i Obalne galerije Piran - a iza svega stoji Častni odbor - odnosno predsjednik Častnog odbora. Nagrada Piranesi (Giovanni Battista Piranesi, 1720 - 1778. - bio je italijanski grafičar, arhitekt i teoretičar arhitekture - a korijeni Piranesijeve familije su upravo u Piranu), prva je međunarodna nagrada za arhitektonsko stvaralaštvo koja je dodijeljena u bratskoj nam Republici Sloveniji i koja se dodjeljuje u kontinuitetu - iz godine u godinu - a nastala je u okrilju PIDA - što će reći da iza Nagrade stoje pomenute galerije - odnosno međunarodni Piranesi žiri.
Prva Nagrada Piranesi je dodijeljena Bogdanu Bogdanoviću, “prominentnom arhitektu iz Beograda”, 1989. godine - za Memorijalni park Dudik u Vukovaru, Hrvatska (1978 - 1980) - o kojem je bilo riječi na stranicama ART Vijesti i na portalu Vijesti.
Dakle, nacionalne selektorke/selektori - po jedna/jedan selektorka/selektor iz sljedećih država - Austrije, Češke, Grčke, Hrvatske, Italije, Mađarske, Slovačke, Slovenije, te Srbije (od 2018.), Bosne i Hercegovine (od 2019.) i, fanfare molim: Crne Gore (od 2020.) - selektuju po najviše pet ostvarenja realizovanih na teritoriji svojih država za prestižnu Piranesi nagradu - da bi Piranesi žiri dodijelio - uz dva utješna Počastna Piranesi priznanja - Nagradu Piranesi.
Naša selektorka - nadaleko poznata i odavno priznata tetka Slavka sa AF UCG - uspjela je (nekako) da iscijedi čak četiri arhitektonska ostvarenja realizovana na teritoriji Crne Gore u periodu od 2022. do 2024. godine - sve po propozicijama - a za peto nije više imala snage - a moguće je da peto nikada nije ni postojalo - i da su samo (ta) četiri ostvarenja uredno prijavljena na poziv koji je Slavujka odapela koncem septembra tekuće godine - i to baš sa oficijelne Internet stranice AF UCG (ucg.ac.me/af) - uz primjedbu da ipak nijesam uspio da iskopam listu (svih) prijavljenih ostvarenja - što i nije toliko bitno, naravno.
Od ta četiri ostvarenja koja je tetka Slave prijavila za Piranesi nagradu 2024 - tri na stranu - uz sav respekt, naravno - a četvrto ostvarenje je, citiraću: “Conservation and Reconstruction of MAMULA Fortress, Island of Lastavica, Herceg Novi, Montenegro, 2023” - što baca, ako mene pitate, neku sublesasto-mračnu sjenku i na ostala nominirana ostvarenja.
Prihvatam da tetka Slavka - stavljajući karijeru ugledne profesorice sa jednako uglednog AF UCG na prvo mjesto - nije našla za shodno da digne glas u vrijeme kad je odlučeno da se bivša austrougarska tvrđava Mamula - a ujedno i bivši Campo Mamula - logor u vrijeme italijanske (fašističke) okupacije u Drugom svjetskom ratu - na ostrvu Lastavica - na samom ulazu u Bokokotorski zaliv - konzervira i rekonstruira - odnosno pretvori u luksuzni hotel - ali gurati tu vrlo kontroverznu priču (koja je odjeknula regionom, Evropom i svijetom) pod nos Piranesi žiriju je...
Hajde da kažemo da je to bilo krajnje déplacé...
Ali baš déplacé...
Čak mi pada na pamet da pošaljem Častnom odboru PIDA sitnu knjigu - u kojoj bih se rezolutno ogradio - u lično ime - od nominovanja hotela - punim imenom i prezimenom: Mamula Island - za prestižnu Piranesi nagradu.
I još se pitam da li tetka Slavka - kao autorka poglavlja naslovljenog “Arhitektura u Crnoj Gori u XIX i XX vijeku” u trećem tomu knjige “Istorija umjetnosti (i arhitekture - op.a.) Crne Gore”, CANU, 2023 - pominje neku od austrougarskih fortifikacija u Boki - bez kojih je, po mom nadasve skromnom mišljenju, svaka pričica o arhitekturi na teritoriji (ove Milove) Crne nam Gore (u istorijsko-geografskom smislu) - neozbiljna - u najmanju ruku...
Kladio bih se, za sve pare, da ne pominje...
***
Zaboravih da vam kažem da se uz pomenutu Nagradu Piranesi i dva utješna Počastna Piranesi priznanja - što ne bi bilo zgorega da ovjerite - jer su sva tri ostvarenja nagrađena ove godine iznimno zanimljiva - dodjeljuje i studentsko Počastno Piranesi priznanje - što će reći da se u obzir uzimaju po dva studentska rada iz 21 evropske arhitektonske škole - uključujući, naravno, i podgoričku veselu arhitektonsku školicu, fanfare molim: AF UCG - koje žirira isti Piranesi žiri - a studentske radove selektuju po dvije selektorke/selektori iz svake od tih škola...
***
Dakle, selektorke ta i ta i ta i ta sa vesele podgoričke arhitektonske školice su selektovale dva studentska rada - svaka po jedan - za studentsko Počasno Piranesi priznanje 2024 - a jedan od ta dva rada je posebno interesantan...
O tom radu u sljedećem broju...
Ako se u međuvremenu ne desi nešto veselije...
Bonus video:
