Više od pola miliona ljudi svake godine potraži hitnu pomoć zbog kamena u bubregu. Iako su većina ovih pacijenata odrasli, kod neke djece dođe do formiranja kamena u bubregu, te se stoga i oni viđaju u internističkim, hiruršim i urološkim ambulantama zbog ovog problema.
Kamen u bubregu je čvrsta masa koja nastaje kada minerali formiraju kristale, a njihova veličina može biti od onih veličine zrna pijeska do onih većih - veličine loptice za golf. Bubrežni kamenac, ili nefrolit, je stručni tj. medicinski naziv za kamen u bubregu.
Iako je kamen u bubregu češći kod odraslih, može se pojaviti u bilo kojem starosnom uzrastu. U grupi djece su češći kod starijih tinejdžera, ali se mogu javiti kod mlađe djece, pa čak i kod novorođenčadi. Kod djece viđamo sljedeće grupe bubrežnih kamenaca:
kamenci kalcijum oksalata (najčešći)
kamenci mokraćne kiseline
struvitni kamenci
cistinski kamenci
Kamen u bubregu nije čest kod djece, ali se poslednjih godina povećava broj djece koji boluju od kamenaca. Razlozi za to nijesu sasvim jasni ali među faktorima koji doprinose povećanoj učestalosti bubrežnih kamenaca u dječjoj populaciji navode se:
način ishrane (povećan unos soli)
porast gojaznosti u dječjoj populaciji
manje aktivni način života
Koji su simptomi kamena u bubregu kod djece?
Znaci i simptomi kamena u bubregu kod djece mogu biti:
- bol u trbuhu
- mučnina ili povraćanje
- krv u urinu
- povećana potreba za mokrenjem
- bol tokom mokrenja
- smanjen volumen urina
- bol u leđima
- zamućen urin
- neadekvatan miris urina
Ako je kamen u bubregu manji i prolazi nesmetano kroz urinarni trakt, dijete možda neće imati nikakve simptome.
Šta uzrokuje kamenje u bubregu kod djece?
Visok nivo kalcijuma, oksalata ili fosfora u urinu može dovesti do formiranje bubrežnih kamenaca. Kamen u bubregu takođe može da se formira ako nema dovoljno minerala. Određena druga oboljenja, primjena nekih ljekova i neadekvatna ishrana takođe mogu dovesti do formiranja kamena u bubregu.
Ovdje spadaju:
specifična nasljedna oboljenja kao što su hiperoksalurija i cistinurija
lijek za epileptičke napade topiramat
neki ljekovi za povišen krvni pritisak
opstrukcija toka urina
infekcije bubrega i infekcije urinarnog trakta (UTI)
ketogena dijeta
Koji su faktori rizika?
Djeca koja su ranije imala kamen u bubregu ili koja imaju porodičnu istoriju kamena u bubregu imaju veći rizik od obolijevanja. Povećan je rizik od njihovog nastanka i kod djece koja su imobilisana (npr. nakon povreda, plasiranja gipsa i sl). Pored toga, oboljenja koja mogu povećati rizik od razvoja kamena u bubregu su:
- oboljenja srca
- oboljenja bubrega
- dijabetes
- ponovljene urinarne infekcije
- gojaznost
- dugotrajna upotreba određenih ljekova
Kako se dijagnostikuje?
U cilju postavljanja dijagnoze, ljekar će vas najprije pitati o djetetovim simptomima, načinu ishrane, dosadašnjim bolestim, alergijama ali i o eventualnom prisustvu bubrežnih kamenaca među bližim članovima porodice.
Laboratorijskim analizama će se utvrditi mineralni sastav krvi, ali će se ujedno otkriti i eventualno prisustvo pridružene urinarne infekcije. Ako se detektuje urinarna infekcija, tada će biti neophodno propisati antibiotik.
U laboratorijske analize koje se koriste spadaju:
biohemijska analiza urina
urinokultura
24-časovno sakupljanje urina i njegova analiza
laboratorijske analize iz uzorka krvi
Radiološke pretrage mogu otkriti prisustvo kamena u bubregu, kao i urođene defekte ili opstrukcije toka urina koje su mogle dovesti do formiranja kamena u bubregu. Ovdje spadaju:
ultrazvučni pregled abdomena
rendgenski snimak abdomena
CT pregled (skener) abdomena
Šta podrazumijeva liječenje bubrežnih kamenaca kod djece?
Ljekar će vas vjetrovatno savjetovati da je potrebno da dijete pije puno vode kako bi se podstaklo ispiranje urinarnih puteva i eliminacija kamenaca. Ljekovi protiv bolova, ljekovi za smanjenje kiselosti urina, kao i ljekovi koji opuštaju mišiće takođe mogu biti od pomoći. Ako je kamen u bubregu prevelik ili blokira protok urina ili ako postoje znaci infekcije, ljekar može preporučiti operaciju za uklanjanje kamena.
Kako spriječiti pojavu kamena u bubregu?
Insistiranje na konzumiranju dovoljne količine tečnosti, posebno vode, jedna je od najvažnijih stvari koje možete uraditi kako biste spriječili pojavu bubrežnih kamenaca kod djece. O eventualnoj potrebi za promjenom prehrambenih navika posavjetujte se sa ljekarom.
Savjeti, preporuke, teme o zdravlju, čekaju vas u četvrtak, 17. novembra, u novom broju dodatka Zdravlje, koji dobijate besplatno uz štampano izdanje Vijesti.
Bonus video:
