Obnavljanjem samostalnosti Crna Gora je dobila priliku da barem jednom godišnje dočeka najveće evropske fudbalske reprezentacije, navijači da vide uživo najveće evropske fudbalere.
U zajednici sa Srbijom, ali i prije toga, u SFR Jugoslaviji, reprezentativne utakmice na domaćem terenu bile su rijedak slučaj - otprilike jednom u 20 godina (primjeri kada su u Titogradu, odnosno Podgorici, gostovali Vels 1982. i Azerbejdžan 2003).
Podgorica je tako u minulih deceniju i po bila domaćin nekoliko utakmica za pamćenje, sportskih praznika, događaja koji su, barem na dan, pretvarali širi centar Podgorice u pravu „fudbalsku zonu“, gdje je sve bujalo od navijačkog kolorita.
Pamtiće se tako dolazak irskih navijača koji su septembru 2008. sve šarmirali, gostovanje tada aktuelnih svjetskih prvaka Italijana u martu 2009, pa tri meča pod Goricom sa reprezantacijom iz kolijevke fudbala - Engleskom, ali i epski dueli sa Mađarskom, Švajcarskom, Bugarskom, Ukrajinom, Poljskom, Danskom, Rumunijom...
Bilo je i drugačijih primjera, gostovanje Rusije marta 2015. pretvorilo se u skandal kada su navijači prekinuli utakmicu, umalo se to dogodilo i tri godine ranije protiv Poljske.
Kao što su navijači i svi ljubitelji fudbala dobili priliku da se na velikim mečevima iskažu u punom sjaju - pozitivnom ili negativnom - tako su i igrači, na terenu, dobili šansu da se nadmeću sa najjačima.
O kakvoj vrsti promjene se radi, najbolje govori podatak da je na posljednjem velikom takmičenju u kojem je nastupala Crna Gora kao dio zajednice sa Srbijom (Svjetsko prvenstvo u Njemačkoj 2006) nastupao samo jedan fudbaler koji je rođen u CG.
Naši klubovi su takođe dobili mnogo lakši pristup evropskim kupovima, pa su u Podgoricu gostovali i respektabilni evropski timovi poput Sevilje, PSV Ajndhovena, Glazgov Rendžersa, Genka... Ništa, u fudbalskom smislu, u Crnoj Gori nije isto nakon 21. maja 2006. godine.
ZA PAMĆENJE: NA KORAK OD VELIKOG TAKMIČENJA I 16. MJESTO NA SVIJETU
Da je fudbalska Crna Gora, makar u početku, iskoristila ovu šansu, najbolje svjedoči podatak da je reprezentacija u jednom momentu (jun 2011. godine) bila 16. na svijetu po rang-listi Fife.
Imajući u vidu popularnost i značaj fudbalske igre za ogromnu većinu zemalja svijeta, konkurenciju koja je neuporedivo jača nego u ostalim sportovima sa jedne, ali i veličinu i fudbalske „gabarite“ Crne Gore sa druge strane, ovaj rezultat predstavlja istinski podvig, možda i najveće dostignuće crnogorskog sporta.
„Sokoli“ su upravo tada, 2011, bili nadomak plasmana na veliko takmičenje (izgubili su u baražu za EP od Češke), bili su na korak od doigravanja i u kvalifikacijama za Mundijal u Brazilu 2014, nisu bili daleko ni u ciklusu za Svjetsko prvenstvo u Rusiji 2018?
Za plasman na veliko takmičenje obično je nedostajao malo veći fond fudbalera (povrede i kartoni su često desetkovali reprezentaciju, kao po pravilu u najvažnijim mečevima), a falilo je i sreće, Crna Gora je imala i pogrešan „tajming“.
Evropsko prvenstvo 2012. godine, na kojem se umalo našla i naša reprezentacija, posljednje je, naime, u kojem je učestvovalo 16 reprezentacija.
Da je Crna Gora ponovila rezultat iz tih kvalifikacija u ciklusu za EP 2016, ili 2020. godine - kada je broj učesnika povećan na 24 - našla bi se u završnici. Ili da je, poput Sjeverne Makedonije, prije tri godine igrala u najnižoj kategoriji Lige nacija (D rang) - takođe bi imala neuporedivo lakši put do završnice.
Respektabilne rezultate crnogorska reprezentacija umnogome „duguje“ fudbalerima koji osvajali nacionalne titule u najjačim evropskim ligama, Engleskoj, Italiji i Španiji, koji su bili zvijezde jakih evropskih klubova poput Juventusa, Mančester sitija, Atletiko Madrida, Rome, Fiorentine, Sevilje... koji su igrali završnice evopskih klupskih takmičenja.
U pitanju su Mirko Vučinić, Stevan Jovetić i Stefan Savić - prvi naš igrač od Savićevićeve i Mijatovićeve ere koji je igrao finale Lige šampiona, a sa Atletikom je osvojio Ligu Evrope...
VEĆ NEKO VRIJEME TRAJE PAD - TREBA GA ZAUSTAVITI
Koliko god reprezentacija bilježila rezultate iznad domaće fudbalske realnosti, već nekoliko godina primjetna je stagnacija, pa čak i pad...
Sve najveće rezultate naša najbolja selekcija postigla je zahvaljujući igračima koji su stasali u staroj YU ili SCG školi - dijelom čak i aktuelne najveće zvijezde, Jovetić i Savić.
Obojica su „prebacili” 30 godina, jasno je da neće još predugo biti okosnica reprezentacije, ali je problem što njihovih nasljednika nema ni u najavi.
Drugim riječima - nismo morali da čekamo na „zlatne godine”, one su došle odmah po osamostaljenju, dobili smo formirane fudbalere, čak i top-kalibra.
Da li su, međutim, te godine prohujale prebrzo, je li moglo više da se izvuče?
Došlo je vrijeme kada crnogorska fudbalska škola i njeni „proizvodi“ treba da dođu do punog izražaja, ali kao da se zakazalo u međuvremenu.
Rad sa mlađim kategorijama, trenerska struka, kao i infrastruktura - i dalje su najveći problem crnogorskog fudbala, koji kasni za većinom drugih zemalja, ne može da prati moderne trendove.
FSCG je prije dvije godine krenuo u sveobuhvatnu reformu mlađih uzrasnih kategorija, ali je pitanje da li je to dovoljno.
Naša liga - posljednje sezone barem malo podmlađena - zvanično je među pet najgorih u Evropi, klubovi na internacionalnoj sceni, osim rijetkih izuzetaka, postižu loše rezultate. Isti je slučaj sa mlađim reprezentativnim kategorijama.
Iako Fudbalski savez novac prikupljen Uefinim donacijama neprestano ulaže u infrastrukturu, pomaže klubovima (svi su dobili reflektore) utisak je da Crna Gora zaostaje i u tom pogledu.
Ni 15 godina nakon osamostaljena, a skoro 30 nakon početka detaljne rekonstrukcije, stadion pod Goricom - kao najdrastičniji primjer, nije zatvorena cjelina, nikako da nikne Istočna tribina, nikako da dobijemo respektabilan objekat na kojem ćemo dočekati jake evropske reprezentacije.
Bonus video:
