Na Međuzonski turnir Rio de Žaneiro 1979, velemajstor Borislav Ivkov, već u poodmaklim godinama, otputovao je bez većih ambicija i, što je još važnije, bez većih priprema. Iza sebe je imao impresivnu šahovsku karijeru, pobjede na nacionalnim šampionatima, jakim međunarodnim turnirima, nastupi na olimpijadama, učešće u mečevima kandidata, nastup za reprezentaciju svijeta u meču protiv SSSR-a (1971)... Neumornog šahovskog globtrotera, uvijek su privlačile egzotične šahovske destinacije.
Za izrazite favorite na Međuzonskom turniru sa 18 učesnika važili su Petrosjan, Portiš, Hibner… ali je brazilska publika velike nade polagala u svog idola Enrika Mekinga, vjerujući da će ponoviti uspjeh sa prethodnog Međuzonskog turnira u Petropolisu. Nažalost, Meking je nakon drugog kola, iz zdravstvenih razloga, istupio sa turnira i bio zamijenjen zemljakom Sunje Netom. Turnir se nastavio nesmanjenom žestinom, a favoriti su opravdali očekivanja. Petrosjan, Portiš i Hibner sa 17,5 poena zauzeli su prva tri mjesta i plasirali se za Mečeve kandidata. Timan je bio prvi sa pola poena manje.
Junak iz “sjenke” bio je Bora Ivkov. Igrao je kao preporođen i samo ga je pad koncentracije u petom satu igre, kada je napravio i nekoliko previda, koštao još boljeg plasmana. Ali, razloga za nezadovoljstvo nije bilo - na kraju je, upravo sa Netom, podijelio visoko peto mjesto, pretrpivši u surovoj distanci od 17 kola tek dva poraza (od Petrosjana i Portiša), ali i zabilježivši pobjede nad Netom, Toreom, Šamkovičem i odolijevši predstavnicima “novog talasa” - Balašovu, Saksu, Smejkavu, Vagajanu…
Sa Međuzonskog turnira u Rio de Žaneiru prenosimo efektnu pobjedu Ivkova nad prvim azijskim velemajstorom Toreom.
KRALJEVA INDIJSKA ODBRANA
IVKOV - TORE
RIO DE ŽANEIRO 1979.
KOMENTARI: IM. RUDOLF MARIĆ
1. d4 Sf6 2. c4 g6 3.Sc3 Lg7 4. e4 d6 5. Le2 0-0 6. Lg5 c5 7. d5 h6 Lf4 e6
Varijanta skopčana sa žrtvom pješaka za kontrainicijativu, koja je u potpunosti korektna i koja se često sreće u savremenoj turnirskoj praksi. Jedna od mogućnosti crnog ovdje je nastavak 8…Db6 9.Dd2 Kh7 10.h4 sa nejasnom igrom.
9. de6 Lxe6 10.Lxd6 Te8 11.Sf3 Sc6 12.0-0
Ako 12 Lxc5 onda Da5 uz Sxe4 i crni ima sjajnu igru.
12…Da5
Interesantna mogućnost je ovdje 12..Sd4!?, što bi poslije 13.Sxd4 cd4 14.e5 Sd7 vodilo do komplikovane igre, ali u krajnjoj liniji i prihvatljive igre za crnog.
13. Sd2! Ted8
Dobar potez koji sprečava 14.e5 na šta bi slijedilo 14…Se8 sa napadom na Ld6. Poslije logičnoga, ali lošeg 13…T ad8 14. e5 Sd7 15. f4, bijeli je nadmoćan.
14. Lf4!
Ovo je bolje od privlačnog 14.Sb3 Db6 15. Sa4 Db4 16. Saxc5 Lxc4 sa protivigrom crnog, kao u partiji Aljburt - Kasparov, viša liga SSSR-a 1978.. Potez potiče od Ulmana iz partije sa Peevom (Bukurešt 1979).
14…Se8
U pomenutoj partiji nastavljeno je 14…Sd4, što izgleda dobro, ali bijeli je sa 15.Sd5 Sxd5 16.cd5 Sxe2 + 17.Dxe2 Ld7 18.Sc4 zadržao prednost. Međutim, i ovaj pokušaj inovacije Ivkov obara inventivnom igrom, dovodeći u pitanje cijeli ovaj ogranak za crnog.
15. Sd5! Lxb2 16.Sb3 Da3
17. Lxh6!
Za kvalitet bijeli dobija potpunu vlast na crnim poljima, što je više nego dobra investicija. Crni će se za odbranu od mata kasnije morati odreći još jednog pješaka, pa će bijeli pored pozicione nadmoćnosti biti i u materijalnoj prednosti.
17…Lxd5 18.cd5 Lxa1 19.Dxa1 Sd4
Matnu prijetnju na polju g7 brani samo Se8 i crni ne smije dozvoliti da ga bijeli ugrozi prijetnjom Lb5. Npr. 19.. Sa5 slijedilo bi: 20… Lb5 Sxb3. 21. De5 Db4 22.Lxe8 Dd4 23. Lxf7+ Kh7 24.De6 i crni ne bi imao dobre odbrane. Ovako, pak, odlučuje lovački par i slobodni d - pješak.
20. Sxd4 cd4. 21.Dxd4 De7 22.e5 Kh7 23.Le3 Sg7 24. Lg4 !
Skakač ostaje van igre, jer bi sada na Se6 slijedilo 25.De4 Sc5 26.Df3 b6 27.Ld4 sa prijetnjom e6 uz Dh3+
24…Te8 25. d6! Dd8
Ovo je iznuđeno, jer je intendirano 25…De5? poslije 26.d7! Dxd4 28. de8D znači kapitulaciju. Međutim, ishod partije je već preodređen.
26. d7 Tf8 27.Df4 De7 28.Td1 Tad8 29.Dg5 Db4
Poslije 29…Dg5 30.Lxg5 Sc6 bijeli ne vraća kvalitet sa 31.Lxd8?, već sa 31.Lf6! priprema mat sa Td3.
30.Dh4+ Kg8 31. Lg5 Da5 i crni je istovremeno predao, jer poslije 32. Lf6 od prijetnje Dh6 nema odbrane.
Priredio: N. KNEŽEVIĆ
Bonus video:
