Parlamentarna skupština Savjeta Evrope (SE) raspravljaće danas u Strazburu o preporuci za prijem Kosova u članstvo te panevropske organizacije.
Pred poslanicima će se naći Nacrt Mišljenja o zahtjevu Kosova za članstvo, koji preporučuje ulazak Kosova u Savjet Evrope.
Dokument koji je sačinila grčka poslanica Dora Bakojani usvojio je 27. marta Komitet PSSE za politička pitanja i demokratiju.
Ako Parlamentarna skupština Savjeta Evrope usvoji Mišljenje, konačnu odluku o članstvu Kosova donijeće Komitet ministara Savjeta Evrope sredinom maja.
U nacrtu dokumenta koji će danas razmatrati poslanici iz 46 država članica SE, navodi se da bi članstvo u Savjetu Evrope doprinijelo da Kosovo „nastavi da napreduje u jačanju ljudskih prava, demokratije i vladavine prava i da se posveti postojećim izazovima“, kao što su jaz između normativnih standarda i njihove efikasne primjene, potreba da se poboljša zaštita prava nevećinskih zajednica, i podsticanje klime koja pogoduje izgradnji povjerenja, pomirenju i inkluziji.
Komitet je kao „veliki iskorak“ pozdravio nedavno sprovođenje presude Ustavnog suda Kosova iz 2016. godine kojom je manastiru Visoki Dečani priznato vlasništvo nad 24 hektara zemljišta.
Vraćanje zemlje manastiru Visoki Dečani bio je jedan od tri uslova za ulazak Kosova u Savjet Evrope. Preostali su formiranje Zajednice opština sa srpskom većinom (ZSO) i revizija kontroverznih eksproprijacija u opštinama sa srpskom većinom na Kosovu, uključujući imovinu Srpske pravoslavne crkve.
Ta dva uslova su u nacrtu Mišljenja označena kao „post-pristupne obaveze Kosova“, koje Priština mora da ispuni poslije prijema u Savjet Evrope.
U dokumentu se navodi da će formiranje ZSO pomoći da se obezbijedi zaštita prava kosovskih Srba i da PSSE treba da očekuje od Prištine preduzimanje „suštinskih i konkretnih koraka“ u cilju njenog uspostavljanja.
Kad je riječ o eksproprijacijama, Komitet je ukazao da one treba da se sprovode „uz najstrože poštovanje zakona“ i u punoj saglasnosti sa planom Martija Ahtisarija.
Konstatujući pogoršanje bezbjednosne situacije u opštinama na sjeveru Kosova, Komitet je ukazao da je „rizik od otvorenog nasilja na Kosovu i te kako realan“ i dodao da bezbjednost zavisi od „zaštite prava srpske zajednice, deeskalacije tenzija i normalizacije odnosa Kosova i Srbije“.
Priznajući da je zahtjev Kosova praćen „okolnostima bez presedana“, budući da jedan broj članica Savjeta Evrope ne priznaje Kosovo kao državu, Komitet je pozvao na „diplomatiju, dijalog i kompromis“, navodi se u saopštenju.
Dodaje se da je Komitet PSSE za politička pitanja i demokratiju pozvao Komitet ministara Savjeta Evrope da osigura da na članstvo Kosova ne utiču „stavovi pojedinih država članica u pogledu državnosti Kosova“.
Komitet je takođe preporučio da Skupština započne proceduru nadzora za Kosovo, kako bi se obezbijedilo poštovanje obaveza koje su kosovske vlasti preuzele na sebe u postupku pristupanja.
U nacrtu Mišljenja se navodi i da bi članstvo u Savjetu Evrope bilo prekretnica u procesu evropskih integracija Kosova.
Članstvo u SE omogućilo bi Kosovu pristup Evropskom sudu za ljudska prava i pridruživanje brojnim međunarodnim konvencijama.
Kosovo je podnelo zahtjev za pristupanje Savjetu Evrope u maju 2022. U martu 2023. Savjet Evrope je odlučio da aplkaciju Kosova proslijedi Parlamentarnoj skupštini te organizacije.
Bonus video:
