Ubjedljiva pobjeda premijera Aleksandra Vučića na predsjedničkim izborima 2. aprila Srbiju je dovela do ivice autokratije. Iako je predsjednička funkcija ceremonijalna, Vučić sada može da izabere svog nasljednika na mjestu predsjednika Vlade i učvrsti svoju moć, pošto njegova Srpska napredna stranka ima potpunu kontrolu nad parlamentom i pravosuđem. Pošto je sloboda medija ozbiljno ograničena, a politička opozicija marginalizovana, koncentracija njegove moći ne sluti na dobro po srpsku demokratiju, piše Nujork Tajms.
Iako je Vučić osvojio više od 50 odsto glasova, ostavivši daleko za sobom drugoplasiranog kandidata Sašu Jankovića, koji je ovojio nešto više od 16 odsto, izbori su osporeni optužbama za zastrašivanje glasača i gotovo potpunu dominaciju Vučića i njegove stranke u srpskim medijima.
O cinizmu Srba govori činjenica da je Luka Maksimović, dvadesetpetogodišnji student koji se - isprva iz šale - kandidovao pod pseudonimom Ljubiša Beli Preletačević - ime koje aludira na nekoga ko zarad lične koristi mijenja političke partije - osvojio 9 odsto glasova. Ali političko nezadovoljstvo Srba doseže mnogo dalje od cinizma.
Svakog dana otkada su završeni izbori, hiljade demonstranata izlazi na ulice Beograda uz skandiranje i sa tranparentima sa sloganima poput "Dolje diktatura" i "Vučiću pokrao si izbore". Vučić se hvali kako je činjenica da Vlada još uvek nije ugušila proteste "znak demokratije". Uzevši u obzir gnusno gušenje javnih protesta u mnogim autokratskim državama, ima pravo - ili, možda, ne smatra da su bučni studenti prevelika prijetnja sada kada su izbori završeni.
U svakom slučaju, Vučić bi posvećenost demokratiji mogao da pokaže tako što bi obnovio slobodu medija, dozvolio javnosti pluralizam mišljenja i omogućio joj nezavisne izvore informisanja, i naredio nezavisnu istragu optužbi za zastrašivanje glasača uz obećanje da će svako ko je umješan za to biti kažnjen.
Evropske vođe koje u jakom čovjeku kao što je Vučić vide snagu stabilnosti - i koji se nadaju da će Vučić održati obećanje da će Srbija ostati na evropskom putu, uprkos uticaju Rusije koji na Balkanu neprekidno raste - moraju odoleti iskušenju da okrenu glavu kada Vučić i njegovi saveznici preuzimaju potpunu kontrolu nad državnim političkim institucijama i medijima.
Složiti se sa tim da on ima takvu kontrolu nad svime bila bi izdaja osnovnih vrednosti Evropske unije i svih Srba koji tu Evropsku uniju smatraju svetionikom demokratskih prava i sloboda u vrijeme kada lideri istočne i centralne Evrope okreću leđa demokratiji.
Bonus video:
