Narod Velike Britanije su izglasali izlazak iz Evropske unije u istorijskom referendumu na kom su odbili da poslušaju savjete lidera glavnih partija i krenuli na put ka politički nepoznatom.
Guardian ocjenjuje da je odluka da Britanija napusti EU predstavlja najveći šok za politički establišment u Britaniji i širom Evrope posljednjih decenija.
Ovakav ishod će ugroziti pozicije premijera Dejvida Kamerona i laburističkog lidera Džeremija Korbina koji su vodili kampanju za ostanak u EU.
Vrijednost funte je pala istorijski nakon što je prvo ojačala zbog inicijalnih projekcija, a stručnjaci procjenjuju da bi pad mogao da se nastavi i to prilično duboko.,
Engleska je prilično ubjedljivo izglasala odlazak, kao i Vels. U drugom pravcu su otišle Škotska i Sjeverna Irska koje su dominatno podržale ostanak u EU. Lideri independističkih partija u tim državama najavljuju moguće referendumu, jer ne žele da napuste EU i glasanje je pokazalo da to ne želi narod Škotske i Sjeverne Irske. I bivši savjetnik Tonija Blera, Alister Kembel, upozorava na moguće posljedice. Sjeverna Irska će biti protiv tvrde granice sa Republikom Irskom koja je u EU, što može biti uvod i u raspad Velike Britanije.
Naravno, ni sam izlazak Britanije nije toliko jednostavan i svi nestrpljivo iščekuju obraćanje Dejvida Kamerona.
Ostaje da se vidi kako će se odvijati odvajanje Britanije od evropskog projekta nakon više od četiri decenije. Da li će biti aktiviran član 50 lisabonskog sporazuma o napuštanju EU, a Kameron je prijetio tokom kampanje da će to uraditi već 28. juna na sastanku Savjeta EU.
Pitanje same Kameronove pozicije to dovodi u pitanju, a ako bude novi premijer bude neko ko se zalagao za izlazak, on će vjerovatno biti protiv aktiviranja klauzule koja prema njima favorizuje EU u tim pregovorima nauštrb interesa Velike Britanije. Ukoliko bude aktiviran član 50, počeće pregovori sa Briselom o uslovima odlaska, a članstvo Britanije automatski prestaje dvije godine od aktiviranja klauzule, ukoliko se dogovor ne postigne.
O uslovima "rastanka" bi odlučivale preostalih 27 članica EU, pa zagovornici izlaska Britanije bi radije neformalno pregovarali nego aktivirali član 50, što naravno ne odgovara EU državama.
Kakav bi dogovor mogao da bude postignut je takođe pitanje. Jedan od modela je onaj Norveške koja je članica Evropske ekonomske zone, ali zato mora da doprinosi budžetu EU i omogući nesmetano kretanje ljudi.
Druga opcija bi podrazumijevala potpun izlazak i trgovinu sa EU prema pravilima Svjetske trgovinske organizacije, kao što su sada recimo odnosi EU i Sjedinjenih Američkih Država.
Bonus video:
