Češki zvaničnici poručili su danas iz Praga, na 47. godišnjicu sovjetske okupacije Čehoslovačke da je mirnim vremenima došao kraj, i da nakon aneksije Krima, Rusija ponovo predstavlja prijetnju kakva je, prije pada "Gvozdene zavjese", bio Sovjetski Savez.
"Nekome može da se učini da su to davna vremena koja nemaju veze sa današnjicom. To je, medjutim, zabluda. Mirnih vremena više nema. Situacija u Evropi je drugačija nego prije 20 godina. Rusija se opet odlučila na invaziju i okupirala je Krim, teritoriju suvjerene Ukrajine", upozorio je u Pragu predsjednik Senata češkog parlamenta Milan Šteh na obilježavanju godišnjice invazije trupa Varšavskog pakta na Čehoslovačku 1968. godine, po odluci Kremlja.
Predsjednik gornjeg doma Parlamenta podsjetio je da žrtve tenkova koji su pregazili Čehoslovačku gušeći pokušaj čehoslovačkih komunista da reformišu komunizam u socijalizam sa ljudskim likom, nisu samo ubijeni i ranjeni, već i da je zbog sovjetske okupacije iz Čehoslovačke emigriralo 300.000 stanovnika, među njima i mnogo obrazovanih.
Češki premijer Bohuslav Sobotka ocjenio je da upravo invazija Čehoslovačke definitivno diskreditovala ideju "vojničkog socijalizma" sovjetskog vođe Leonida Brežnjeva.
Bivša predsjednica Poslaničkog doma Parlamenta iz redova opozicionih konzervativaca, Miroslava Njemcova, upozorila je da se metode Rusije ne razliku mnogo od sovjetskih.
Češki zvaničnici odali su poštu žrtvama sovjetske invazije Čehoslovačke i položili vijence pred zgradu Češkog radija, gdje je 1968. poginulo nekoliko građana u pokušaju odbrane stanice koja je emitovala program protiv okupatora.
U noći izmedju 20. i 21. avgusta 1968. godine u operaciji "Dunav" u Čehoslovačku je na poziv nekoliko lidera konzervativnog krila čehoslovačkih komunista, upalo tenkovi 27 borbenih divizija pet armija Varšavskog pakta - Sovjetskog Saveza, Istočne Njemačke, Poljske, Mađarske i Bugarske, dok je Rumunija odbila učešće u takozvanoj "bratskoj pomoći".
Čehoslovačku je tada okupiralo 700.000 vojnika Varšavskog pakta, sa 800 aviona i 6.300 tenkova. Posljednji sovjetski vojnik napustio je češko tlo tek 1991. godine.
Česi i Slovaci su na početku na ulicama masovno pružali nenasilan otpor, branili se i humorom i plakatima s porukama "Ivane, idi kući, čeka te Nataša", ili "Lenjine, probudi se, Brežnjev je poludeo". U protestima su do 3. septembra 1968, poginula 72 Čeha i Slovaka, 266 ljudi povrijeđeno teško, a 466 lakše.
Protiv okupacije energično je na međunarodnoj sceni protestovala Jugoslavija, u kojoj su se odjednom kao izbjeglice ostale hiljade čeških i slovačkih turista, a neki od njih, umjesto da se vrate u domovinu, produžili su, uz dozvolu jugoslovenskih vlasti, za Italiju i Austriju.
Početkom septembra 1968, u znak protesta zbog toga što su i poljski tenkovi pregazili Čehoslovačku, 59-godišnji Poljak Rišard Šivjec, činovnik, spalio se na glavnom stadionu u Varšavi, pred očima stotine hiljada ljudi i komunističke vrhuške Poljske koji su proslavljali kraj žetve.
Zajedno sa češkim studentom Janom Palahom koji se spalio u znak protesta protiv okupacije Čehoslovačke kasnije, u januaru 1969. godine, Šivjec je medju prvima pokušao da žrtvujući život, uzdrma društva u tom delu Evrope iz apatije životarenja u zemljama - sovjetskim satelitima.
Bonus video:
