Pet godina nakon tragičnog pada aviona tadašnjeg predsjednika Poljske Leha Kačinjskog, 10. aprila 2010. u Smolensku u kojoj je uz šefa države poginulo svih 95 putnika i članova posade, Poljska diže optužnicu i protiv dvojice ruskih kontrolora leta na tom vojnom aerodromu na zapadu Rusije, saopštilo je danas Glavno vojno tužilaštvo Poljske.
Dvojici ruskih kontrolora koji se prema saznanjima poljske vojne istrage i tima veštaka osim fatalnih odluka pilota doprinijeli da se avion sruši pri pokušaju slijetanja u Smolensku prijeti prema poljskim zakonima od šest mjeseci do osam godina zatvora.
Generalno tužilaštvo predstavilo je danas u Varšavi novinarima rezultate istrage te avionske nesreće u kojoj je Poljska ostala bez predsjednika, prve dame i dijela političkog i vojnog vrha iz visoke državne delegacije i izvještaj posebnog tima preko 20 vještaka, formiranog 2011. godine.
Glavni krivac za pad aviona je po izvještaju vještaka i istrazi vojnog tužilaštva posada koja je pokušala da sleti po nemogućim vremenskim uslovima na tehnički slabo opremljen vojni aerodrom u Smolensku.
Odluka o slijetanju iako to uslovi nisu dozvoljavali donijeta je u žurbi jer je visoka poljska državna i vojna delegacija sa predsjednikom na čelu hitala na komemoraciju hiljadama poljskih vojnih zarobljenika koji su 1940. godine likvidirani po naređenju sovjetskog vođe Josifa Staljina u Katinskoj šumi blizu Smolenska.
"Neposredni uzrok nesreće bilo je postupanje pilota neprimjereno meterološkim uslovima. Na aerodromu je bila magla. Kapetan aviona nije imao pravo da spusti avion ispod granice 120 metara", kazao je danas novinarima vojni tužilac pukovnik Irineuš Šelong.
Tužilac je dodao da je posada informacije o gustoj magli dobila i od posade poljskog aviona JAK sa novinarima koji je uprkos protivljenju kontrolora na vlastiti rizik jedva sletio 15 minuta ranije.
"Optužena su i dvojica ruskih kontrolora (tog dana) ljeta u Smolensku. Prvog optužba tereti za neposredno izazivanje opasnosti katastrofe u vazdušnom saobraćaju, drugog za izazivanje katastrofe iz nehata", rekao je Šelong.
Poljski vojni tužilac kazao je da je Poljska pokrenula proceduru da se u skladu sa Evropskom konvencijom o saradnji u krivičnim istragama Rusi saslušaju kao osumnjičeni i saopšti im se da su optuženi.
Ruski kontrolori leta u Smolensku pokušavali su da nagovore pilota tupoljeva Kačinjskog da ne slijeće u Smolensk ali u strahu od diplomatskog skandala u poljsko-ruskim odnosima, nisu izdali izričitu zabranu da pokuša da sleti i da produži u Moskvu ili se vrati u Minsk.
Šelong je takođe rekao da su vještaci otkrili niz propusta i u samoj organizaciji leta i izboru posade, recimo navigator nije imao ovlašćenja za taj tip aviona a kapetan da slijeće uz pomoć RLS - radiolokatorskog sistema slijetanja aviona.
Nervozu u kokpitu moglo je da stvori i prisustvo generala Andžeja Blašika u kokpitu, što su potvrdili nalazi vještaka, iako tadašnji propisi državnog leta nisu iziskivali izričito tzv. "sterilnost kokpita".
Vještaci su prema saopštenju vojnih tužilaca konstatovali da su svi uređaji u avionu funkcionisali tehnički kako treba a isključili su i teoriji zavjere, raspostranjenu među konzervativcima pokojnog predsjednika Kačinjskog - da je Kremlj naredio obaranje aviona kako bi se riješio neugodnog poljskog predsjednika poznatog po antiruskim stavovima.
Istraga vojnog tužilaštva biće nastavljena a ne pretpostavlja se da će biti završena do kraja ove godine.
Bonus video:
