Više od hiljadu ljudi, prije svega mladih Roma stiglih iz 25 evropskih zemalja, odali su danas počast Romima žrtvama genocida u nekadašnjem nacističkom logoru Aušvic, na dan kada su prije 70 godina nacisti poslali u gasne komore 2.897 posljednjih Roma u logoru.
Dan kada su nacisti likvidirali posebni romski logor u dijelu Birkenau u najvećem stratištu holokausta koji su podigli na jugu okupirane Poljske, noć između 2. i 3. avgusta prije 70 godina obilježava se u svijetu kao Dan sjećanja na žrtve genocida nad Romima.
Okupljeni su poštu odali pred Spomenikom Romima i Sintima u Aušvicu.
"Čekali smo na to 70 godina. Prvi put smo danas čuli riječ 'oprostite' od rukovodstva njemačkog Bundestaga", pozdravili su Romi i Sinti u Aušvicu potpredsjednicu njemačkog parlamenta Klaudiju Rot.
Na ovu, 70. godišnjicu stradanja Roma u pogromima tokom Drugog svjetskog rata kada je u Njemačkoj i okupiranoj Evropi stradalo oko pola miliona njih, posebno je istaknuto upozorenje Roma na današnju diskriminaciju u mnogim zemljama Evrope.
"Želimo da budemo punopravni građani zemalja u kojima živimo. Sa svim obavezama i pravima. Romi u Evropi su građani svojih država. Želimo da se naša naredna pokoljenja osjećaju u njima kao kod kuće. Mi nemamo kuda da se vraćamo. Tu je naše mjesto - u Poljskoj, Češkoj, Slovačkoj, u drugim zemljama", poručio je danas iz Aušvica predsjednik Udruženja Roma u Poljskoj Roman Kvjatkovski.
"Drugog avgust 1944. godine duboko se utisnuo u kolektivno pamćenje naše manjine. Naš cilj je da taj istorijski datum prođe kroz vrata pamćenja cijele Evrope. Tek kada evropski narodi priznaju žrtve holokausta Rome i Sinte kao dio svoje istorije, kulture i pamćenja, tek tada možemo da kažemo da smo izvukli pouku iz uznemirujućeg nasljeđa nacional-socijalizma", kazao je na pomenu predsjednik Centralnog savjeta Roma i Sinta u Njemačkoj Romani Roze.
Posebne poruke podrške uputili su danas poljski i svjetski zvaničnici na čelu s predsjednikom Poljske Bronjislavom Komorovskim i predsjednikom Evropskog parlamenta Martinom Šulcom, kao i papa Franjo.
Kroz Aušvic, najveću nacističku fabriku smrti u okupiranoj Evropi, prošlo je 23.000 Roma a oslobođenje 27. januara 1945. godine nije dočekala 21.000.
Pored Jevreja i Poljaka upravo Romi su bili najbrojnija nacionalna grupa u logoru a deportovani su iz 14 evropskih zemalja u dio logora Birkenau, 32 barake gdje većina nije preživjela bolesti, glad i iscrpljujući život u logoru, dok su ostale nacisti pobili u gasnim komorama.
Istoričari procjenjuju da pogrome, deportacije i život u koncentracionim ili radnim logorima u Hitlerovoj Njemačkoj i na okupiranim teritorijama tokom Drugog svjetskog rata nije preživjela čitava polovina Roma sa tih prostora.
Bonus video:
